APPèl Le Capuchon
Actueel
Nieuws
Terug naar overzicht
11 februari 2021

Bestemmingsplanwijziging t.b.v. restauratie Broekbergen in Driebergen

Bestemmingsplanwijziging t.b.v. restauratie Broekbergen.

De buitenplaats Broekbergen maakt deel uit van het lint van historische buitenplaatsen die gelegen zijn langs de Stichtse Lustwarande. Het hoofdhuis werd gebouwd in het midden van de achttiende eeuw. Op het einde van de negentiende eeuw werd de buitenplaats omgebouwd tot een ommuurd kloostercomplex. Het hoofdhuis, de toren en de ommuring zijn aangewezen als Rijksmonument. Ook de tuin- en parkaanleg, kapelzaal en opbaarhuisje zijn historisch waardevol. Broekbergen valt onder de Natuurschoonwet in de categorie ‘historische buitenplaatsen’. Daarmee is het een bijzonder ensemble geworden

Eind 17e eeuw was de tuin van Broekbergen een lusthof met een formele tuin. Vervolgens werd in de 18e eeuw de tuin van Broekbergen geheel aan de Rococostijl aangepast. Symmetrie en orde maakten plaats voor slingerende paden in combinatie met waterpartijen. In de 19e eeuw is de tuin tweemaal aangepast: in de vroege en late landschapsstijl. Men creëerde spiegelende waterpartijen, open ruimten, zichtlijnen en bijzondere boomgroepen. In de jaren 60 van de 20e eeuw werd de slingervijver gedempt omwille van de bouw van de carrégebouwen. Anno nu siert een bijzonder fraaie solitaire plataan de tuin, net als een prachtige rij moerascypressen en een stokoude tamme kastanje op een mysterieus eiland.

Van 1875 tot 1996 fungeert Broekbergen als klooster ‘Arca Pacis’ (Ark van de Vrede) voor de Benedictinessen van het ‘altijddurend gebed’. In die periode is Broekbergen een kapel, klokkentoren, opbaarhuisje, beelden en een omringende tuinmuur rijker geworden. In 1912 werd het hoofdhuis vergroot. In de jaren 60 wordt Broekbergen opnieuw ingrijpend uitgebreid. Daarvoor werd de bijzondere  slingervijver gedempt. 1996 werd het klooster opgeheven.

De huidige eigenaar woont er sinds 1996. Deze heeft  een Masterplan uitgewerkt dat gericht is op de restauratie van de historische buitenplaats, maar met de nodige aandacht voor de kloosterperiode. Uitgangspunt van het masterplan was om de buitenplaats kostendekkend te her-ontwikkelen. Dat masterplan moet ook de basis leggen voor een duurzame toekomst, waarbij Broekbergen zelf de kosten voor restauratie en (groot)onderhoud kan blijven dragen.

Een maatschappelijke bestemming die goed zou passen bij de unieke combinatie van buitenplaats- en religieus erfgoed bleek helaas niet haalbaar. Uiteindelijk hebben is een plan uitgewerkt waarbij het hoofdhuis gebruikt kan worden voor wonen en werken, en de kapelzaal om te werken. Daarnaast worden de vervallen bebouwingen uit de jaren zestig van de vorige eeuw gesloopt en vervangen door drie nieuwe woongebouwen met daarin in totaal tien huurappartementen. Zo kunnen de kosten worden gedekt voor de restauratie van, en wordt langjarig onderhoud financieel-economisch gewaarborgd.

Ook worden plannen ontwikkeld en uitgewerkt om de kapelzaal te kunnen behouden, Dat zou door middel van 6 woningen, dan wel mogelijkerwijs een kantoorfunctie. Terzijde , kantoorverhuur wordt bij veel buitenplaatsen (zoals Sparrendaal, Reehorst, Bloemheuvel, Sandenburg etc.) toegepast als inkomstenbron. Inmiddels zijn in de afgelopen jaren al de nodige restauraties uitgevoerd, zoals het dak, de buitengevel en draagbalken van het Hoofdhuis, de klokkentoren, grote delen van de tuinmuur en het dak van de kapelzaal.

De eigenaar van de buitenplaats zou graag maximaal 20 (zorg)woningen c.q. appartementen willen realiseren, waarvan:

  • 10 in de bestaande gebouwen
  • 4 in het voormalige klooster,
  • 6 in de kapelzaal
  • 10 woningen in de nieuwbouw
  • 3 in het Bouwhuis,
  • 1 in de Orangerie
  • 6 in het Koetshuis).

