Kernenergie biedt kansen voor Zeeland
Vrijdag 10 februari - MIDDELBURG - Statenlid Jeffrey Oudeman heeft vandaag het woord gevoerd over kernenergie. "Goed dat we vanmiddag met elkaar van gedachten kunnen wisselen over kernenergie, zeker ook over wat de stand van zaken nu is en wat er de komende tijd gaat gebeuren wat betreft mogelijke levensduurverlenging van de huidige kerncentrale Borssele en de mogelijke nieuwbouw van twee generatie III+ reactoren op de voorkeurslocatie Borssele."
Kernenergie belangrijke rol energiemix
Vanmiddag hebben we het exclusief over kernenergie en dus lijkt het mij goed om – wellicht ten overvloede – allereerst te vermelden dat het CDA voor kernenergie een belangrijke rol ziet weggelegd in de huidige en toekomstige energiemix, naast energie uit wind, zon, water enz. De productie van kernenergie is CO2-vrij, draagt bij aan de betrouwbaarheid en leveringszekerheid van ons energiesysteem, verlaagd onze importafhankelijkheid en heeft een (relatief) beperkt ruimtegebruik. Net als elke andere energiebron heeft de huidige vorm van kernenergie ook nadelen en daarom is het belangrijk om zeer zorgvuldig om te gaan met veiligheidsrisico’s en het radioactief afval. Dat laatste gebeurd onder meer bij COVRA en als je daar op bezoek gaat (wat ik zelf recent nog heb gedaan), kun je met eigen ogen zien hoe verantwoord ze daar het radioactieve afval (overigens ook van medische isotopen e.d.) behandelen.
Meer voordelen dan nadelen
Voor het CDA zijn de voordelen van kernenergie dus duidelijk groter dan de nadelen. Daarom zet het CDA zich zowel op Europees niveau (denk aan Europarlementariër Tom Berendsen en zijn inzet op Europese samenwerking voor serieproductie van Small Modular Reactors, SMRs) als op nationaal niveau (met Henri Bontenbal, onze energiewoordvoerder in de Tweede Kamer, die vele moties over kernenergie (mede) heeft ingediend, waaronder die op 22 december 2022 over Borssele als voorkeurslocatie voor twee nieuwe kerncentrales. Leestip: Henri’s blog over waarom nieuwe kerncentrales gewenst zijn) in om meer kernenergie in de (nationale en Europese) energiemix te krijgen, bijvoorbeeld door het indienen van moties en voorstellen van actieplannen. In Zeeland heeft het CDA een lijsttrekker die een duidelijke visie over kernenergie heeft, die kunt u bijvoorbeeld beluisteren in zijn recent gepubliceerde podcast. Vanuit Zeeland zetten we ons als CDA dus ook in voor het uitbouwen van het nucleaire cluster en nucleaire kenniscluster in onze provincie. Wij zien daarin namelijk grote kansen voor Zeeland op meer (hoogwaardige) werkgelegenheid, kansen voor elektrificatie van de industrie in Zeeland en breder levert het economisch een enorme impuls op voor onze provincie. Helemaal als we ook onderzoek naar én pilotprojecten van nucleaire innovaties, zoals kleine, modulaire kerncentrales (SMRs) en gesmolten-zout-reactoren, naar Zeeland weten te halen. De minister schrijft in zijn brief reeds budget hiervoor beschikbaar te stellen (overigens heeft hij het in dit verband niet specifiek over Zeeland) en de nucleaire kennisbasis te willen versterken. Kan de gedeputeerde nader ingaan op de Zeeuwse inzet in dit verband?
Wij zien grote kansen voor Zeeland.
Als voorstander van meer kernenergie vindt het CDA natuurlijk ook dat dit onder de juiste randvoorwaarden moet gebeuren. Op nationaal niveau gaat het dan bijvoorbeeld om verantwoorde overheidsbestedingen aan kernenergie. Je wilt immers niet dat kerncentrales miljarden duurder uitpakken dan nodig is en/of pas jaren later dan de planning beschikbaar komen. Gelukkig kunnen we leren van de recente lessen uit het buitenland. Bovendien heeft de overheid juist door zelf consistent beleid te voeren een belangrijke sleutel in handen om – binnen geplande tijd en budget – nieuwe kerncentrales te realiseren.
Geen extra hoogspanningskabels
Op Zeeuws niveau gaat het niet in het minst om inpassing van nieuwe kernreactoren in het energienetwerk. Wat het CDA betreft geen extra hoogspanningskabel door de zak van Zuid-Beveland. Door slim gebruik te maken van het huidige hoogspanningsnetwerk is daarin nog ruimte en door omzetting in waterstof is transport ‘Zeeland uit’ bovendien ook mogelijk. Bovenal kunnen we de elektriciteit in Zeeland heel goed gebruiken voor de verdere verduurzaming van onze industrie, denk bijvoorbeeld aan DOW die in de toekomst over wil gaan op elektrisch kraken. Natuurlijk is het aanbod van kernenergie ook interessant voor nieuwe industrie (zoals een waterstoffabriek) die zich in Zeeland zou willen vestigen. Als CDA-fractie pleiten we er dan ook voor dat de provincie in het dossier nieuwe kernreactoren ook nadrukkelijk de 380 kV-verbinding naar Zeeuws-Vlaanderen meeneemt.
De warmte die kernreactoren produceren gebruiken voor een lokaal warmtenet biedt voor omliggende dorpen mogelijk een interessant voordeel. Ziet de gedeputeerde dit ook als een interessante en realistische mogelijkheid om in de gesprekken, die er met onder meer het Rijk gaan komen, ter tafel te brengen?
De algemene inzet van de provincie zou wat het CDA betreft moeten zijn om de lusten van nieuwe kernreactoren voor Zeeland te maximaliseren en de lasten ervan te minimaliseren. Kan de gedeputeerde nader aangeven wat de inzet van GS in de komende periode gaat zijn?
De CDA-fractie is zich ervan bewust dat de lasten (vooral tijdens de bouwfase) zich in het bijzonder in de gemeente Borsele zullen voordoen. Logisch dat er in die gemeente dus ook al volop nagedacht wordt om daar wat voor terug te krijgen, bijvoorbeeld op het gebied van leefbaarheid. Voor de CDA-fractie is de inbreng van de gemeente Borsele en haar inwoners & dorpsraden van groot belang. Zij weten immers het beste waar behoefte aan is. Hoe kijkt GS hier tegenaan?
Participatieplan
Bij de beslissing om de levensduur van de huidige kerncentrale te verlengen en twee nieuwe kernreactoren neer te zetten, ga je niet over één nacht ijs. Het CDA vindt het vanzelfsprekend dat daarvoor door de gezamenlijke overheden een zorgvuldig proces wordt doorlopen. Goed dat inwoners van Borsele en alle andere betrokken Zeeuwen & belanghebbenden aan dit proces deel kunnen nemen. Het CDA ziet dan ook uit naar het aangekondigde participatieplan. Bovendien wordt er vanaf morgen al een Zeeuwse debatweek georganiseerd over kernenergie en daarin zal het CDA ook zeker van zich laten horen!