Gerechtigheid, solidariteit, gespreide verantwoordelijkheid en rentmeesterschap
Vrijdag 17 november - MIDDELBURG - "Gerechtigheid, solidariteit, gespreide verantwoordelijkheid en rentmeesterschap. Mijn politieke carrière is feitelijk begonnen door een aantal data in het verleden." Statenlid Cas Vesseur hield vandaag zijn maidenspeech in de Statenvergadering van 17 november. Hij sprak over de NPLG: het Nationaal Programma Landelijk Gebied.
29 mei 2019, toen de PAS wetgeving onderuitgegaan is. Feitelijk het echte begin van de situatie waar we nu in zitten. Momenteel al meer dan vier jaar geleden.
Als tweede kwam daar het stikstofkaartje van Minister van der Wal in juni 2020 bij, dit was de druppel die de emmer deed overlopen. Tot dan toe dachten we in Zeeland, zowel boeren als politiek, dat we redelijk veilig waren. Er was immers weinig stikstof en weinig veehouderij. Niets bleek minder waar…
Vanzelfsprekend voor het CDA de politiek in. Dat heeft alles met de kernwaarde te maken, namelijk gerechtigheid, solidariteit, gespreide verantwoordelijkheid en rentmeesterschap.
Rentmeesterschap
Als CDA geloven we erin dat we een grote verantwoordelijkheid over de natuur en het landelijk gebied hebben. Dat we hier goed voor moeten zorgen en waar mogelijk weer beter door geven aan de volgende generatie. Streven naar winst is niet de belangrijkste drijfveer, en zoals ik de landbouw ken is dat ook zeker niet het geval. We houden van de rust en ruimte, het werken in en met de natuur. We doen het dit het liefste de hele dag, vaak meer dan 40 uur per week, zonder dat er tijd is voor weekend of vakantie. Natuurlijk moet er geld verdiend worden, maar dit moet met de natuur, en niet ten koste van de natuur.
Gespreide verantwoordelijkheid
De landbouw is klaar om stappen te zetten. Managementmaatregelen kunnen bij goed vakmanschap voor 40% stikstofreductie zorgen. Denk hierbij aan het verdunnen van mest met water, meer weidegang of het beperken van eiwit(stikstof) in het rantsoen. Hier kunnen we vrijwel direct mee aan de slag.
Wanneer we kijken naar de effectiviteit van maatregelen, zowel financieel als met de meeste natuurimpact denken we bijvoorbeeld ook aan de plannen voor collectieve mono-mestvergisting op Zeeuws-Vlaanderen. Pasgeleden waren we als Provinciale Staten uitgenodigd om bij een soortgelijk initiatief te gaan kijken. Helaas waren niet veel van u aanwezig. De personen en organisaties die wel aanwezig waren, waaronder het ZMF waren allen, onder voorwaarden, positief over dit voorstel. Niet alleen reduceert dit plan veel stikstofemissie. Het draagt bij aan de verduurzaming van het energie-systeem door toevoeging van Groen Gas aan het aardgasnet, wat tevens zeer veel CO2 reduceert. Ook de omgeving profiteert ervan door het verminderen van de bemestingslucht.
Graag horen we van de gedeputeerde of het College dit initiatief wil omarmen en wil helpen om het tot een succes te maken?
Maar als we kijken naar gespreide verantwoordelijkheid moeten we ook kijken naar de rol van de terreinbeherende organisaties en de overheid in dit geheel. We moeten zeer kritisch kijken naar het beheer van de gebieden. Het mag namelijk niet alleen op het bordje van de landbouwer terecht komen.
Het mag niet alleen op het bordje van de landbouwer komen.
Solidariteit
Al deze initiatieven kunnen de landbouwers natuurlijk niet zelf betalen. Zo staat er voor veel van deze maatregelen op dit moment geen directe opbrengsten tegenover.
