Raadsvergadering 7 mei 2020

Tiny houses Hoedekenskerke vaststelling bestemmingsplan
Een mooi plan voor één van onze 15 mooie kernen in de gemeente. Eindelijk wordt de leegte aan de Vinnigestraat opgevuld en gelukkig komt er elders in het dorp geen leegte voor terug. Een nieuwe woonvorm, één van de twee pilots met nieuwe woonvormen tot 2022. We zijn als cda fractie dan ook erg benieuwd naar de andere pilot. De CDA-fractie is altijd groot voorstander van nieuwe, innovatieve pilots als het gaat om wonen. Wat ons betreft kunnen we met 40 geïnteresseerden voor 5 Tiny houses concluderen dat er veel vraag naar is. We willen het college en Beveland Wonen dan ook vragen om in de andere kernen ook te zoeken naar mogelijkheden voor Tiny houses.

Marktstraat ‘s-Heerenhoek
Allereerst zijn we als cda fractie heel erg blij dat we nu eindelijk aan de slag gaan met de Marktstraat in ‘s-Heerenhoek en we hopen dan ook dat de inwoners van ‘s-Heerenhoek straks kunnen genieten van hun Marktstraat.
Een puntje waar wij onze zorgen over hebben en niet alleen wij, ook de inwoners van “s-Heerenhoek maken zich zorgen over de wortelopdruk.
Naar wij begrepen hebben worden er voldoende maatregelen genomen om de wortels dieper te laten groeien en ervoor te zorgen dat deze verder van de bestrating liggen.
Toch willen we aan de wethouder vragen of hij de garantie kan geven dat we niet over 5 of 10 jaar weer tegen behoorlijke kosten aanlopen doordat de wortelopdruk voor onveilige situaties zorgt.
ok vragen we hier rekening mee te houden bij de aanplanting van nieuwe bomen.

Ontwerp begroting RUD 2021
Dit voorstel is eigenlijk tweeledig, allereerst wordt er gevraagd om in te stemmen met de ontwerpbegroting RUD 2021. Ondanks dat deze weer hoger uit komt dan dit jaar loopt deze in de lijn met de meerjarenraming 2020-2023.
Het andere deel bestaat uit het afgeven van een zienswijze ten aanzien van de VZG richtlijnen met betrekking tot inflatiecorrectie en reservevorming.
We lezen hier dat de RUD als gemeenschappelijke regeling een inflatiecorrectie van 2,5% hanteert en een hogere reservenorm. Nu we als gemeente de broekriem moeten aanhalen hopen we als cda fractie dan ook dat dit op een gelijk niveau gaat komen als de norm voor gemeenten. We vragen aan de wethouder wat hij hier aan gaat doen.
Als opmaat naar de discussie in hoeverre de GRen in hun eigen vlees zullen moeten gaan snijden nu we als gemeenten tegen steeds meer financiële problemen aanlopen willen we als CDA fractie dan ook de zienswijze nadrukkelijk meegeven.

Regionale energie strategie
De eerste regionale energie strategie komt uit Zeeland. Zoals in wel meer dossiers gaan we in Zeeland voortvarend aan de slag met gemaakte afspraken. Maar kunnen we dan straks ook voortvarend aan de slag met het nog op te stellen uitvoeringsprogramma. Want aan alle ambities uit de RES hangt een behoorlijk prijskaartje en we voorzien dat we dit als gemeente niet alleen kunnen. Het risico dat er grotere tekorten ontstaan ligt op de loer. Daarom is de bijdrage van het Rijk van groot belang. We willen ook graag van de wethouder weten hoe dit verder geborgd wordt hij zich inzet om dit te krijgen.

Maar er zijn ook een aantal praktische zaken, want kan een agrariër zelf een windmolen plaatsen op zijn erf? Een plan waarvan wij gehoord hebben dat dit bij de gemeente tot weinig (positieve) reacties heeft geleid. Hier zal toch ook een verandering in moeten komen. Want ondernemers en inwoners zullen met ondersteunt moeten worden wanneer zij met ideeën komen die een bijdrage leveren. Hierop moet dus beleid ontwikkeld worden.

