Stikstof: in Zeeland houden we koers

Maandag 13 februari - ZEELAND - Het kabinet heeft vrijdag 10 februari opnieuw een stapel 'stikstofbrieven' aan de Tweede Kamer gestuurd. Daarin worden nieuwe stappen gezet in de opgave om stikstof- en broeikasgasuitstoot te verminderen, onder meer om de kwetsbare natuur in Nederland te herstellen. Als CDA Zeeland hebben we de hoofdlijnen van de nieuwe ‘stikstofbrieven’ reeds bestudeerd en hieronder leest u onze eerste reactie:

Eerst even naar Zeeland. 

We zijn bezig met het maken van het gebiedsprogramma. Daarin komt te staan wat de staat van de natuur, met name de N2000-gebieden, is. Onderzocht wordt hoe het gaat met de dieren en planten die belangrijk zijn en waarvan we hebben afgesproken die te beschermen. Gezocht wordt naar sleutels hoe dan de natuur te verbeteren. Daarbij is een eerste voorzichtige conclusie dat de meeste gebieden in Zeeland niet of in beperkte mate stikstofoverbelast zijn. Behalve de Manteling en de Kop van Schouwen. Geen nieuws op zichzelf.

De opdracht

Vanuit de feitelijke gegevens wordt beschreven waar de opdracht ligt. Allereerst is het landbouwakkoord wat landelijk gemaakt wordt, een belangrijk kader waaraan we in Zeeland handen en voeten moeten geven. De tweede opdracht is werken aan natuurherstel en zorgen dat de gebieden die overbelast zijn niet meer overbelast zijn (depositie terugbrengen). En als derde ligt er een opdracht vanuit het zogenaamde Nationaal Programma Landelijk Gebied om 631 ton mol NH₃ te reduceren in de uitstoot (twee en drie horen daarin ook wel bij elkaar). Die opdracht wordt nog aangevuld met de klimaatopgave voor landbouw (methaan en CO₂) en de doelen voor industrie en mobiliteit. Boven de markt hangt nog een discussie over de VHR-doelen waarvan we ook de uitkomsten voor Zeeland nog niet kennen. 

Sleutels

Het lastige is dat we in Zeeland niet zoveel sleutels hebben. Als CDA vinden we in ieder geval dat er heel veel ruimte voor innovatie moet zijn. Er liggen concrete plannen van (groepen) boeren, die met allerlei innovaties en met plannen voor zoet water zelf (en samen) voor een stevige reductie van uitstoot denken te gaan zorgen. Indien er een aantal bedrijven op basis van vrijwilligheid willen stoppen, kunnen de stikstofrechten worden ingezet om die 631 ton te halen. De gronden kunnen voor de landbouw beschikbaar blijven. 

Als derde kan de industrie een grote bijdrage leveren. Voor de CO₂-reductie worden maatwerkafspraken per bedrijf gemaakt en daaraan gekoppeld zit ook een reductie van stikstof. Een vierde sleutel is het beheer van de gebieden verbeteren. Met name voor de Manteling en de Kop van Schouwen geldt dat andere maatregelen, zoals stranden opspuiten, waarschijnlijk heel effectief zijn. 

Tot slot zal er iets moeten gebeuren met stikstof wat vanuit zee (scheepvaart) en vanuit het buitenland ons land binnenwaait. In Zeeland betreft dat circa 70% van de totale hoeveelheid stikstof. Dus daar ligt ook de grootste opgave. Voor dit alles zijn geld en middelen en inzet van het Rijk nodig en vooralsnog blijft dat helaas uit. 

En dan landelijk?

De discussie lijkt zich soms weer te verengen tot 2030 of 2035. Voor de Zeeuwse natuurgebieden maakt een discussie over die jaartallen niet uit. De meeste gebieden zijn nu al niet of beperkt stikstofoverbelast. De twee gebieden die wel sterk stikstofoverbelast zijn, daar is de opgave zo groot, daar is zelfs 2035 niet haalbaar. Om die 631 ton mol te halen hebben we wel echt tijd nodig. Met voldoende geld en middelen  gaat dat misschien lukken. Met de industrie wordt hierover gesproken. Ook met boeren met innovatie plannen. Daarom is het goed dat er ijkmomenten zijn. Onze voorspelling is dat 2030 niet haalbaar is met de huidige inzet, maar het gaat er veel meer om nu wel te beginnen. 

Alles bij het oude laten?

Bij dat beginnen hoort ook dat gekeken wordt naar de N2000-gebieden. Want kijk naar de Manteling en de Kop van Schouwen. Hoe lang blijven we soorten beschermen die onmogelijk in goede staat te brengen zijn, vanwege vele omgevingsfactoren in ons dichtbevolkte drukke land? Wanneer accepteren we dat natuur ook gewoon evolueert? Maar ook landelijk. Zijn alle N2000-gebieden zo exclusief? Hoelang blijven we met alleen stikstof als drukfactor werken? 

Koers houden!

Kortom, in Zeeland houden we koers. Door met de gebiedsprogramma’s, investeren in innovatie, maatwerkafspraken met de industrie, enz. Vooral ook uitwerken van het landbouwakkoord, werken aan beschikbaarheid van zoet water, zorgen dat er mest is voor een goede bodemstructuur en om ons voedsel te laten groeien.