Commentaar CDA op coalitieakkoord

Over het proces

Terugkijkend zijn we als CDA teleurgesteld over de gang van zaken. We hebben 16 jaar achtereenvolgens op een prettige wijze met GBW samengewerkt in een coalitie en college. De verwachting was dan ook dat we als partij ook als eerste uitgenodigd zouden worden door onze coalitiepartner om te bespreken welke coalitie voor beide partijen een optie zou zijn. Tot onze verbazing waren we pas de tweede partij met wie GBW in gesprek zou gaan. Daarbij bekroop ook het gevoel dat GBW er met de CU al uit was en het CDA bij het kruisje kon tekenen. De wens van het CDA om een efficiënt gemeentebestuur te behouden zonder zinloze extra kosten van een wethouder was dan niet meer mogelijk.Vlak voor het eerste gesprek met GBW deed zich een bijzondere ontwikkeling voor. De 2e partij van Woudenberg, de SGP, was bereid om niet in het college deel te nemen maar wilde het huidige college van CDA en GBW gedogen. Hierbij behielden we een goed draaiend college en bespaarden we tot EUR 70.000,-- per jaar vanwege het feit dat een derde wethouder in deze variant niet opportuun was.Wij hebben deze variant voorgelegd aan GBW en aangegeven dat we graag deze variant wilden voor verkennen. Ja u hoort het goed, voor verkennen. Niet formeren, niet informeren niet verkennen maar voor verkennen. Gewoon een gesprek waarbij drie partijen elkaar even in de ogen konden kijken en waarbij overeenkomsten maar ook verschillen geduid konden worden. Daarbij heeft het CDA expliciet aangegeven dat we welke coalitievorm dan ook niet uitsluiten maar dat we de uitkomsten van een eerste voor verkenning eerst wilde afwachten. Dit hebben we ook zo aan GBW gecommuniceerd. Duidelijk, maar wel met een opening naar een alternatief op het moment dat het gesprek op niets zou uitlopen. Helaas was GBW absoluut niet van plan om überhaupt een voor verkenning aan te gaan. Een vraag, wat is de reden dat u niet wilde voor verkennen met de SGP.Nadat gecommuniceerd werd dat GBW-CU-VVD de coalitiebesprekingen zouden vervolgen, vond er wederom een verrassende wending plaats. De PVDA/GL en SGP hadden elkaar gesproken en gevonden. Vervolgens heeft men contact met ons gezocht en hebben we samen de oproep gedaan aan de CU om ook met ons (CDA-PVDA/GL-SGP) in gesprek te gaan. Niet om direct te formeren, maar om eens te horen wat er voor de CU in deze vorm voor hen mogelijk zou zijn. In deze opzet zou het college bestaan uit CDA-CU-PVDA/GL en zou SGP gedoogsteun geven. Hiermee verzilverden we gelijk onze wens om kosten te besparen aangezien we in totaal op 2.0-2.1 FTE aan wethouder zouden uitkomen en dus forse onnodige kosten zouden besparen. Helaas hebben we geen reactie van de CU vernomen.Wij opteerden voor een efficiënt gemeentebestuur. Iets wat bij vorige onderhandeling altijd een belangrijk punt was voor GBW. Uiteraard zijn wij teleurgesteld over het feit dat we niet in een coalitie deelnemen maar we hebben een eerlijk verhaal en daar wilde we aan vasthouden. We wisten uiteraard wat een consequentie daarvan zou kunnen zijn en dat we daardoor in de oppositie zouden komen. Maar deelname aan een college is geen doel op zich, onze geloofwaardigheid behouden wel.Zijn wij teleurgesteld, ja over het proces wel. GBW heeft het initiatief genomen maar creëerde mist. Zo wisten wij niet dat bijvoorbeeld in een coalitie tussen CDA, GBW en PvdA/GL ook een college met 2 FTE wethouders mogelijk was. Een vraag, waarom heeft de GBW met deze informatie deze vorm niet als mogelijkheid voorgelegd. En achteraf terugkijkend op dit proces zou u het dan anders doen? Stel u wordt over 4 jaar de grootste, ben u dan een voorstander van een informateur? Dat zou namelijk tot minder mist hebben geleid en de snelheid van de coalitievorming ten goede zijn gekomen.We zijn teleurgesteld maar toch ook trots. We hebben een heel duidelijk en eerlijk verhaal. We wilden niet tekenen bij het kruisje maar kwamen ook niet met een onoverkomelijk alternatief. Dat dit geen gehoor kreeg bij GBW is een feit maar we hebben laten zien dat we voor onze keuzes staan. Voor het CDA, maar eigenlijk voor bestuurlijk Woudenberg, is het een groot verlies dat onze eigen wethouder, Gijs de Kruif, niet meer als wethouder zal terugkeren.Voor de fractie is oppositie nieuw, maar daarom niet minder uitdagend. Ook vanuit deze rol zullen we veel bereiken. In deze rol zitten veel mogelijkheden om als partij het verschil te maken. We zijn constructief, kritisch en strijdvaardig. En de komende jaren zullen we meer dan ooit het CDA-geluid laten horen, namens onze kiezers.

