Tom Kuipers: 'Riet en droge voeten'
Phragmites australis, meer bekend als riet is een inheemse plantensoort en behoort tot de grassenfamilie (Gramineae of Poaceae). Riet stelt weinig eisen aan zijn standplaats en dat is goed te zien in onze omgeving. Een zeer algemeen voorkomende plantensoort die we kunnen aantreffen in sloten, op waterkanten en ook in vijvers. Door het lange groeiseizoen absorbeert riet grote hoeveelheden stikstof en fosfaat en produceert de plant veel biomassa. Bovendien kan de plant ook zware metalen opnemen die een belastend effect op het milieu zouden hebben.
De plant vermeerdert zich op verschillende manieren: zowel genetisch via zaad maar ook vegetatief door middel van wortelstokken en bovengrondse horizontale stengels. Met deze horizontale stengels kan de plant in één groeiseizoen meerdere meters overbruggen waarbij op de knopen van deze stengels een nieuwe plant ontstaat. Riet kent verschillende nuttige toepassingen. Het is algemeen bekend dat deze plant een belangrijke rol heeft gespeeld bij het tot stand komen van de nieuwe IJsselmeerpolders. Door het massaal inzaaien (via vliegtuigen en helikopters) van rietzaad over het nieuw drooggevallen land werd met deze teelt het grondwaterpeil verlaagd en kon de grond door middel van dit voorgewas geschikt worden gemaakt voor andere gewassen zoals koolzaad.
Nog een andere toepassing van riet is dakbedekking of het maken van rietmatten. Verder wordt riet veelvuldig toegepast als een helofytenfilter om (riool-) water te reinigen. Ook in de schilderkunst is riet niet onbekend. Zo maakte Vincent van Gogh voor zijn tekeningen gebruik van rietstengels, waaraan hij een scherpe punt sleep. In de muziek (blaasinstrumenten) wordt eveneens gebruik gemaakt van riet. Dit is het geval bij rietblazers zoals hobo, klarinet, fagot en saxofoon. Echter dit is niet het ons bekende riet dat in Leusden groeit, maar het betreft pijlriet (Arundo donax, het bamboeachtige Spaanse riet) dat voorkomt in het Middellandse Zeegebied en het Midden-Oosten.
Naast het ons zo bekende Nederlandse riet zijn er ook nog andere rietsoorten, bijvoorbeeld suikerriet. Suikerriet (Saccharum officinalum) behoort ook tot de familie van de Gramineae maar valt onder het geslacht Saccharum. Verder kennen we ook nog pitriet, maar deze plant (Calamus rotang) is geen familie van ons Nederlandse riet maar behoort tot de familie van de Arecaceae, waartoe ook de palmen worden gerekend.
Tot zover enkel lof over deze plant. De keerzijde van de medaille is dat deze plantensoort op meerdere plaatsen in onze gemeente woekerende neigingen begint te vertonen. Door de onbelemmerde groei van riet (wortelstokken en bovengrondse uitlopers) in watergangen en op waterkanten ontstaat een situatie waarbij de biodiversiteit in het geding komt. De soortenrijkdom gaat het afleggen tegen het expansiegeweld van het riet. Bij een ongecontroleerde uitbreiding van het riet en het niet verwijderen van de rhizomen (wortelstokken) bestaat het gevaar dat watergangen uiteindelijk dichtgroeien, waardoor vervolgens een proces van veenvorming wordt ingezet. De vele watergangen (sloten, vijvers etc.) in onze gemeente hebben een functie voor waterberging en waterafvoer. Wanneer het riet de overhand krijgt komt deze functie in het geding wat kan leiden tot wateroverlast.
Om dit te voorkomen nodigt het CDA de gemeente Leusden uit dit onder de aandacht te brengen van de uitvoerder openbaar groen.
Tom J. Kuipers, raadslid CDA