Vandaar dat we als CDA gematigd blij zijn met dit Zeeuwse Gebiedsplan, vooral met de toegevoegde Wensen en Bedenkingen kunnen we leven. Wij zien hier in kansen om de landbouw te belonen voor de extra inspanningen die geleverd worden. Zowel bij managementmaatregelen als emissiebeperkende innovaties en langjarige ecosysteemdiensten.
Maar solidariteit betekent voor de CDA fractie ook evenredige reductie in andere sectoren. Dat is immers echt solidair: de oplossing bij alle partijen zoeken. Net als een goede buitenlandaanpak en een goed onderbouwde meetcorrectie.
Gerechtigheid
Als we de eerste reactie door lezen van het Rijk op het Zeeuwse gebiedsplan stemt ons dat namelijk niet gerust.
Ten aanzien van het maatregelenpakket W1 tot en met W7 bestaan er twijfels bij het rijk of er voldoende match is met de doelstellingen van het transitiefonds. Die match is er wat ons als CDA fractie betreft wel. Zoet water draagt namelijk bij aan het beter benutten van nutriënten. Waardoor deze minder uitspoeling gevoelig zijn. Daarnaast draagt zoet water in het algemeen bij aan de totale natuurkwaliteit. Wat het CDA betreft zonder zoet water, geen Zeeeuws Gebiedsplan.
Ook zijn we ongerust over het feit dat het Rijk blijft aandringen op Bufferzones. We horen graag wat het standpunt van het college hier over is.
We hebben moeite met de Natuurdoel Analyses, waarvan we nog steeds wachten op de officiële beoordeling. Met hieruit volgend een zeer eenzijdige blijk naar stikstof. Wij vragen ons af waarom dit is, terwijl uit de NDA’s blijkt dat water en beheer van de gebieden veel belangrijkere drukfactoren zijn.
Het wel of niet aanwezig zijn van een goede nul-meting, het moment van beoordelen, waarbij de waterstand van groot belang kan spelen, zijn niet goed genoeg meegenomen. Ook moeten we ons afvragen wat de ecologische relevantie is van beschermde gebieden die amper een hectare groot zijn. Zeker als je bedenkt dat in sommige gebieden tien procent van die ene hectare overbelast is.
We hopen tevens dat de gedeputeerde aandacht blijft houden voor de PAS-melders, die buiten hun schuld om in de problemen zijn gekomen. Deze groep moet snel en ruimhartig geholpen worden.
Het geld, mocht het ooit komen, pas is dit pas in 2025. Vanaf 2019 zijn we dan 6 jaar verder. Ondertussen staat de landbouw stil, staat de ontwikkeling stil. En staat ook de economie steeds verder stil. Is dit wat we met zijn allen willen?
Ondertussen staat landbouw stil, staat ontwikkeling stil. En staat de economie stil. Is dit wat we willen?
Tenslotte nog twee voor mij bepalende data.
De eerste is 22 november. Wij hopen als CDA dat er een andere focus op natuur komt. Weg van stikstof en depositie. We moeten naar emissiesturing toe, waardoor de managementmaatregelen die ik noemde nog meer tot z’n recht komen. Maar we zullen onze blik ook moeten verruimen. Welke natuur houden we waar in stand, tegen welke prijs en in relatie tot andere belangrijke doelen zoals voedselzekerheid en werkgelegenheid. Is het college bereidt deze bredere blik in IPO-verband te bepleiten en richting een formatie ook te belobby’en?
Op 29 maart ben ik beëdigd. Om mijn steentje bij te dragen aan het zoeken naar een oplossing voor de landbouwsector. Maar vanzelfsprekend sta ik hier, met onze fractie en graag in goede samenwerking met iedereen, ook voor andere onderwerpen.
Denk aan bereikbaarheid van goede gezondsheidszorg. Waar een regio als Zeeland kwetsbaar in is en we echt op moeten letten wat weg gaat. Dit is een basisvoorziening. Ik weet dat ik thuis hierop scherp gehouden zal worden met een vriendin die in opleiding gaat tot huisarts.