De Oostdam - het complete verhaal

Met het verdwijnen van de files is de rust is inmiddels wat teruggekeerd, maar de afgelopen 2 maanden was de Oostdam een veel voorkomend onderwerp van gesprek onder de Woerdenaren. Wat is er gebeurd, waarom worden deze werkzaamheden uitgevoerd en hoe ontstond het tumult? CDA Woerden raadslid Marco Hollemans geeft een toelichting.

De noodzaak

Onder de Oostdam, tussen de kruising met de Oostsingel en de kruising met Oudelandseweg/Snellerbrug, loopt een duiker die zorgdraagt voor de doorstroming van het water in de Singel. Dit is belangrijk voor de waterkwaliteit in de Singel. In 2018 ontstonden er kuilen in het wegdek die veroorzaakt werden door 'sinkholes' onder het wegdek. Na inspectie bleek dat de duiker dreigde te bezwijken. In de zomer van 2018 (misschien herinnert u zich dit nog) zijn toen noodreparaties uitgevoerd zodat de veiligheid geborgd kon worden. Wel werd duidelijk dat er op termijn een structurele oplossing nodig was.

De 'meekoppelkans'

Vanaf 2018 was het duidelijk dat de duiker onder de Oostdam vervangen zou moeten worden. Door de enorme hoeveelheid kabels en leidingen die er liggen, in combinatie met het drukke verkeer richting Woerden Centrum, was dit een uitdagend project. Daarnaast zag de gemeente een 'meekoppelkans'. Vanuit het Singelplan dat sinds 2015 wordt gerealiseerd lag er de wens om een rondje Singel te kunnen varen. Nu kan dat heel beperkt, alleen met kano’s en hele lage bootjes, via de duikerbrug bij het Kasteel in de Oostdam. Omdat de Oostdam toch open zou moeten lag er een mogelijkheid om in plaats van een lage duiker een (voor lage boten) doorvaarbare duikerbrug te maken. Toen vervolgens bleek dat er realistische mogelijkheden waren om de extra kosten te dekken middels subsidie van de provincie bleek dit een unieke kans. De mogelijkheid de Woerdense Singel rond te varen, mogelijk gemaakt door een noodzakelijke reparatie en externe financiering.

De start

Half oktober 2020 ontving de gemeenteraad een Raadsinformatiebrief van het college van B & W met het plan om de kapotte duiker in de Oostdam te vervangen door een duikerbrug. Er werd een ontwerp gepresenteerd dat tot stand was gekomen in overleg met vele stakeholders, waaronder het Waterschap en de Vestingraad (vertegenwoordiging Woerden Centrum). Hierin werd aangegeven werd dat de werkzaamheden medio november 2020 zouden starten en eind 2021, uiterlijk begin 2022, gereed zouden zijn. Door een gefaseerde uitvoering zou het gemotoriseerd verkeer over de Oostdam door kunnen gaan, met minimale verkeersstremmingen. Fietsers en voetgangers zouden alternatieve routes krijgen. Kortom, geen beletsels om aan de slag te gaan.

De kink in de kabel

Eind oktober ontving de raad verontrustende berichten dat de verkeerssituatie op de Oostdam tijdens de werkzaamheden toch anders zou zijn. De werkzaamheden zouden tot half 2022 duren en gedurende die tijd zou op de Oostdam eenrichtingsverkeer (de stad uit) worden ingesteld. Vanuit de gealarmeerde raad werden vragen gesteld. Na protesten van en gesprekken met onder meer de binnenstad winkeliers werd toegezegd dat de Oostdam toch voor verkeer in 2 richtingen zou openblijven. Dit bleek echter te zijn door twee wisselende rijrichtingen op één rijbaan in te stellen, beheerd door een groot arsenaal aan verkeersregelaars. Naast hoge kosten bleek dit ook lange files met zich mee te brengen. De binnenstad ondernemers presenteerden een alternatief plan met een weg over pontons in de Singel.