Voorstel tot het instemmen met tijdelijke inzet extra personeelscapaciteit bouw en juridisch
De werkdruk op de afdelingen bouw en juridisch is op dit moment hoog. Een langdurig zieke, iemand die een andere functie heeft aanvaard. Dit gaat o.a. ten koste van de vergunningverlening en de handhaving. Het is mooi dat dit voorstel gedekt kan worden met een deel van de meeropbrengsten van de lege’s van 2019. Die lege’s zijn daar natuurlijk ook voor bedoeld. Dit voorstel is ook om te voorkomen dat er niet nog meer ziekteverzuim op de afdelingen ontstaat. We gaan in de komende periode natuurlijk kijken hoe we de organisatie verder vorm gaan geven. Maar dat doet niets af aan de noodzaak die er nu is. Deze tijdelijke inzet kan natuurlijk niet ingevuld worden met een structurele bezetting. Dat zou de problemen straks alleen maar groter maken. Als CDA vinden wij dat we de externe inhuur tot een minimum moeten beperken maar in dit geval is het beter om een tijdelijk probleem ook op te lossen met tijdelijke inzet. Wij kunnen dan ook akkoord gaan met dit voorstel. Met de kanttekening dat dit alleen voor 2020 het geval is.

Transitievisie warmte
Op 4 juli 2019 hebben wij als CDA fractie al vragen gesteld aan de wethouder over dit onderwerp. Toen naar aanleiding van een artikel in de PZC over warmtenetten en dat iedere gemeente voor eind 2021 een plan moet hebben voor de energievoorziening. Nu wordt er gevraagd om 40.000 euro beschikbaar te stellen voor het opstellen van de transitie visie warmte en moet er als we instemmen  voor eind 2021 een plan liggen. Als CDA fractie hebben we hierover nog de volgende opmerkingen over.Het mooiste zou zijn dat een dergelijke plan door de ambtenaren van de verschillende gemeenten gerealiseerd kon worden. Wij begrijpen uiteraard dat dit veel tijd kost en dat andere werkzaamheden anders zouden blijven liggen. De inhuur van een extern bureau is voor ons daarom akkoord. We vinden wij het erg jammer, maar respecteren de keuze, dat Noord Beveland niet participeert in dit project omdat we samen met de andere gemeenten dit moeten oppakken. Het is een gezamenlijk probleem wat niet stopt bij gemeentegrenzen. Juist door zaken samen op te pakken kan er een grote slag gemaakt worden. Daar tegen over staat uiteraard de Couleur lokale, de Borselse aanpak, we willen dan ook meegeven dat waar mogelijk, op z’n Borsels, werk met werk gemaakt moet worden.

We willen als raad in dit proces actief betrokken worden. In het plan van aanpak staat dat de raad betrokken wordt, dit gaat wat ons betreft verder dan het slechts tussentijds informeren. We vragen daarom aan de wethouder de toezegging dat dit gaat gebeuren en dat wij tussentijds kaders kunnen stellen zodat wij niet pas bij het uiteindelijke plan een besluit moeten nemenOndanks dat we nog aan het begin staan willen we al wel graag meegeven, ook in het verlengde van de discussie over de RES, dat ontwikkelingen pas kunnen wanneer daar landelijk duidelijkheid over is en dat er ook voor deze transitie een stevige bijdrage vanuit het Rijk noodzakelijk is.

Als laatste punt willen we nog een oproep doen, vooral richting onze inwoners, wanneer u de mogelijkheid heeft, wacht niet met het investeren in uw woning. Het duurzaam bouwloket geeft hierover veel informatie. Het beter isoleren van uw woning of het plaatsen van zonnepanelen is altijd een goede stap om gezamenlijk de klimaatdoelen te halen.

Jaarrekening GR De Bevelanden 2019 en begroting 2021-2024
De Corona-crisis gooit voor bedrijven, instellingen en hun werknemers heel veel overhoop. Vakantiegeld wordt niet uitbetaald, vergoedingen voor woon-werkverkeer worden opgeschort en personeel wordt in dienst gehouden met overheidssteun. En nog bestaat het de bonden om looneisen neer te leggen van 5% en meer. Bedrijven vallen om en ontslagen dreigen. Veel mensen in het bedrijfsleven mogen blij zijn dat ze straks unberhaupt nog een baan hebben. De 0-lijn is voor veel bedrijven zonder CAO de enige mogelijkheid om te overleven.

En bij GR De Bevelanden gaat er weer 2,5 % bovenop omdat we dat zo afgesproken hebben. Afspraak is inderdaad afspraak en enige mate van bescherming van het personeel is pure noodzaak maar als ondernemer kijk ik er toch iets anders naar “Je mag blij zijn dat je een baan hebt en houd”, hoor ik in diverse kringen verkondigen. Dat is ook een mening natuurlijk.

De gemeentelijke begroting loopt hier vast en we moeten eerder nog vandaag dan morgen beginnen met de kerntakendiscussie. En ook de Gemeenschappelijke regelingen moeten in die discussie mee doen. De taken die wij niet meer nodig achten hoeven zij tenslotte niet meer uit te voeren. Wij gaan hard snijden dus dan mogen wij ook eisen stellen aan de organisaties die delen van het werk voor ons uitvoeren.

