CDA Woerden kiest voor energie-opwek door zon en wind op kleine en grote schaal

In de raadsvergadering van donderdag 15 juli 2021 heeft de gemeenteraad van Woerden het afwegingskader voor energieopwekking in Woerden vastgesteld. Het CDA heeft ingestemd met een voorstel waarin zoveel mogelijk energie kleinschalig wordt opgewekt. Voorstellen van het CDA hiervoor werden aangenomen. Het aandeel grootschalige energie wordt voor de helft met zon en voor de helft met wind opgewekt, zo staat in het gewijzigde besluit. Voorlopig wordt er nog niet gestart met de realisatie van windturbines. Op voorstel van het CDA met steun van D66, CUSGP, STERK Woerden en Progressief Woerden worden eerst twee locaties dicht langs de A12 met elkaar vergeleken, waarbij ook de inbreng van inwoners van belang is. Pas daarna neemt de gemeenteraad een definitief besluit.  

De eerste vraag die voorlag was hoeveel Woerden moet gaan opwekken. Voor het CDA was de inzet om een basisscenario vast te stellen waarbij de helft van het energieverbruik in de gemeente Woerden in 2030 duurzaam kan worden opgewekt. Dit sluit aan bij het Parijsakkoord en de klimaatwet. In het raadsbesluit is een net iets hogere ambitie vastgesteld.

Kleinschalige energieopwek

Omdat energieopwekking vooral een verantwoordelijkheid is van iedereen vindt het CDA Woerden kleinschalige opwek van groot belang. Daar kan iedereen aan bijdragen en die vorm van energieopwek heeft ook het meeste draagvlak in de samenleving. Het gaat dan om zon op dak, kleine windmolens bij boerderijen en kleine zonnevelden (tot 1 Ha) bij boerderijen. Op die manier kan de groene ruimte zoveel mogelijk worden ontzien. Met een voorstel van het CDA Woerden werd de inzet op kleinschalige opwek verhoogt tot 50 Gigawatt uur, ongeveer 40% van de totale opwek. Het CDA diende drie voorstellen in om dit voor elkaar te krijgen.

• Samen met Lijst van der Does werd een voorstel ingediend waarmee huiseigenaren worden aangemoedigd om met buurtgenoten een collectief te vormen om zo niet alleen voor de eigen energiebehoefte zonnepanelen op het dak te leggen, maar ook voor het algemeen belang. Op die manier kunnen zij meer terug leveren aan het net en dragen ze ook bij aan de opwekdoelstellingen van de gemeente Woerden. Dit voorstel werd aangenomen.
• Met steun van bijna de gehele gemeenteraad werd een voorstel aangenomen om de toegestane ashoogte van boerenwindmolens te verhogen van 15 naar 25 meter. Voor boeren waar bomen om het perceel staan kan het nu ook rendabel worden om zonder de bomen te kappen een kleine windmolen te plaatsen. Bij de vergunningaanvraag wordt getoetst of welke hoogte nodig is. 
• Tenslotte werd een voorstel van het CDA door de raad aangenomen om deze vormen voor kleinschalige opwek voor meer dan eigen gebruik toe te staan. Op die manier worden bezitters van grote daken aangemoedigd om niet te stoppen bij het eigen verbruik, maar ook een steentje bij te dragen aan de algehele energiebehoefte.

Met alleen de inzet op kleinschalige energieopwek gaan we er niet komen. De gemeenteraad moest zich daarom ook beraden hoe grootschalige opwek op een goede manier in Woerden kan plaatsvinden.

Grootschalige energieopwek met zonnepanelen

Als het gaat om grootschalige opwek van zon op land is het CDA voorzichtig. Goede landbouwgrond hebben we primair nodig voor ons voedsel, waterberging, de opname van CO2 en het afkoelen van de aarde. Bovendien is het leefgebied van weidevogels en ons Groene Hart moet zoveel mogelijk groen blijven. Toch zal een deel van de grootschalige opwek via zonnepanelen moeten plaatsvinden, ook het plaatsen van windturbines (het alternatief) heeft impact.

De gemeenteraad van Woerden heeft drie zoeklocaties vastgesteld voor grootschalige zonnevelden.

• Allereerst boven infrastructuur (zoals parkeerplaatsen, zie het voorbeeld bij de Lidl) en langs spoorweg en snelweg. Samen met Lijst van der Does en Progressief Woerden hebben we ook een motie gemaakt om een zonnelint met mogelijk een geluidswal langs de A12 te realiseren. Dit voorstel werd aangenomen met algemene stemmen.
• Daarnaast is de polder Barwoutswaarder aangewezen. In deze polder loopt de spoorlijn en de snelweg en zijn dus goede verbindingen te maken met andere initiatieven waarbij de mogelijk bestaat om deze goed een plek te geven in het landschap. Qua landbouwgebruik wordt deze polder beperkt benut en bovendien is er niet veel recreatief gebruik.
• De gemeenteraad heeft ook de polder Reijerscop aangewezen als zoeklocatie. Voor het CDA Woerden staat deze achteraan in de rij van zoeklocaties. De gemeenteraad heeft met een motie over de zonneladder van CUSGP de opdracht gegeven aan het college om te starten met zoeken op de minst rendabele locaties en pas over te gaan op productieve landbouwgrond als alle alternatieven zijn afgevallen.