De gemeenteraad

Inmiddels waren de meeste raadsfracties benaderd door ondernemers en inwoners over de ontstane situatie. Omdat er op dat moment onvoldoende antwoorden waren op de gestelde vragen besloot de CDA Woerden fractie om samen met de Woerdense VVD fractie een interpellatiedebat (spoeddebat) met de wethouder aan te vragen. Hierbij werden 4 hoofdvragen gesteld:

• Hoe waren de besluiten over de verkeersmaatregelen op de Oostdam tot stand gekomen?
• Hoe was de belangenafweging gemaakt?
• Op welke wijze was de participatie van belanghebbenden vormgegeven?
• Welke acties waren en zouden worden ondernomen om alternatieven en draagvlak te vinden?

Daarnaast werd een feitenrelaas van de voorbereiding gevraagd zodat de raad een goed beeld van het verloop zou kunnen krijgen.

Het debat

Op donderdag 26 november vond tijdens de raadsvergadering het spoeddebat plaats waarbij de woordvoering namens het College werd gedaan door wethouder Bolderdijk, als portefeuillehouder voor het project. Uit het feitenrelaas was inmiddels duidelijk geworden waarom het verkeersplan zo plots was gewijzigd. In het oorspronkelijke plan zou de weg in 2 rijbanen worden omgelegd tot vlak langs de kademuur (met het beeld van de schaatsers). Ongeveer op hetzelfde moment in oktober dat het bericht in de krant stond en de raad werd geïnformeerd ontdekte het projectteam echter dat de kademuur veel minder degelijk was dan gedacht. Het gevolg hiervan was dat de rijbaan vanuit veiligheidsoogpunt minder dicht bij het water kon komen en er onvoldoende ruimte overbleef voor 2 banen.

Het werd duidelijk dat vanaf dat moment de focus vooral kwam te liggen op technische oplossingen, waarbij echter onvoldoende aandacht was voor de gevolgen en consequenties voor direct betrokkenen als winkeliers en bewoners. Hiervoor maakte wethouder Bolderdijk al bij aanvang van het debat excuses. Vervolgens ging het over de vraag hoe nu snel tot gedragen oplossingen kon worden gekomen waarbij ook de kosten beheersbaar bleven. De CDA Woerden fractie vroeg om een overzicht van opties, met daarbij een wegingskader (kosten, overlast, tijdsduur, etc.) en een planning. Na enig aandringen zegde de wethouder uiteindelijk toe dit zo spoedig mogelijk te verzorgen.

Voor een aantal fracties was dit echter niet voldoende, hetgeen leidde tot een motie van wantrouwen van hen in de richting van de wethouder. Het CDA Woerden besloot deze motie niet te steunen, omdat wij niet zagen hoe het wegsturen van de wethouder zou bijdragen bij het snel oplossen van de problemen.

Het vervolg

De volgende dag vond een gesprek plaats van wethouder Bolderijk met een ondernemersvertegenwoordiging (Stadshart en Ondernemers Kring Woerden) om afspraken te maken over de vervolgstappen. Helaas had het debat een dusdanige impact op hem gehad dat het hem noodzaakte zich na het weekend ziek te melden. Gelukkig namen de overige collegeleden snel de noodzakelijke taken over en bleek na verschillende gesprekken met betrokkenen, waaronder de aannemer, dat het snel mogelijk was toch twee rijbanen te creëren (in elk geval tot half januari 2021). Ook is duidelijk geworden dat vanaf juli 2021 ook weer twee rijbanen mogelijk zijn door aanpassingen in de projectfasering en medewerking van de projectpartners zoals de nutsbedrijven. In de tussentijd wordt hard gewerkt aan het door ons gevraagde overzicht van opties en afwegingen voor de periode januari 2021 tot en met juli 2021.

We zijn er nog niet, maar in ieder geval is bereikt dat gedurende een belangrijke periode voor de middenstand het centrum goed bereikbaar was, dat er met alle stakeholders wordt overlegd wordt om tot een gedragen oplossing te komen, en dat er gewerkt wordt aan de duiker die vervangen moet worden. Want in alle rumoer is dat misschien ondergesneeuwd. Er wordt gewerkt aan een noodzakelijk project, dat door een extern gesubsidieerde meekoppelkans een extra gaat bieden onze inwoners.