Nieuwjaarstoespraak fractievoorzitter

DE HUIDIGE IJSTIJD; OVER IJSBEREN EN PINGUÏNS

Toespraak van Job van Meijeren, fractievoorzitter, tijdens de Nieuwjaarsreceptie van het CDA Woerden op 17 januari 2020

Beste CDA-vrienden,

Voor alles wens ik jullie het allerbeste, geluk en gezondheid voor jullie en voor allen die jullie lief en dierbaar zijn. Het is goed om bij elkaar te zijn, hier aan de start van een nieuw jaar. Om elkaar als Woerdense CDA’ers het goede te wensen voor 2020. En om vooruit te kijken naar het jaar dat komt!

Een jaar waarin we, met een enthousiast nieuw kernteam, met een grote fractie, met onze wethouder Arjan Noorthoek, en met de steun en inzet van heel veel leden ook komend jaar zullen werken voor Woerden, Harmelen, Kamerik en Zegveld.

Over ijsberen en pinguïns

Ik wil dan nu een paar gedachten met jullie delen over de politiek in Nederland en Woerden. En om dat een beetje in te leiden wil ik u een vrij eenvoudig raadsel voorhouden, dat gaat als volgt: "Waarom eten ijsberen geen pinguïns?" Het goede antwoord is: "... omdat ijsberen en pinguïns elkaar in de natuur niet tegenkomen." Ik kom daar zo nog even op terug...

De stand van het land

De afgelopen maanden was er heel wat aan de hand in ons land. Protesterende boeren, burgers en bouwers. Het gras van het Malieveld kon het nauwelijks bijbenen. Er is een tekort aan verplegers, aan leraren, en aan politieagenten. Er heerst onvrede.

Als je spreekt met mensen is er een gevoel van onbehagen. Onze minister van Financiën, Wopke Hoekstra, wijst er dan wel op dat het goed met ons gaat, en dat we op plek 5 van de wereld staan als het gaat om welvaart en geluk; toch lijken veel mensen ongelukkig. Ze maken zich zorgen voor de komende generaties. En als je nauwgezet de media volgt voel je het: een deken van onbehagen.

Iemand maakte onlangs de vergelijking met de nadagen van Paars. Ook toen was er een overvloed aan geld. Minister Zalm deed fors aan lastenverlichting. Maar juist toen was er ook onvrede. Professor Pim Fortuyn schreef een boekje: "De verweesde samenleving." Is die verweesdheid terug van weggeweest?

Wat daarbij opvalt is de heftigheid waarmee de politieke en maatschappelijke discussies worden gevoerd. Zeker op de sociale media. Drie voorbeelden :

1. De discussie over de kleur van Piet verandert in een ogenblik in een discussie tussen racisten aan de ene kant, en vernietigers van een eeuwenoude traditie en gezellig kinderfeest aan de andere kant.
2. In de discussie over stikstof gaat het over de tegenstelling tussen stad en platteland, tussen boer en burger. Het gaat niet eens over weloverwogen maatregelen, maar er wordt geblaat over veestapelhalvering.
3. De discussie over klimaatverandering is een discussie tussen klimaatontkenners en klimaatdrammers, om nog maar te zwijgen over de klimaatgekkies. De één tracht ons angst aan te jagen met de onheilspellende gedachte dat de wereld dreigt te vergaan als we niet plantaardig gaan eten en stoppen met kinderen krijgen. "How dare you!" – voegt Gretha Thunberg ons toe. De ander jaagt ons angst aan omdat ons land subiet tot een derdewereldland dreigt af te zinken nu de klimaatgekte ons heeft bevangen.

Deze drie voorbeelden illustreren hoe de discussie in uitersten wordt gevoerd. Het maatschappelijk debat breekt stuk op polarisatie. Opponenten bereiken elkaar niet. En dan ben ik weer terug bij het begin. Standpunten worden ingenomen op de Noordpool en de Zuidpool. Er klinkt geschreeuw tussen IJsberen en Pinguïns. En ondertussen heerst er een ijstijd. We stoppen onze oren dicht en zitten in de eigen iglo. In de polarisatie van de flanken blijven onze inwoners verweesd in het midden achter.