Grootschalige opwek via windenergie

Voor een opgave zo groot als de energietransitie moet je geen enkele mogelijkheid uitsluiten vindt het CDA Woerden. Ook de mogelijkheden van windturbines moeten daarom worden overwegen. Simpelweg omdat als je dat niet doet, je nog 80 voetbalvelden met zonnepanelen in het Groene Hart moet aanleggen. Echter, het plaatsen van windturbines ligt gevoelig. Omwonenden hebben zorgen over de gevolgen voor de gezondheid door geluidsoverlast en slagschaduw. Het CDA staat daarom op het uitgangspunt dat windturbines alleen langs de A12 geplaatst kunnen worden, op een plek waar voldoende afstand gehouden kan worden van de bebouwing.

In het voorstel van het college was één locatie voor windturbines opgenomen: De Reijerscop. De molens zouden daar 500 tot 800 meter ver in de polder moeten komen. Verschillende raadsleden van het CDA zijn de afgelopen weken in intensief contact met de bewoners daar getreden om te luisteren naar de zorgen die er leven. We hebben dit in de fractie besproken en zijn tot de conclusie gekomen dat het voorstel om nu te kiezen voor de Reijerscop een stap te ver is. Daar hebben we een aantal argumenten voor.

• Er is ook een andere locatie mogelijk voor windturbines (langs de A12 richting de afrit Nieuwerbrug), die nog onvoldoende is uitgewerkt en vergeleken.
• Voor ons weegt zwaar dat bij de locatie Reijerscop de windmolens niet langs de infrastructuur komen te staan, maar een stuk in het open landschap. Bij de locatie langs de Van Zwietenweg is dat anders, daar zijn wel mogelijkheden langs de A12, het lijkt er ook op dat meer afstand van de eerste huizen mogelijk is.
• Er zijn zorgen over het plaatsen van windmolens en die zullen er op iedere locatie zijn. Er loopt landelijk onderzoek naar de gezondheidsgevolgen van windturbines en die zullen moeten worden betrokken bij het besluit. Ook stelt het Rijk op dit moment naar aanleiding van de uitspraak van de Raad van State een nieuwe Milieueffectrapportage op. Het CDA wil die betrekken bij een definitief besluit.
• Inwoners van de gebieden waar het om gaat moeten wat het CDA betreft meer betrokken worden bij deze uitwerking dan tot op heden heeft plaatsgevonden. Daar is meer tijd voor nodig.

Het CDA heeft daarom een voorstel gedaan om niet nu te kiezen voor de locatie Reijerscop. Er wordt een tussenstap gezet. De beide mogelijke locaties (Reijerscop en Van Zwietenweg richting Nieuwerbrug) worden onderzocht en vergeleken. Hierbij worden ook inwoners betrokken. Daarna kan de gemeenteraad, naar verwachting volgend jaar na de zomer, een besluit nemen.

De afweging die we als CDA hebben gemaakt was het kiezen tussen een aantal kwaden. Nu kiezen voor alleen maar zon, betekent dat we meer grootschalig zonnepanelen moeten gaan leggen op landbouwgrond. Kiezen voor de polder Reijerscop betekent dat we een eind van de A12 af, het open landschap in, kiezen voor windturbines. Er wordt nu meer tijd genomen om te komen tot een zorgvuldige keuze, waarbij ook een locatie dichter bij de A12 wordt betrokken. Natuurlijk betekent dit dat meer inwoners langer onzekerheid zullen ervaren of zich zorgen maken. Dat is niet leuk, maar wel een keuze om zorgvuldig en niet overhaast tot een besluit te komen. Sommige partijen denken dat het een strategische keuze is om zaken voorbij de gemeenteraadsverkiezingen te tillen. Wie even nadenkt weet dat het CDA nooit op zo’n opportunistische manier te werk gaat. Met deze keuze kiezen we voor een zorgvuldig proces waarbij wind een serieuze optie blijft. Opportunistischer is het alleen te kiezen voor zonnevelden, waarvan de meeste inwoners de gevolgen nu nog niet kunnen overzien.

Bruggen bouwen voor een grote opgave

Een zo grote opgave als de energietransitie heeft alles in zich om te polariseren. Tussen inwoners. Tussen politieke partijen. Tussen generaties. Als we deze opgave met elkaar willen waarmaken, dan zullen we bruggen moeten bouwen. In hoofdlijnen is een grote meerderheid van deze gemeenteraad het erover eens dat er een opgave ligt waarmee we aan de slag moeten gaan. Op die gezamenlijke basis moeten we bruggen bouwen om het verschil te maken voor onszelf, onze aarde en de generaties die na ons komen.  

Fractievoorzitter Job van Meijeren begon zijn bijdrage met inspiratie uit de encycliek Laudato Si van Paus Franciscus over de zorg voor de aarde: ‘We hebben de aarde in bruikleen. Met als opdracht een goede rentmeester te zijn. We mogen haar bebouwen en bewaken. Te lang hebben we ons vooral gericht op bebouwen. Vaak is dat afgegleden naar maximale uitputting van al haar bronnen. We moeten de aarde ook bewaken, of verzorgen. Zodat zij niet alleen voor onze generatie van nu, maar ook voor onze kinderen en kleinkinderen vruchtbaar en levensvatbaar is’.