Over stikstof: wij doen het op onze eigen Zeeuwse wijze!

Vrijdag 8 juli - Middelburg - Statenlid Anton Geluk heeft gedurende de commissie ruimte het woord gevoerd over stikstof.

In eerdere bijdrages heb ik namens de CDA-fractie benoemd hoe goed het is dat in Zeeland partijen samenwerken. De Zeeuwse Oplossing voor vraagstukken is de Zeeuwse Samenwerking, wat ook geldt voor stikstof. 

Daarom is het onbegrijpelijk dat het kabinet de stikstofplannen op deze manier heeft gepresenteerd. Een lange brief zonder enige concreet perspectief, maar met een kaartje. Een kaartje wat nu echt bij iedere boer in het geheugen staat gegrift. Boeren spreken elkaar niet meer aan met ‘waar woon je?’, maar met ‘in welke kleur zit je?’.

Perspertief verdwijnt als stof voor de zon

Dit kaartje doet het perspectief voor veel boeren als “stof voor de zon” verdwijnen. Onvoorstelbaar en niet acceptabel dat deze brute boodschap op deze wijze, zonder rekening te houden met de gevoelens van mensen, wordt gepresenteerd. De woede hierover onder boeren begrijpt onze fractie volledig. Vervolgens voorzitter, wordt de uitvoering van deze stikstof-plannen vooral op het bordje van de provincie gedropt.

Nu eerst een korte samenvatting van hoe wij als CDA-fractie in dit stikstofdossier zitten, gesteund door een resolutie van onze leden. Wij verzoeken GS:

• In Zeeland voor een eigen beleidslijn te kiezen, waarbij alleen de gebieden waar een overbelasting is van stikstof daadwerkelijk worden aangepakt;
• Haalbaarheid en de sociaal-economische impact bij alle maatregelen mee te wegen;
• Wat betreft de overbelasting van gebieden met stikstof te sturen op instandhoudingsdoelen voor natuur en zich niet blind te staren op de Kritische Depositie Waarden;
• Het Natuurnetwerk Zeeland (nog een opgave van ongeveer 700 ha moet gerealiseerd worden) te versterken, maar daar geen reductieopgave voor stikstof te accepteren;
• Voor Natura 2000-gebieden die niet stikstofgevoelig zijn, of waar de staat van instandhouding goed is, geen gebiedsplan met stikstof-reducerende maatregelen op te stellen;
• De ingezette gebiedsprocessen te ondersteunen, om te komen tot een integrale stikstofaanpak over en met alle sectoren;
• Scherp te sturen op de betekenis van de landbouw voor het Zeeuwse platteland en de brede voedselketen.

Ik wil de gedeputeerde vragen om straks op deze verzoeken te reageren. En dan nu het kaartje in de brief van de minister. Tja….. een kaartje waar ik geen goed woord voor over heb… Over dit kaartje, ik mag het woord dat ik in mijn gedachten heb van mijn fractieleden niet uitspreken, heb ik wel wat vragen.

• Kende GS dit vlekkenkaartje? Kan uitgelegd worden hoe het tot stand is gekomen?
• Kan GS duiden wat er eigenlijk zou moeten gebeuren met dit kaartje? Wat is de opdracht die GS heeft gekregen?
• Gelukkig heeft GS al duidelijk gemaakt dat dit kaartje van tafel moet. Sterker, GS heeft ons eerder al een eigen kaart gepresenteerd, waaruit heel helder bleek waar de stikstofgevoelige Natura 2000-gebieden liggen. Daarover een volgende vraag:
• Stuurt GS nog steeds op deze eigen kaart? En hoe kan het zijn dat er volgens de minister plotseling in andere gebieden ook stevig gereduceerd moet worden?

Voorzitter, het vlekkenkaartje doet iets met de boeren. Zelf heb ik de laatste weken meerdere boeren gesproken die niet meer weten waar ze aan toe zijn. Daarom de volgende vragen:

• Wat kan en gaat GS doen om de boeren die in onzekerheid zitten, omdat ze in een bepaald gekleurd gebied zitten, van die onzekerheid af te helpen? Wat is daarvoor het proces?
• En ook voorzitter: wat moet ik, wat moeten we zeggen als iemand ons aanspreekt? Daarom nog de volgende vraag : wil GS snel een strategie en communicatieplan op dit punt ontwikkelen?

Maar voorzitter, het kaartje doet ook absoluut iets met het bredere platteland. Niet alleen boeren spraken ons aan. Integendeel! Het gaat om een keten, het gaat over heel veel mensen in onze dorpen en steden die verbonden zijn met boeren. Een paar vragen daarover:

• In de brief wordt gesproken over een sociaal-economische analyse naast ecologische toetsen. Kan GS duiden wat hiermee wordt bedoeld? En als dat zwaar weegt, wie maakt dan de afweging uiteindelijk?
• Is GS bereid ook ketenpartijen te betrekken bij oplossingen die moeten worden gezocht voor gebieden waar wel overbelasting is?

Het CDA is geen probleemontkenner

Als je kritisch bent, wordt je al snel in de hoek gezet van ‘probleemontkenner’. Heel helder voorzitter, dat zijn wij niet. We moeten investeren in natuur. Het CDA is voor het versterken van het natuurnetwerk en zijn een sterk voorstander van agrarisch natuurbeheer. Biodiversiteit hebben we zelf via moties in de Staten aan de orde gesteld. Ook daarover een vraag:

• Wil GS sturen op realisme in doelstelling en in realisme in gesprekken?

Voorzitter, ook in Zeeland hebben we het vaak over circulariteit en binnen de landbouw over kringlooplandbouw. Er is nu al een absoluut dierlijk mesttekort in Zeeland. Daarom de volgende vragen:

• Hoe denkt GS aan voldoende voeding voor de bodem te komen als kunstmest wordt teruggedrongen en dierlijke mest wordt afgeschaald?
• Is het gewoonweg niet zo dat we juist meer dieren nodig hebben in Zeeland om kringlooplandbouw te realiseren?

En voorzitter,

Toch vraag ik ook nu weer aandacht voor de PAS melders. Probeer legalisatie van de 55 bekende PAS melders alsjeblieft te bevorderen.

Tot slot voorzitter, toch bijzonder wat een vlekkenkaartje voor impact heeft op boeren en de rest van de samenleving. Ik hoop dat onze ministers en alle betrokkenen bij dit dossier inzien dat de sector anders benaderd moet worden, gezien de emoties die dit dossier oproept.

Gelukkig doen wij het op onze eigen Zeeuwse wijze. Met respect en met elkaar, zoals vandaag op het Abdijplein duidelijk te zien was!