Industrie & energie

De Zeeuwse industrie is een grote werkgever. Direct en indirect verdienen veel Zeeuwen er hun boterham. De industrie is van betekenis voor opleidingen, onderwijs en stageplaatsen. In samenwerking met het Midden- en Kleinbedrijf (MKB) worden innovaties doorgevoerd. De bedrijven ondersteunen veel verenigingen en evenementen en zijn daarmee onlosmakelijk verbonden met de Zeeuwse samenleving. De provincie faciliteert daarom ook de Smart Delta Resources, omdat dit cruciaal is voor het behoud van de industrie in Zeeland en het behalen van de klimaatdoelen.

De huidige ontwikkelingen op de gas- en elektriciteitsvraag zetten de industrie onder druk. Dit geeft ook aan hoe belangrijk het is vaart te maken met de energietransitie. Daarbij is het behoud van de geschetste rol hierboven, evenals de concurrentiepositie, van belang. CDA Zeeland ziet een belangrijke rol voor de industrie door technologie en investeringen. Daarmee kunnen juist de Zeeuwse vestigingen van de bedrijven een voortrekkersrol nemen in de energietransitie.

De klimaatdoelen voor 2050, zoals afgesproken in het Parijs-akkoord in 2015, worden gehaald. Zeeland moet daarnaast aantrekkelijk blijven voor nieuwe industrie. In het onderhoud van fabrieken speelt immers ook het Zeeuwse MKB een rol. Ook op het gebied van maintenance vindt technologische innovatie plaats, waarbij de provincie het MKB moet ondersteunen. Wel is het een voorwaarde dat bedrijven die zich in Zeeland vestigen zich richten op een duurzame toekomst. Op die manier creëren we niet alleen een goed, maar ook een verantwoord vestigingsklimaat.

Zeeuwse vestigingen van bedrijven kunnen een voortrekkersrol nemen in de energietransitie.

Energietransitie

De energietransitie is ook voor de provincie Zeeland een belangrijke opdracht. Marktpartijen hebben de kennis en kunde in huis om hier een bijdrage aan te leveren, maar de overheid moet spelregels opstellen en een actieve houding aannemen. Juist in onze provincie is een goede mix van wind-, zon-, water-, kern- en getijdenenergie mogelijk. CDA Zeeland wil daarom dat de provincie een voortrekkersrol pakt. Wind op zee biedt economische kansen en werkgelegenheid (mits er fors ruimte blijft voor visserij) en rondom getijden- en blauwe energie valt nog een wereld te winnen. Een kenniscentrum voor nieuwe energievormen biedt kansen voor het onderwijs. Het ontwikkelen van duurzame energie kan bedrijven aantrekken die groene stroom willen gebruiken. Daarbij ziet CDA Zeeland kansen voor toegepaste vormen van zonne-energie opwekken via ramen en dakpannen.

De capaciteit van het netwerk wordt de grootste uitdaging voor de energietransitie. Zowel voor de industrie (380 Kv naar Zeeuws-Vlaanderen moet gerealiseerd worden) als voor MKB’ers en Zeeuwen. Het netwerk moet verzwaard worden en via het toepassen van het uitdaagrecht wil CDA Zeeland creatieve oplossingen vanuit het MKB een kans geven. Bij alle ontwikkelingen in de infra voor de energietransitie is landschappelijke inpassing een voorwaarde. Omdat netwerkbedrijven een grotere rol gaan spelen, vindt CDA Zeeland dat ook de provincie Zeeland aandeelhouder moet worden van het netwerkbedrijf wat in Zeeland actief is (Stedin). De provincie moet daarnaast kijken naar een subsidieprogramma voor particuliere elektriciteitsopslag (onder andere via buurtbatterijen).

Kernenergie

CDA Zeeland ziet de inzet op energiebesparing als no regret. Daarnaast zal de komende decennia CCS (de opslag van CO2 in lege gasvelden) noodzakelijk zijn. Immers, de opwarming van de aarde tegengaan is het hoofddoel. CDA Zeeland blijft daarnaast voorstander van kernenergie en staat open voor (een) extra kerncentrale(s) bij Borsele, onder een aantal voorwaarden. Bijvoorbeeld het beter inpassen van kabels en leidingen, het opzetten van een nucleair kenniscluster in Zeeland en het verantwoord omgaan met afval. Kleine, modulaire kernreactoren (Small Modulair Reactors, SMRs) zijn ook een kansrijke ontwikkeling. Deze centrales zijn intrinsiek veilig, hebben een kortere bouwtijd en kunnen daar gebouwd worden waar veel vraag is naar elektriciteit, waterstof en/of warmte. CDA Zeeland ziet daarom – in het bijzonder voor de industrie in Zeeland – interessante mogelijkheden voor de inzet van SMRs. Dit alles in opmaat naar een brede energiemix van thorium en kernfusie, naast energie uit wind en zon. Hierbij hoort ook de ontwikkeling van waterstof.

Zowel de ontwikkeling van blauwe (geproduceerd met fossiele brandstoffen, maar met afvang en opslag van de CO2), groene (geproduceerd met hernieuwbare energie) als paarse (geproduceerd met kernenergie) waterstof biedt grote kansen voor Zeeland, in het bijzonder voor de verduurzaming van de industrie. Er zijn al projecten in ontwikkeling die ondersteuning nodig hebben, gedragen door bedrijven die zelf waterstof nodig hebben. Ook compleet nieuwe bedrijven storten zich op die markt. De provincie moet dit ondersteunen, onder meer via Impuls Zeeland en North Sea Port. Onder meer de bouw van waterstoffabrieken en -netwerken vraagt enorme investeringen waarbij de rol en (financiële) bijdrage van overheden essentieel is. Daarnaast zijn er kansen om ontwikkelingen van waterstof te koppelen aan een nieuwe kerncentrale. Op die manier ontstaat een cluster: Hydrogen Delta. De provincie moet zich richten op het realiseren van de noodzakelijke voorwaarden, zoals infrastructuur en kennisontwikkeling.

Duurzaam wonen

Woningen spelen een rol in de energietransitie. De provincie moet samen met de industrie, gemeenten en woningcorporaties het voortouw nemen bij de realisatie van collectieve warmtesystemen. Daarnaast kunnen woningen energieneutraal of zelfs energieopwekkend gerenoveerd worden. Dit moet een rendabele en realistische mogelijkheid worden. In de huursector is al de energieprestatievergoeding geïntroduceerd. Vanaf 2030, maar als het kan eerder, moet de bouw van woningen enkel nog energieneutraal of energieopwekkend plaatsvinden. Deze verduurzamingsopgave mag de betaalbaarheid van wonen voor de minder kapitaalkrachtige huurders niet in de weg staan. Ook voor woningeigenaren moet het aantrekkelijk zijn om energieneutraal te wonen en bijvoorbeeld zonnepanelen aan te schaffen. Huiseigenaren moeten hierbij zowel technisch als financieel ontzorgd worden.