Wij kunnen deze jaarrekening en de begroting 21-24 nu goedkeuren maar wel met de keiharde kanttekening dat er vanuit de GR ook geleverd moet gaan worden. Die kanttekening slaat trouwens ook terug op ons zelf. Want voor wat wij niet vragen hoeven wij ook niet te betalen.

Kortom, we keuren nu goed met de eis op kostenbeheersing en efficientie. Met de uitkomsten van de kerntakendiscussie in de hand leggen we ons pakket straks ook neer bij GR De Bevelanden en dan kan volgend jaar de begroting. 22-25 er zomaar weer anders en beter uit zien voor de Gemeente Borsele.

Ik wil hierbij ook wel gezegd hebben dat wij veel vertrouwen hebben in de nieuwe Directeur van GR De Bevelanden. Hij wil voortvarend aan de slag gaan met onze inbrengen en hij weet dat de GR dienstbaar is aan de 5 deelnemende gemeenten. Gesprekken over eventuele uitbreidingen van taken zijn hiermee ook enkel bespreekbaar wanneer dit organisatorisch en financieel duidelijke vooraf vastgestelde voordelen voor Borsele oplevert.

Programmabegroting 2021-2024 van de GGD Zeeland
Voor ons ligt de programmabegroting 2021-2024 en de 1e begrotingswijziging van de GGD.

Voor ik inga op deze voorstellen, wil ik eerst in het algemeen zeggen dat we tegenwoordig helaas de voorstellen m.b.t. het Sociaal Domein met angst en beven tegemoet zien. Want het kost ons altijd extra geld. En de gevolgen zijn groot.

Als Gemeente hadden we tot voor kort de financiën op orde. Door de stijgende zorgkosten is dat niet meer het geval. In 2019 was een eerste bezuinigingsronde nodig, waarvoor een oplossing vooral binnen de budgetten voor de eigen bedrijfsvoering werd gevonden. Pleidooi bij het Rijk om extra middelen voor de aan de gemeenten gedelegeerde taken leverde niet genoeg op. Nu in 2020 staat er een nieuwe bezuinigingsronde op stapel. De vraag die zich nu voordoe is : hoe gaan we dat doen? Moeten we noodgedwongen terug naar alleen de uitvoering van wettelijke taken? En voorzieningen die onze dorpen leefbaar moeten houden inleveren? En als de zorgkosten nog meer stijgen, wat is er dan nog over om op te bezuinigen? Of hogere lokale belastingen voor de burger? Dat is een situatie waar we niet naartoe willen. En die we dus met alle macht moeten zien af te wenden.

De Gemeente heeft al een grote inspanning gedaan. In februari is ingestemd met het Actieplan Sociaal Domein om hoge zorgkosten te besparen. We weten ook dat veel activiteiten gewoon wettelijk verplicht zijn. Dus de ruimte voor besparing is beperkt.

Maar niet alleen de gemeente moet besparen. Ook van de organisaties waar we aan bijdragen, zoals GGD/Inkoopbureau Jeugdzorg en SWVO moeten we verlangen dat deze er ook alles aan doen om de kosten binnen de perken te houden. En daar moeten we als gemeente met alle betrokken organisaties samen aan werken.

We lezen in de zienswijze dat de GGD inzet op de verbetering van de begrotingssystematiek en de planning en control cyclus. Maar dat is wat ons betreft niet genoeg. Er moet hard gewerkt worden aan kostenbeheersing en kostenreductie. In deze meerjarenbegroting is dat onvoldoende verwerkt. We willen de GGD vragen hun begroting daar nog eens goed op na te kijken, dus de begroting aan te passen.

In het voorstel wordt ook gesproken over de dekking van tekorten op de Jeugdzorg. Als we nu de GGD vragen om nog eens naar de begroting te kijken, dan is toevoeging van 600.000 euro per jaar aan ons budget niet nodig op dit moment.

Over het voorstel om € 2,6 mln toe te voegen aan de reserve Sociaal Domein : Gezien de ervaringen uit het verleden is het is verstandig om een buffer tegen toekomstige tekorten te hebben in een reserve Sociaal Domein. Of dat zo hoog moet zijn als 2,6 mln is nog de vraag. We stellen voor de omvang van de reserve Sociaal Domein te betrekken bij de financiële uitkomsten van de kerntakendiscussie. Op dat moment zijn ook uit de Meicirculaire de beschikbare Rijksmiddelen bekend. Zodat we straks een goed overzicht hebben van de financiële situatie, in plaats van nu een ad hoc beslissing te nemen.