De onderliggende oorzaak

Ik ben er voor mezelf nog niet helemaal uit waar nu de oorzaak ligt van de ijstijd in het maatschappelijk debat. Eén van de oorzaken lijkt me de verheerlijking van de vrijheid van het individu in ons land. Het idee dat de vrijheid van meningsuiting volledig onaantastbaar is en boven alles verheven. Dat je alles moet kunnen doen en alles moet kunnen zeggen wat je wilt. Het is vrij armoedig en bepaald niet onschadelijk.

Het wringt ook met de balans tussen de grondrechten die in onze grondwet is gevonden. Er zou meer aandacht mogen zijn voor het recht op gelijke behandeling en het verbod op discriminatie. Meer erkenning voor het recht op vrijheid van godsdienst en onderwijs.

Daar komt volgens mij nog bij dat we steeds meer uitsluitend luisteren naar ons eigen gelijk. We lezen alleen nog wat we willen lezen. Zoeken alleen nog naar bevestiging van ons eigen gelijk.

Bovendien komen we in onze omgeving steeds minder andersdenkenden tegen. De afstand tussen hoog-en laagopgeleiden, tussen stad en platteland groeit. De verzuiling is dan wel voorbij, maar de hokjesgeest waart nog rond. Nog iets dieper ligt volgens mij dat waarden en normen vervagen. Soms lijken ze in vergetelheid geraakt, of worden ze in het verdomhoekje geplaatst.

De Britse schrijver en letterkundige C.S. Lewis heeft geschreven dat voor mensen waar dan ook ter wereld geldt dat waarden universeel zijn. Dat ze door God aan mensen zijn meegegeven als houvasten kapstok. In dat perspectief is het niet onlogisch dat jonge mensen regelmatig de weg kwijtraken. Burn-out is in mijn generatie geen zeldzaamheid.

Naar een christendemocratisch verhaal

Als dit de stand van zaken in het land is, wat vraagt dat dan van ons politici? Het is een antwoord dat verder gaat dan "voor" of "tegen". Er is een groter verhaal nodig, een verhaal met perspectief. En dat, beste CDA-vrienden, maakt me voorzichtig optimistisch over het CDA.

Want juist ons christendemocratische verhaal biedt perspectief! Het is tijd voor meer standvastigheid, meer saamhorigheid, meer solidariteit. Niet wij tegen zij, maar zij aan zij. Of om te spreken met Paus Fransiscus : "Alle mensen van goede wil moeten zorg dragen voor ons gemeenschappelijke huis". In het komende jaar kunnen wij daar allemaal ons steentje aan bijdragen.

• Wij allemaal, als CDA leden die actief zijn in tal van gemeenschappen, door om te zien naar elkaar, en oog te hebben voor de ander.
• Arjan als wethouder, door dag in dag uit mensen op te zoeken, het bestuur van Woerden een duidelijk en herkenbaar gezicht te geven, middenin de samenleving.
• Wij als fractie, door het CDA-verhaal te vertellen in de gemeenteraad èn in de samenleving.

We zullen koers houden. Voor een veilige leefomgeving. Voor voldoende woningen. Voor oplossingen van verkeersknelpunten. Voor ruimte voor ondernemerschap.

We zullen aanjagen. Om voldoende werkte hebben, goede zorg dichtbij te organiseren, goed onderwijs te geven.

We zullen voorstellen doen. Over een transitie naar andere vormen van energie die duurzaam zijn, betaalbaar en passend in ons landschap. Over burgerschap, waarden en normen en over hoe we het in Woerden doen.

In Woerden kunt u in elk geval op ons rekenen! Ik zei het al: in de polarisatie van de flanken blijven onze inwoners verweesd in het midden achter. Daar, in het midden, daar ligt onze koers.

En die is veel te belangrijk om van de wijs te laten brengen door ijsberen, populisten of andere pinguïns.