Contract Avalex met HVC: elke gemeente volgt ander proces

Afgelopen donderdag vond in de gemeenteraad van Delft het debat plaats over het nieuwe afvalverwerkingscontract dat Avalex wil afsluiten met HVC. Huishoudelijk afval wordt in Delft opgehaald door Avalex, een samenwerking van zes gemeenten waarvan Delft veruit de grootste is. Dit afval wordt dan naar een afvalverwerker gebracht waar zoveel mogelijk waardevolle grondstoffen uit het afval worden gehaald. Wat overblijft wordt verbrand. Omdat eind dit jaar het contract van Avalex afloopt met de huidige afvalverwerker, moet er een nieuwe overeenkomst gesloten worden. Avalex heeft daarvoor de keus uit een overeenkomst tussen een commercieel bedrijf, zoals AVR, Attero, EEW of Twence, of door lid te worden van overheidsbedrijf HVC waar circa 40 gemeenten en een aantal waterschappen in samenwerken. Zou Avalex kiezen voor een commercieel bedrijf, dan moet er een aanbesteding plaastsvinden waarbij elk bedrijf dat dit wil een offerte schrijft en het bedrijf met de beste prijs/kwaliteits-verhouding wordt gekozen. Kiest Avalex om lid te worden van HVC, dan koopt Avalex aandelen HVC en wordt het mede-eigenaar. Dit noemen we inbesteden.

Zowel aanbesteden als inbesteden brengt risico's met zich mee. Het grootste risico van aanbesteden is dat je vooraf nooit zeker bent welke prijs je gaat krijgen. Valt een aanbesteding tegen, dan zit je enkele jaren vast aan een hoge prijs. Daar staat tegenover dat als er wat misgaat bij het bedrijf dat de aanbesteding heeft gewonnen, dit Avalex (en dus de gemeente Delft) niets kost. Bij inbesteden bij HVC weet je vooraf precies wat je gaat betalen, en in de toekomst mag Avalex meebeslissen over de tarieven. Dat geeft zekerheid. Daar staat dan weer tegenover dat als het helemaal misgaat bij HVC, Avalex als aandeelhouder aansprakelijk is voor een bedrag van ongeveer 100 miljoen euro. Omdat Avalex dit nooit kan betalen, zullen de aandeelhouders van Avalex de rekening krijgen. Voor Delft, de grootste aandeelhouder, betekent dit een risico van zo'n 25-30 miljoen euro. Tweede nadeel van HVC is dat de overeenkomst voor lange termijn is: het is moeilijker om HVC te verlaten omdat dit de andere aandeelhouders niet mag benadelen. Het is een huwelijk 'tot de dood ons scheidt', en dat kan heel lang zijn.

Omdat het om grote financiële risico's gaat, is het CDA afgelopen week diep in de materie gedoken. We wilden echt begrijpen waar we mee instemden en want de langetermijn gevolgen kunnen groot zijn. Alleen, de vraag kwam al snel: waar moesten we mee instemmen? Het CDA stelde Schriftelijke Vragen en Aanvullende Schriftelijke Vragen en Technische Vragen, en zo kwamen we erachter dat de gemeenteraad van Delft helemaal nergens mee in mag stemmen (of tegen mag stemmen). De Delftste gemeenteraad mag allen wensen en bedenkingen geven, die door het het Bestuur van Avalex worden beantwoord als zij een besluit nemen.

De motivatie is dat niet Delft maar Avalex het besluit tot inbesteding neemt. En niet Delft neemt het besluit om garant te staan voor de schulden van HVC maar Avalex. Volgens de letters van de wet en de afspraken die tussen Delft en Avalex zijn gemaakt, klopt deze redenering. Maar wij vinden het vreemd dat een gemeente die indirect voor mogelijk 30 miljoen euro garant gaat staan, dit zonder inspraak van de gemeenteraad mag besluiten.

Helemaal vreemd is dat in elke Avalex-gemeenten een ander besluit aan de raad is voorgelegd:

Leidschendam-Voorburg

De gemeenteraad van Leidschendam-Voorburg besluit over de wensen en bedenkingen inzake samenwerking en besluit om in te stemmen met een garantstelling van 18,8 miljoen euro. Hiervan wordt 10% opgenomen in het gemeentelijk weerstandsvermogen.

Gevraagd raadsbesluit:
De raad besluit:

• De wensen en bedenkingen inzake de samenwerking tussen Avalex en HVC vast te stellen en deze te verzenden naar het bestuur van Avalex;
• In te stemmen met een garantstelling ten behoeve van de samenwerking met HVC aan Avalex ter waarde van €18.859.187 nadat het bestuur een definitief besluit heeft genomen over de samenwerking tussen Avalex en HVC.