Over het coalitieakkoord

En dan de inhoud. Een compliment aan VVD voor dit liberale coalitieprogramma. U bent de kleinste partij van het stel maar uw geluid in dit programma is het duidelijkst te lezen. Daarnaast heeft u met 0.8 FTE een superdeal gesloten en de onderhandelingen zeer goed gevoerd. De zondagsopenstelling heeft u moeten opgeven maar dit was voor u ook geen speerpunt. Ook neemt u in het college uw verantwoordelijkheid om de zwaarste portefeuilles op uw schouders te nemen.Het Coalitieakkoord heet Sterk Woudenberg = Samen Doen, maar echt invulling wordt er niet aan dit motto gegeven. Tijdens de informatieavonden hoorden we dat de komende kadernota beleidsarm zal worden en daar lijkt dit coalitieprogramma alvast een voorschot op te nemen. Er staat van alles een beetje in: wat ‘omzien naar elkaar’ hier en een snufje ‘Samen met partners’ daar - maar als je nou écht goed kijkt naar wat dit College belooft en zelf gaat doen, dan blijft er van dat SAMEN DOEN bitter weinig over.Wat gaat dit College dan wél zelf doen? Nou, onderzoek! Het woord onderzoek of onderzoeken komt maar liefst 23 keer voor in dit coalitieprogramma: naar hoe je inwoners initiatieven laat nemen, naar het afkoppelen van het aardgas, naar het tegengaan van sluipverkeer in het buitengebied, naar woningbehoefte, naar een levendig dorpshart, naar samenwerkingsrelaties over de gemeentegrenzen heen, naar participatie, naar financiële consequenties, naar de zondagsopenstelling ….. Je vraagt je haast af of het aanstaande College wel doorheeft waartoe zij op aard is: het uitvoeren van beleid. Veel onderzoek is namelijk allang gedaan of wordt aangereikt door bestaande regionale samenwerkingsverbanden, de Provincie en het Rijk. Dat hoef je echt niet zelf dunnetjes over te doen. Ga gewoon aan de slag en beloof niet bij ieder wissewasje dat je onderzoek zult doen.Nog even stilstaan bij u onderzoek naar de woningbehoefte. VVD en CU hebben de GBW heel duidelijk laten weten dat er actie ondernomen moet worden om de afgesproken sociale woningbouw te realiseren. Ik lees daar in dit overleg helemaal niets concreet over. We hebben in die motieafgesproken dat we nu actie nemen en niet wachten op dat onderzoek toch? Kunnen VVD en CU aangeven waarom dit niet opgenomen is in dit coalitie programma? Of kan ik hier gewoon van uit gaan dat hierop wordt doorgepakt.Goed om te lezen dat u de agrarische sector niet vergeten bent. Ik citeer: ‘Samen met de agrarische sector werken we aan een toekomstbestendige agrarische sector met een gezonde economische basis”. Vraag aan CU en VVD. Stel, dicht bij een camping en woonwijk wil een agrarische ondernemer een toekomstbestendige agrarische uitbreiding realiseren. Neem bijvoorbeeld, biologische varkens. Kan ik er vanuit gaan dat dit onder deze coalitietekst valt en dat u daar voor open staat.We lezen gelukkig dat u aandacht geeft aan veilige fietsverbindingen. Bij het hoofdstuk over mobiliteit geeft u heel veel zaken aan die we van u mogen verwachten. We mogen bijvoorbeeld, zo lees ik, van u verwachten dat u samen met de Provincie Utrecht de verkeersknelpunten op de N224 en N226 gaat aanpakken. Dit om er voor te zorgen dat toenemende drukte niet ten koste gaat van de leefbaarheid van het dorp. Vraag aan de coalitiepartijen, wat zijn uw concrete ideeën hierbij?Waar eenzaamheid een belangrijk thema was in verkiezingstijd, ziet onze fractie dat het er in dit 17 kantjes tellende coalitieprogramma maar wat bekaaid vanaf komt. Het wordt vooral neergezet als iets wat inwoners moeten signaleren en waar de kerken en maatschappelijke organisaties iets aan moeten doen. Van een coalitie