In verband met enige flexibiliteit in de plannen is een alternatief op bovenstaande ontwikkeling ook mogelijk, namelijk realisatie van maximaal 1500 m2 kantoor en 12 woningen, zoals hiervoor ook al is aangegeven

De komende jaren zal dus de hele buitenplaats gerestaureerd worden, de tuinen, en de bestaande bebouwing, voor zever deze kwalitatief en historisch daarvoor in aanmerking komt. Daarnaast zal dus enige nieuwbouw plaats moeten vinden, om de buitenplaats financieel-economisch onafhankelijk te kunnen laten zijn. .

Jazeker, er zullen enige ingrijpende veranderingen plaats vinden waar ook tegenstand over gerezen is, met name van buurtbewoners van de Gooyerdijk en de Engweg. Dat heeft geleid tot enige aanpassingen.

De vervangende nieuwbouw komt op het  privéterrein en bevinden zich achter de omringende muren plus hoge bomen. Deze zullen met één uitzondering niet of nauwelijks zichtbaar worden vanaf bijvoorbeeld de Engweg.

Omdat één van de nieuwe gebouwen (het Bouwhuis) wel enigszins zichtbaar zal worden hebben een aantal mensen uit de buurt naar voren gebracht dat zij dat onwenselijk vinden. Waar mogelijk zijn daarop de plannen door de eigenaar van de buitenplaats, in overleg met de gemeente aangepast :

  • In het nieuwe bestemmingsplan is een substantieel deel van de uitbreiding door de eigenaar ingeleverd.
  • Het grootste deel van de buitenplaats Broekbergen krijgt een natuurbestemming.
  • In het bestemmingsplan vastgelegd dat er schuine daken zullen komen vanaf een goothoogte en een nokhoogte die aanmerkelijk lager zijn dan in het huidige
  • Bestemmingsplan
  • Het Bouwhuis wordt niet geïntegreerd met de tuinmuur, zoals eerder wel de bedoeling was
  • In de tuin zullen indien mogelijk een aantal groenblijvende bomen geplant worden in de grondstrook vóór het Bouwhuis,

In de gemeenteraad spitste de discussie zich uiteraard voornamelijk om het punt “Bouwhuis” en het gebruik van de bestaande bebouwing. Uiteraard bleef ook de gevraagde mogelijkheid tot de nieuwbouw van de orangerie en het koetshuis niet onbesproken. Deze gebouwen zijn nieuwe elementen die historisch gezien nooit op deze buitenplaats aanwezig zijn geweest. Dat roept dan meestal weer de nodige discussies op. Maar het gegeven dat zonder deze nieuwbouw het onmogelijk is om de buitenplaats duurzaam en financieel economisch te handhaven in de toekomst, is ook een gegeven waarmee rekening gehouden moet worden. Bovendien vond de CDA fractie dat de nieuwbouw keurig was ingepast binnen het gebied van de buitenplaats, maar ook in het omliggende landschap.

De gemeenteraad heeft op na uitvoerige behandeling in Beeldvorming en Oordeelsvorming en na het aanhoren van bezwaren (en steunbetuigingen) van omwonenden op uiteindelijk het bestemmingsplan Broekbergen gewijzigd als hamerstuk vastgesteld.
U kunt alle stukken nazien op de webpagina van de gemeenteraad:
Voor de behandeling in de BOB procedure van de gemeenteraad (zie altijd Raadsvoorstel: 11187 Gewijzigd vaststellen bestemmingsplan Broekbergen) het volgende overzicht:

Het gewijzigd vastgestelde bestemmingsplan Broekbergen, het vaststellingsbesluit van de gemeenteraad en de daarop betrekking hebbende stukken liggen voor iedereen ter inzage met ingang van 29 januari 2021 tot en met 12 maart 2021. Het plan is binnen de genoemde termijn digitaal te bekijken en is voor iedereen beschikbaar via de website van de gemeente Utrechtse Heuvelrug. Ga daarvoor naar de webpagina  www.heuvelrug.nl/terinzage

Teunis Reedijk
Fractielid CDA Utrechtse Heuvelrug

Landelijk/​Provinciaal

De twaalf provinciale afdelingen vormen de schakel tussen de gemeentelijke afdelingen en het landelijke bestuur.

Word lid