Verkiezingen, Mahatma Gandhi en de veranderingen in Zeeland

Vrijdag 16 juni - MIDDELBURG - Fractievoorzitter Hannie Kool-Blokland heeft een bijdrage geleverd over de jaarrekening 2022 en de zomerbrief 2023.

Verkiezingen, Mahatma Gandhi en de veranderingen in Zeeland 

In maart van dit jaar waren de verkiezingen voor Provinciale Staten. Dat is voor de Nederlandse bevolking,een belangrijk moment. Ook voor de politici. Mensen zeggen wat ze van het beleid in Nederland vinden. Vaak domineert de Haagse politiek. Ook nu weer, en het signaal is helder. Het vertrouwen in de Haagse politiek heeft een gigantische deuk opgelopen. We weten allemaal hoe dat komt: door de rigide omgang met de landbouwsector als gevolg van het stikstof depositie beleid, door energiearmoede en de sky-high vliegende prijzen in afgelopen winter, door inflatie, de kosten voor de dagelijkse boodschappen, gebrek aan woningen, bestaansonzekerheid, en ga zo maar door. Mahatma Gandhi gaf ons al mee: Een rechtvaardig man is rechtvaardig, zelfs in de politiek.
Dat is eigenlijk ook de boodschap die de kiezer heeft gegeven: “Wees rechtvaardig, in alle opzichten. Hoor ons, zorg dat je dichtbij ons bent en luister naar ons. Wij hebben goede ideeën, vaak betere ideeën dan jullie in Den Haag“. Ook in de provincie ervaren wij als CDA dat we dichterbij de bevolking staan. Redelijke oplossingen vinden, met elkaar in gesprek gaan en luisteren wat de sectoren zelf voor oplossingen aandragen. We gaan naar de mensen toe, doen bedrijfsbezoeken en nodigen mensen uit om een toelichting te geven. Ook willen wij ons steentje bijdragen aan een betere wereld. Aan een beter Zeeland. Daar doen we het voor.

Redelijke oplossingen vinden, met elkaar in gesprek gaan en luisteren wat de sectoren zelf voor oplossingen aandragen.

We geven in deze bijdrage aandacht aan een paar grote thema’s: wonen, energie en omgaan met stikstof. En natuurlijk kijken we terug op het beleid, zoals verantwoord in de de jaarrekening 2022. De zomerbrief heeft nog niet veel inhoud door de wisseling van de wacht in bestuurlijk opzicht. Dat komt in het najaar. De najaarsnota zal dan ook meer voor ons gaan betekenen omdat dan ook de plannen van het nieuwe college daarin zullen worden opgenomen. 

Allereerst de jaarrekening. Die geeft een goed beeld van het vele werk dat er in 2022 is verricht. Er een groot positief saldo. In principe is dat niet verkeerd, maar eigenlijk wil je dat alles uitgevoerd wordt wat er gepland is. 2022 was echter het eerste volle jaar na Corona, en dat zie je terug. Dingen moesten weer opgestart worden, liepen vertraging op. Partijen moesten zich herpakken. Er was moeilijk aan personeel te komen. Maar kijkend naar de jaarrekening is er veel en goed werk verzet!
Het oordeel van de accountant is ook positief. Positief over de goede orde, de goede rechtmatigheid en de getrouwheid. Compliment hiervoor aan de organisatie.