Tweede termijn
De wethouder noemt in haar antwoord het rapport Nautus dat een goed inzicht geeft en goede mogelijkheden biedt om veranderingen te bewerkstelligen. Het Actieplan is daar een uitvloeisel van.
Uit de presentaties van de afgelopen week weten we dat het nu nog te vroeg is om te weten wat dit oplevert, maar er zijn wel al acties in gang gezet. Die presentaties waren helder en duidelijk. Veel dank daarvoor.
De wethouder zegt ook dat er iets moet gebeuren. Dat is precies waar het om draait. Daarom wil ik een motie indienen.

Eerste begrotingswijziging 2020 van de GGD Zeeland
Er wordt aan de Raad gevraagd de GGD toestemming te geven om in 2020 ruim 363.000 euro uit hun algemene reserve te halen ter dekking van uitgaven voor tijdelijke hulpconstructie, Wachtlijst Veilig Thuis, tegengaan van MBO ziekteverzuim en toezicht WMO. Er zijn geen gevolgen voor de gemeentelijke begroting.

De tijdelijke hulpconstructie met de inzet van teamregisseurs beschouwen wij als een investering om structureel betere zorg te kunnen leveren. Geen bureaucratie maar efficiënter en dus goedkoper werken horen daarbij. Dat is hard nodig.

Het wegwerken van wachtlijsten bij Veilig Thuis is van groot belang. Het gaat hier om tijdige en goede bescherming van kwetsbare kinderen en jongeren.

Goed toezicht op WMO is belangrijk om misbruik van middelen tegen te gaan. Ook dat moet zich gaan terugverdienen in kostenbesparing.

En het terugdringen van ziekteverzuim in het MBO is belangrijk om de kansen op participatie op de arbeidsmarkt te vergroten en in het verlengde daarvan latere kosten voor de maatschappij te vermijden. In dat verband is het ook goed om deze ziekteverzuimbegeleiding op te nemen in het basistakenpakket van de GGD Zeeland. Overigens hebben wij waardering voor de bereidheid van Scalda om een deel van de kosten bij te dragen. Wij zijn akkoord met dit voorstel.

 Ontwerp programmabegroting 2021-2024 van het Samenwerkingsverband Welzijnszorg Oosterschelderegio (SWVO)
Ook bij SWVO is er sprake van een stijging van de kosten in de meerjarenbegroting.
De stijging laat zich deels verklaren door tegenvallers:
- het faillissement van TCR dat leidde tot veel duurder leerlingenvervoer,
- de invoering van Rijkswege van het abonnementstarief voor huishoudelijke hulp dat leidt tot toegenomen vraag en bij lange na niet kostendekkend is.

Laten we voorop stellen dat we waardering hebben voor de inzet van SWVO en gemeenten bij het leveren van allerlei voorzieningen in de welzijnszorg. Het zijn belangrijke zaken die bijdragen aan de kwaliteit van leven, het vermogen om mee te blijven doen in de maatschappij en het tegengaan van eenzaamheid. Ook hebben we waardering voor de initiatieven die al genomen zijn om effectiever en efficiënter te werken, b.v. welzijn op recept .

Uit de begroting blijkt niet dat er alles aan gedaan is om tot kostenbesparing te komen. Er moet inzicht komen in welke activiteiten wettelijk verplicht zijn en in hoeverre de kosten daarvan worden gedekt door het Rijk, en in de overige activiteiten en hun kosten. En hoe SWVO denkt te kunnen sturen op reductie van de kosten, b.v. door verbetering van de efficiency. Bureau Berenschot doet daar inmiddels onderzoek naar. We kijken uit naar het rapport dat in oktober verschijnt.

De inzichten die daar uit komen moeten aan de basis liggen van de meerjarenbegroting 2021-2024. Wij zijn het niet eens met het voorstel en willen dus ook hier de meerjarenbegroting terug leggen.

Wij steunen de motie van de PvdA.

Eerste begrotingswijziging 2020 van het Samenwerkingsverband Welzijnszorg Oosterschelderegio (SWVO)
Voor het jaar 2020 wordt 534.000 euro extra gevraagd voor SWVO. Te dekken uit het weerstandsvermogen. Daar zijn we niet zo gelukkig mee.

We begrijpen de belangrijkste oorzaken :
- Tegenvaller op het leerlingenvervoer door het faillissement van TCR
- Invoering door de Rijksoverheid van een abonnementstarief voor huishoudelijke hulp, zonder dat daar voldoende Rijksmiddelen tegenover staan. Twee zaken die ons als gemeente overkomen en waar we in 2020 weinig aan kunnen doen. De kosten zijn ook al in het lopende jaar gemaakt.

We willen SWVO en partners voldoende tijd en ruimte geven om aan de gevraagde aanpassingen van de programmabegroting 2021-2024 te werken. Daarom akkoord met dit voorstel.