waar de CU deel van uitmaakt hadden wij op dit punt toch wel een socialer en sterker verhaal verwacht. Het lijkt er sterk op dat dit College met de wens tot een bescheiden overheid en het aanmoedigen van eigen initiatief vooral wil zeggen: “Participeert u maar fijn, wij zijn bezig met onderzoek.”Het valt ons op dat deze coalitie plannen koestert en beloftes doet die de inzet van hogere overheden vereist, zoals van de Provincie en de Rijksoverheid. Dat geldt bijvoorbeeld voor het eerdergenoemde realiseren van gasloze woningen – waar eerst nog onderzoek naar gedaan moet worden -, maar bijvoorbeeld ook voor een “vereenvoudiging van de regelgeving voor milieuvriendelijke initiatieven, zoals zonnepanelen, windenergie, biogas-installaties e.d.” Ook voor de regionale aanpak van de fijnstofproblematiek, het uitbannen van restafval en “het optimaal hergebruik van grondstoffen (circulaire economie)”. Stuk voor stuk zijn dit hele grote vraagstukken, waar een hele grote overheid voor nodig is om ze aan te pakken. Maak jezelf en de inwoners nou niet wijs dat je dit zelf wel allemaal even zult oplossen, net zoals je een duurzaam klimaat niet even “meeneemt in je omgevingsvisie”. En dat alles met nauwelijks stijgende lokale lasten (“niet meer dan inflatiecorrectie”). Aangezien dit coalitieakkoord geen financiële paragraaf bevat, is het ver zoeken naar het realiteitsgehalte van deze beloftes. Vraag, nog even los van de uitvoerbaarheid: heeft het nieuwe College al paraat hoe al deze wensen binnen vier jaar worden betaald?Je kunt je ook afvragen of sommige plannen en wensen eigenlijk wel échte plannen en wensen zijn. Neem bijvoorbeeld de belofte om sluipverkeer in het binnen- en buitengebied tegen te gaan. Wij lezen in de plannen: “In hoeverre hiervan sprake is moet blijken uit nader onderzoek.” Tja, zo kunnen we allemaal wel beloftes maken dat we zaken zullen uitbannen die er mogelijk niet eens zijn. Zo kan het ook gaan met de gasloze woningen: als het Rijk niet financieel bijspringt of met de juiste regelgeving komt, kun je het Rijk makkelijk de schuld geven dat jouw lokale plannen niet van de grond zijn gekomen. Veel van wat we hebben gelezen in de plannen bestaat trouwens al lang, zodat er eigenlijk niets nieuws onder de zon is. Denk aan voorlichting aan jonge ouders over het ouderschap via het consultatiebureau of de verloskundige, het zoveel mogelijk huisvesten van statushouders en samen met de politie en brandweer een prioritering maken in dehandhavingstaken. “We bepalen samen wat we willen bereiken en hoe we dat meten.” Wat we nog missen in de plannen is de opmerking dat het nieuwe College “voortvarend op de winkel zal passen.”Verrassende passage over de zondagsrust. Goed dat deze passage wederom is opgenomen. Toch wel weer bijzonder dat GBW als grootste partij dit punt heeft laten vallen. Woudenberg weet dat het voor GBW een speerpunt was en met name in de laatste 2 weken voor de verkiezingen heeft u hier heel veel aandacht aangegeven. En toch heeft u geluisterd naar de wens van een groot deel van Woudenberg die daar geen behoefte aan heeft. Dit deel van Woudenberg is u dankbaar. En als CDA zijn wij ook erg blij met dit resultaat.We ronden af. Nobele en grote beloftes, onduidelijke of al lang bestaande oplossingsrichtingen, open deuren, veel onderzoek en een gebrek aan financiële onderbouwing van de plannen. Was het nou echt nodig om hier drie maanden over na te denken met elkaar? En om het drie dagen voorafgaand aan de raadsvergadering de stukken voor zoiets wezenlijks als een coalitieprogramma naar de raad te zenden? Je zou haast wensen dat je in de oppositie zit.