Document lv - 1967 Raadsvoorstel Samenwerking Avalex en HVC.docx - iBabs RIS (bestuurlijkeinformatie.nl)

Pijnacker-Nootdorp

De gemeenteraad van Pijnacker-Nootdorp mag formeel instemmen met het voorgenomen besluit van Avalex om samen te gaan werken, aandelen HVC te kopen en een garantstelling aan te gaan. Daarmee wordt indirect ook toestemming gegeven om als Pijnacker-Nootdorp garant te staan.

Wij stellen u voor in te stemmen met het voorgenomen besluit van het bestuur van Avalex om:

‘ 1. Over te gaan tot een publieke samenwerking met HVC per 01-01-2022 ten behoeve van de verwerking van de huishoudelijke afvalstromenfijn en grof huishoudelijk afval en gft;

2. Daartoe is het bestuur van Avalex voornemens om over te gaan tot het verwerven van de daartoe benodigde aandelen, te financieren uit de dan lopende begroting van Avalex en zich daarmee gelijk te verbinden aan de hierbij behorende garantstelling;

3. Het bestuur is voornemens deze garantstelling Avalex uit te splitsen over de zes deelnemende gemeenten, op basis van de door HVC gehanteerde rekenwijze bij aanvang van de samenwerking. Ook de garantstellingsprovisie die de gemeenten ontvangen zal op dezelfde basis jaarlijks aan de gemeenten worden uitgekeerd. Dit zal opgenomen worden in een nog op te stellen garantiebeleid Avalex’; en, door middel van bijgaande brief, ter kennis van het bestuur van Avalex te brengen dat er geen wensen en bedenkingen zijn ten aanzien van dit voorgenomen besluit.

Aanbiedingsnota raad.docx (raadsinformatie.nl)

Midden-Delfland

De gemeenteraad van Midden-Delfland mag de zienswijze formeel vaststellen.

Te nemen besluit:

De zienswijze op het voorgenomen besluit van het bestuur Avalex om per 1 januari 2022 over te gaan tot een publieke samenwerking met HVC, voor de verwerking van de huishoudelijke afvalstromen fijn en grof huishoudelijk restafval en gft overeenkomstig de conceptbrief vaststellen.

https://online.ibabs.eu/ibabsapi/publicdownload.aspx?site=middendelfland&id=868612d1-f7f6-4048-b667-e61d285ffab1

Wassenaar

De gemeenteraad van Wassenaar mag wensen en bedenkingen over het voornemen tot samenwerking met HVC geven en mag besluiten over de garantstelling van bijna 6,5 miljoen euro.

Beslispunten:

1. Over het voornemen van het bestuur Avalex om over te gaan tot en publiekrechtelijke samenwerking met HVC wensen en bedenkingen naar voren te brengen bij het bestuur van de BVO Avalex zoals verwoord in de bij dit besluit horende brief.
2. Een garantstelling af te geven van € 6.481.968 aan HVC

Document wassenaar - Raadsvoorstel Definitieve keuze verwerking restafval - iBabs RIS (bestuurlijkeinformatie.nl)

Rijswijk

De gemeenteraad van Rijswijk mag een zienswijze vaststellen.

Gelezen het voorgenomen besluit van het bestuur Avalex om:
1. over te gaan tot een publieke samenwerking met HVC per 1-1-2022, ten behoeve van de verwerking van de huishoudelijke afvalstromen fijn en grof huishoudelijk restafval en gft;
2. over te gaan tot het verwerven van de daartoe benodigde aandelen, te financieren uit de dan lopende begroting van Avalex en zich daarmee gelijk te verbinden aan de hierbij behorende garantstelling;
3. deze garantstelling Avalex uit te splitsen over de zes deelnemende gemeenten, op basis van de door HVC gehanteerde rekenwijze bij aanvang van de samenwerking.

De zienswijze over het aangaan van een publieke samenwerking tussen Avalex en HVC voor de verwerking van huishoudelijke afvalstromen (rest, gft en grof vuil) per 1 januari 2022 vast te stellen en toe te laten komen aan het bestuur van Avalex.

Delft

De gemeenteraad van Delft heeft geen raadsvoorstel ontvangen van het college, en dus is er niet gestemd over een raadsvoorstel. Op basis van de commissievergadering is een wensen- en bedenkingenlijst gemaakt en per mail hebben partijen kunnen aangeven met welke wensen en bedenkingen zij het eens zijn. De totale lijst is niet ter goedkeuring aan de gemeenteraad voorgelegd.