Wonen

De uitvoering van onze opgave van minstens 16.500 huizen, is ongelooflijk belangrijk voor Zeeland. Jonge mensen, ouderen, arbeidsmigranten, we hebben voor hen per direct al woningen nodig. Ja, het is door de hoge bouwkosten, grondkosten en de energieproblemen dat dit moeilijk is. En toch moeten we door. We zien ieder jaar weer opnieuw hoe lastig het is om de arbeidsmigranten goede en passende huisvesting te bieden. We zijn langzamerhand de pilotfase voorbij. Dit moet nu in de woonopgave een plek krijgen. We roepen GS op om hier heel snel en in goed overleg met de gemeenten een passende oplossing in te vinden. Klein waar het kan, groot waar het moet.
Eerder hebben we GS gevraagd om in versnellingstafels in ieder gebied met de betrokkenen aan tafel te gaan zitten en per gebied te overleggen en oplossingen te maken, met bouworganisatie of woningbouwcorporatie, met gemeente, financierders en wellicht met particulieren die gezamenlijk in privaat-publieke samenwerking maatwerkafspraken willen maken. Wij vragen GS om dit instrument beter, sterker en vaker in te zetten. En hier een terugkoppeling over te geven. Ze moeten natuurlijk wel tot versnelling leiden.
Graag ook de terugkoppeling op onze motie over hamsterhuren. Hoe is daar uitvoering aan gegeven? Ook dit kan bijdragen aan betaalbare huren die uiteindelijk leiden tot de aankoop van een huis voor een betaalbare prijs.

Energie

Wij hebben als PS instrumenten om de bestaande woningvoorraad energie-technisch te verbeteren. Hoe kunnen wij dit beter en sterker inzetten? Verduurzaming is namelijk zo belangrijk geworden door de gestegen energieprijzen! We zadelen mensen anders op met een onmogelijke opgave. Dat hebben we afgelopen winter ook gezien. Ook heeft het CDA in november een motie ingediend – die is met algemene stemmen aangenomen - om te onderzoeken of Zeeland een provinciaal fonds kan inrichten voor ondersteuning van besparing, isolatie en opwekking van duurzame energie voor het MKB en instellingen. In april heeft GS hier over de Staten uitvoerig geïnformeerd. Dank daarvoor. Dit geeft echt een heel goede steun aan de ondernemers die geplaagd worden met te hoge energielasten. Bovendien is het een transitie die we gewoon moeten doen! We zien de aanpak van Regionale roadshows in samenwerking met Dockwize, Impuls Zeeland en RES, die dit kwartaal worden gehouden. Graag informatie over wat er uit de gesprekken met de ondernemers aan concrete maatregelen kan worden opgehaald. Welke impuls voor verduurzaming van bedrijfsgebouwen is er nodig en mogelijk en hoe kan tegemoet gekomen worden aan de ondersteuningsvraag van de ondernemers? Kunnen we dit ook uitbreiden naar verduurzaming van bedrijfsterreinen?

Het is goed om binnen de RES het expertplatform “Energiebesparing MKB en kantoren” te benutten. Essentieel is de inzet van SOS (Snel Ondernemers Support) van Dockwize. Businesscoaches begeleiden ondernemers, financiële en energie-experts gaan aan de slag met de ondernemers. Uiteindelijk willen we komen tot een ondernemersloket voor verduurzaming. Zoals we dat ook voor inwoners van Zeeland willen. Voor Burgers en Business. Wanneer zal dat Ondernemersloket - nu nog in oprichting – er echt staan? We hebben er haast mee. We moeten op tijd zijn voordat voor komende winter de energieprijzen weer gaan stijgen. Dat geldt voor ondernemingen, maar ook voor de inwoners van Zeeland. Uiteraard geldt dit alles ook voor de maatschappelijke organisaties: kerken, kinderdagverblijven, buurtsupers enz. Quickscans moeten meer duidelijkheid bieden. Onze vraag naar het energiefonds zou via een advies door Rebel Energy nog voor de zomer moeten leiden tot een antwoord. Graag zo spoedig mogelijk informatie, zodat we niet te laat zijn voor de komende winter. Je moet het dak repareren als de zon schijnt. Nu dus.

Je moet het dak repareren als de zon schijnt. Nu dus.

