Hoe word ik een goed burger – verslag lezing Henri Bontenbal

Tussen de 100 en 150 mensen bezochten afgelopen donderdag bij studentenvereniging C.S.R. de lezing van CDA-leider Henri Bontenbal met de prikkelende titel: “Hoe word ik een goed burger – een korte cursus burgerschap voor dummies”. De lezing was georganiseerd in het kader van Owee, de introductieweek voor nieuwe studenten in Delft

In zijn lezing gaf Henri Bontenbal aan wat volgens hem goed burgerschap inhoudt, hoe de christendemocratie en dus het CDA kijkt naar goed burgerschap en gaf hij enkele concrete handvatten aan de aanwezigen.

Henri Bontenbal begon zijn lezing met te benadrukken dat we als burgers van Nederland veel hebben om tevreden over te zijn. In onze Grondwet staan veel rechten van burgers en nauwelijks plichten die daar tegenover staan. Als het gaat om tevredenheid doet Nederland het gemiddeld gesproken dan ook erg goed: Nederlanders geven hun geluksgevoel gemiddeld een 7.3, en op ongeveer alle lijstjes die meten hoe tevreden inwoners van een land zijn staat Nederland in de top 10 van alle landen in de wereld.

Maar dat wil niet zeggen dat er niets aan de hand is in de samenleving. “Met mij gaat het goed, maar met ons gaat het slecht”, citeerde Bontenbal Paul Schnabel, van 1998 tot 2013 directeur van het Sociaal en Cultureel Planbureau. Breed leeft in onze samenleving het gevoel dat mensen die nu leven het minder goed hebben dan mensen die enkele decennia geleden leefden.

Hoe komt dat? Sinds de Verlichting maar vooral de afgelopen decennia is in Nederland steeds meer het liberale wereldbeeld dominant geworden. Het liberale wereldbeeld gaat ervan uit dat ieder mens het recht heeft zoveel mogelijk uit zijn of haar eigen leven te halen en dat de overheid niets mag doen wat die persoonlijke ambitie in de weg zit. Door het verdwijnen van de zuilen in Nederland maar ook stijgende welvaart, emancipatie van vrouwen en van mensen die vroeger onderaan de sociale ladder stonden en mogelijkheden om de hele wereld over te reizen, krijgen mensen nu kansen die ze vroeger niet gekregen zouden hebben. Maar tegelijk worden mensen tegenwoordig ook de hele dag via internet en social media geconfronteerd met beelden van wat ze zelf niet hebben en een ander wel. De vraag is of we als samenleving gelukkiger zijn geworden van al die ontwikkelingen. Ondanks dat Nederland rijker is dan ooit, zijn er ook steeds meer mensen die lijden aan psychische problemen, burn-out of depressiviteit. Dat verklaart ook het brede gevoel dat het met de maatschappij helemaal niet zo goed gaat op dit moment.

Wat het christendemocratische mens- en maatschappijbeeld onderscheidt van het liberale, is dat veel meer een beroep wordt gedaan op de verantwoordelijkheden van ieder mens voor de ander. Je verantwoordelijkheid nemen is iets goed doen voor een ander of voor de samenleving, zonder dat dit verplicht is. De vuilcontainer van de oude buurvrouw buiten zetten of even boodschappen doen voor iemand die ziek thuis zit. Je belangeloos inzetten voor een ander of voor de samenleving heeft tegenwoordig een beetje een ‘spruitjes-imago’ maar binnen het christendemocratisch denken is dit de definitie van goed burgerschap. Binnen het CDA wordt vaak gesproken over de C, maar de A van Appèl (een beroep doen op iemand) is net zo onderscheidend en belangrijk.

Henri Bontenbal eindige met enkele concrete adviezen wat het betekent om nu, in de huidige tijd, een goed burger te zijn van Nederland. Zo gaf hij de aanwezigen het advies om in hun studententijd lid te worden van een politieke partij of andere maatschappelijke vereniging. En neem je verantwoordelijkheid: zet je in voor een ander en voor de samenleving. Juist als het niet verplicht is! Daar wordt iedereen, jezelf ook, beter van!

Het prikkelende betoog leidde tot veel vragen vanuit de zaal. Over de rol van het internet en over de betekenis van de C in het CDA. En ook na de lezing bleef Henri nog lang plakken om met de aanwezigen in gesprek te gaan over burgerschap, maatschappij en je eigen rol daarin.

Wandeling door Delft

Voorafgaand aan de lezing was Henri Bontenbal door Gerrit Jan Valk namens de fractie en Aleksandra Savic namens het bestuur uitgenodigd voor een korte wandeling door het fraaie centrum van Delft. Een uitnodiging die Henri maar al graag aannam. Op de route wezen we Henri op enkele lokale politieke issues. Zo is er momenteel veel aandacht voor de gevaarzetting en overlast die bezorgscooters en -fietsers en de tegenwoordig populaire fatbikes bezorgen. Dit gevaar werd nog eens extra duidelijk gemaakt, toen we op weg naar C.S.R. bijna overreden werden door een elektrische bezorgfiets die met hoge snelheid en zonder af te remmen vlak langs ons schoot. Ook attendeerden we Henri Bontenbal op de problematiek van afvaldumping bij ondergrondse vuilcontainers en het - in perceptie van veel omwonenden - nog onvoldoende betrekken van bewoners en ondernemers bij de plannen om het zuidwestelijk deel van de binnenstad autoluw te maken.