CDA ziet mogelijkheden voor extra ondersteuning Zeeuwse familiebedrijven

Maandag 2 oktober vond in Goes de jaarlijkse uitreiking van de Zeeuws Familiebedrijf Award plaats. Na een spannende finale met genomineerden Saman Groep, Bliek Meesterbakkers en Sinkegroep ging dit jaar de prijs uiteindelijk naar de Sinkegroep uit Kruiningen[1]. Zij voegden zich daarmee bij een indrukwekkende lijst met eerdere winnaars: Bouwbedrijf Fraanje, Installateur Paree en Omoda Schoenen. 

De aandacht die deze verkiezing genereert voor Zeeuwse familiebedrijven is zeer terecht, want familiebedrijven zijn een dominante vorm van ondernemerschap in Zeeland. Familiebedrijven zijn niet alleen belangrijk vanwege hun bijdrage aan de Zeeuwse economie, maar óók vanwege hun sterke identiteit en bedrijfsfilosofie. Deze is vaak gericht op continuïteit met een duidelijke lange termijn focus en maatschappelijk verantwoord ondernemen. Stuk voor stuk bedrijfswaarden waarvan het CDA vindt dat we ze moeten overdragen aan de volgende generatie.

In Nederland zijn ruim 180.000 familiebedrijven die met zo’n 2,5 miljoen werknemers verantwoordelijk zijn voor ruim 40% van de werkgelegenheid. In Zeeland viel per 1 januari 2016 ruim 71 procent van alle bedrijven onder de noemer familiebedrijf, mede dankzij het hoge aandeel van de agrarische sector en horeca in de provincie Zeeland. Deze waren goed voor 36%[2] van alle omzet in het niet-financiële bedrijfsleven in Zeeland[3]. Bovendien komt ruim 41% van de toegevoegde waarde van het niet-financiële bedrijfsleven in Zeeland van familiebedrijven. Daarmee zijn familiebedrijven van vitaal belang voor de Zeeuwse economie.

In de provincie Overijssel is op 24 november 2016 een intentieovereenkomst getekend tussen de Provincie Overijssel, Hogeschool Windesheim, Hogeschool Saxion, VNO NCW Midden en MKB Midden die tot doel heeft familiebedrijven optimaal te ondersteunen[4]. In Zeeland bestaat een dergelijk initiatief nog niet.

Verschillende onderzoeken geven een aantal uitdagingen weer waarmee familiebedrijven te maken hebben. Uit het onderzoek ‘strategieverandering na generatiewisseling familiebedrijven’ door de Erasmus Universiteit (2016)[5] komt met name naar voren dat de overdracht naar een volgende generatie vaak tot problemen leidt. Daarbij is corporate governance – de wijze waarop het bestuur van het familiebedrijf is vormgegeven –  een punt dat bij veel familiebedrijven aandacht behoeft[6].
Een onderzoek bij 38 Nederlandse familiebedrijven door de Vrije Universiteit en de Universiteit van Amsterdam in samenwerking met Ernst en Young (2017) concludeert dat bedrijven met een hoge familiefactor minder schulden hebben en meer uitgeven aan onderzoek en ontwikkeling[7]. Desalniettemin kiezen veel familiebedrijven voor de relatieve zekerheid van rendement ten koste van risicodragende investeringen in innovatie en concurrentiekracht. Verschillende onderwerpen waar de provincie – samen met partners – ondersteuning bij zou kunnen bieden. Dit kan bijvoorbeeld door kennisdeling of het verbinden van bedrijven met gelijksoortige vraagstukken. Zo biedt de provincie Overijssel samen met hogescholen ondersteuning bij familie- en bedrijfsgovernance en subsidieregelingen bij bedrijfsopvolging.

Het CDA ziet mogelijkheden om dit Overijsselse initiatief toe te passen in Zeeland en ziet graag dat de provincie Zeeland onderzoekt hoe zij samen met partners uit het onderwijs zoals de HZ University en het bedrijfsleven familiebedrijven beter kan ondersteunen.

Daarom heeft het CDA bij monde van Statenlid Jeffrey Oudeman de volgende vragen aan het college van Gedeputeerde Staten:

1. Is het college van Gedeputeerde Staten op de hoogte van de intentieverklaring “Samen in beweging voor familiebedrijven 2017-2019”, die de provincie Overijssel, Hogeschool Windesheim, Hogeschool Saxion, VNO NCW Midden en MKB Midden op 24 november 2016 hebben ondertekend?
2. Vindt het college van Gedeputeerde Staten dit een goed initiatief? Zo ja, welke aspecten van het initiatief spreken het college van Gedeputeerde Staten met name aan?
3. Kan het college van Gedeputeerde Staten aangeven of een dergelijk initiatief (of aspecten daarvan) in Zeeland geïnitieerd kan worden?
4. Is het college van Gedeputeerde Staten in dat kader bereid te onderzoeken of we ook in de provincie Zeeland tot een intentieverklaring kunnen komen, die gericht is op aandacht voor en ondersteuning van familiebedrijven?
   
   a. Indien ja, wie ziet het college van Gedeputeerde Staten daarbij als mogelijke partners?
   b. Is het college van Gedeputeerde Staten bereid deze partners vóór 1 juni 2018 bij elkaar te brengen om het draagvlak voor een dergelijke intentieverklaring te peilen?
   
   
5. Welke mogelijkheden ziet het college van Gedeputeerde Staten eventueel nog meer om als provinciale overheid familiebedrijven optimaal te ondersteunen?

[1] www.zeelandbusiness.nl/sinkegroep-uitgeroepen-tot-zeeuws-familiebedrijf-van-het-jaar/

[2] Vestigingen van ondernemingengroepen met 1 werkzame persoon zijn daarin niet meegeteld (CBS).

[3] Familiebedrijven in Nederland (CBS, april 2017)

[4] www.vno-ncwmidden.nl/Downloads%20nieuwsberichten/Intentieverklaring%20provincie%20def.pdf

[5]www.erim.eur.nl/fileadmin/centre_content/family_business/EFCB_BDO_RABO_Onderzoek_def_LR.PDF

[6] www.credit-suisse.com/corporate/en/articles/news-and-expertise/the-irresistible-charm-of-the-family-factor-201709.html

[7] www.ey.com/Publication/vwLUAssets/ey-familiness-financial-performance/$FILE/EY-the-influence-of-familiness-on-performance-in-the-netherlands.pdf