Over PFAS willen we kort en bondig opmerken: gedeputeerde, doe uw uiterste best om het Rijk bereid te maken om de beide coördinatoren langer aan te stellen. Indien u van de Staten daartoe een oproep in een motie nodig heeft, leveren wij die heel graag. Nu al hebben Maarten de Hoog en Liz van Duijn heel goed werk gedaan. Het feit dat de minister Harbers aangekondigd heeft dat Zeeland alle schade gaat verhalen op 3M, zien wij in het licht van de werkzaamheden van beide coördinatoren, en uiteraard van onze eigen gedeputeerde. Maar we mogen niet nu stoppen! Juist nu niet, nu langzamerhand beweging in de zaak komt. Juist nu moeten we vol blijven gaan voor een verdergaand Schone Schelde Verdrag. Ook daarover graag informatie over de voortgang. En ook hier: als het nodig is, willen we graag de Tweede Kamer daartoe nogmaals oproepen door een gezamenlijk brief vanuit Provinciale Staten van Zeeland. Voor beide zaken: een nieuw Schone Schelde Verdrag en behoud van de twee PFAS-coördinatoren. 

Bij dit alles zien we hoe nodig een toekomstbestendige RUD is. Vergunningverlening, handhaing. Daar moet de provincie voluit voor gaan en dat ondersteunt het CDA van harte. Voor een schoon en veilig Zeeland.

Wind in de Zeilen Biedt ons nog steeds veel kansen. Ook hierin moeten we niet verslappen. Ook hier blijft de aanjager hard nodig. Net zo lang tot alle onderdelen bereikt zijn, of er nu vertraging is door gebrek aan stikstofruimte, aanbestedingsproblemen of wat dan ook: die Extra Beveiligde Inrichting moet er komen, met het Justitieel Complex. En uiteraard ook het kenniscentrum Delta Climate Center, dat voor Zeeland relevant onderzoek moet gaan doen. Criminaliteit en ondermijning zijn in Zeeland net zo’n groot probleem als in de randstad en Noord-Brabant. Met een haven, met drugslabs grenzend aan Brabant, met een ruimte en structuur zoals leegstaande agrarische schuren die veel ondermijnende activiteiten aan het oog onttrekken.

Stikstof en zoet water

Wat betreft het NPLG, daain zijn we nu vooral in afwachting van de versie van het gebiedsprogramma die op of om 1 juli ingeleverd zal gaan worden. De informatiebijeenkomsten hebben ons veel van de opgave en ook van de mogelijkheden en onmogelijkheden laten zien. Voor Zeeland zal juist de koppeling van de vermindering van de stikstofdepositie aan het nationaal programma landelijk gebied kansen moeten gaan opleveren. In deze droge tijden met opnieuw een fors neerslagtekort, zien we dat het gebrek aan zoet water in Zeeland nijpend is en dat juist inzetten van meer zoet water ook een kans is in de stikstofproblematiek. Het CDA wil dan ook met kracht pleiten voor uitvoering van het Deltaplan Zoet water. Wij hebben daar eerder de motie voor ingediend, het is een strategisch project geworden, maar omdat het de uitvoering in ging, werd het weer van de agenda strategische projecten afgehaald. Dat mag er nooit toe leiden dat er minder urgentie aan de uitvoering wordt gegeven. Daarom verzoeken wij de gedeputeerde met klem om krachtig de uitvoering ter hand te nemen, per gebied te komen tot verschillende oplossingen die passen bij een specifiek gebied en om op voorhand geen enkel instrument uit te sluiten.

We willen GS complimenteren met het degelijke financiële beleid. De investeringsagenda is gevuld en kan benut worden voor ontwikkelingen. De reserves zijn gevuld, de weerstandsnorm is goed en de risicobuffer zit op een prima percentage. Het is goed om wat ruimte te hebben. We weten dat er grote veranderingen in de provinciale financiën op stapel staan: de herijking van het provinciefonds, het vervallen van de motorrijtuigenbelasting waarvoor er een nieuwe basis voor belastingheffing gevonden moet worden. Dat zijn grote onzekerheden. Daarom is het goed dat we wat vlees op de botten hebben.

Dit is een mooie afronding van het oude college en een prima start voor een nieuw college. Wij wensen het huidige en toekomende college van Gedeputeerde Staten en de CdK veel wijsheid toe.