Cees Pluimgraaff over de toekomst van Scheveningen

Minder aso's en meer chique publiek in Scheveningen? ‘Straks kakkersstrand voor VVD’ers’

Wat is er mis met ons Scheveningen? Hagenaars reageren behoorlijk verontwaardigd op de ideeën van de gemeente over de badplaats: het moet meer chique en minder aso. Bewoners en reguliere bezoekers voelen zich weggezet als ‘niet goed genoeg’. ,,Het wordt een kakkersstrand voor VVD’ers en D66’ers’.”

Je hoeft geen architect te zijn om te zien dat er vijftig jaar geleden iets is misgegaan bij de ontwikkeling van badplaats Scheveningen. Nog altijd voelt het alsof de grijze betonblokken met appartementen voor het Kurhaus Hotel en het plompe Holland Casino en de Pathé-bioscoop er de zon tegenhouden. In een badplaats!

Gelukkig gedijen Hagenaars door hun rauwheid goed in de schaduw en lelijkheid. En laten we eerlijk zijn, Scheveningen wordt wel de bekendste en meest internationale badplaats van Nederland genoemd, het merendeel van de bezoekers komt rechtstreeks uit Den Haag, Zoetermeer, Delft en omstreken. Het verknallen van Scheveningen met lukraak neergezette flats in alle stijlen en kleuren en een inmiddels verloederde overdekte Palace Promenade is de bedenkers van toen al vergeven door een hele generatie die de badplaats niet anders kent. 

Sneakers en badslippers

Het belangrijkste aan Scheveningen is niet hoe het eruit ziet, maar hoe - bijna - iedereen er toch naartoe gaat. Op smetteloze sneakers, afgetrapte badslippers of surfschoentjes. Op een deelscooter, met de tram, in een patserbak of op de bakfiets.

Gemist worden de instappers met kwastjes van de Saab-rijders en dat zijn nu net de mensen die over twintig jaar Scheveningen ook weer aantrekkelijk moeten vinden om naartoe te gaan en geld uit te geven. Dát betekent het ‘meer chique, minder aso’ uit de langetermijnvisie op de badplaats die de wethouders Anne Mulder (VVD) en Saskia Bruines (D66) vorige week presenteerden. Vertaald in: minder shoarma en patat - of friet #teamfriet - en meer cultuur en culinair.

Met zo’n upgrade de goudmijn aanboren van - buitenlandse - toeristen met een dikke portemonnee is geen gegarandeerd succes. Je stoot er zelfs een hele grote groep mee af, gezien de reacties op het plan die deze site binnenkreeg. ‘Het wordt een kakkersstrand voor VVD’ers en D66’ers’. 

De zon

Het eerste probleem is al dat Scheveningen nergens in één adem wordt genoemd met Corfu of Alanya. Wat is het verschil met deze populaire badplaatsen? De zon! 

,,Een badplaats voor de rich and famous kunnen we helemaal niet waarmaken met ons klimaat”, zegt Cees Pluimgraaff, geboren en getogen op het Scheveningse strand en lange tijd voorzitter van de vereniging van strandexploitanten daar. ,,De afslag van de rijken hebben we in Scheveningen in de jaren 70 bij de herontwikkeling van de badplaats al gemist door in te zetten op een ander publiek. En nu stappen zij in hun privéjet naar Marbella.”

oen, in die jaren 70, vond Den Haag het nog een goed idee om de vervallen badplaats vol te bouwen met flats om uit de kosten te komen van een grote herontwikkeling. Veel keus was er niet, Scheveningen-badplaats moest ook toen gered worden van de verloedering. Er waren maar zes tegenstemmers, van de VVD. Uit afschuw over het ‘tweede Torremolinos’ dat Scheveningen zou worden. De Spaanse badplaats was op dat moment het duidelijkste voorbeeld van ordinair.   

Wegblijven

Wie je in Scheveningen spreekt over wat er de komende decennia moet gebeuren in de badplaats heeft het niet over het aantrekken van andere bezoekers. Maar juist over zorgen dat bepaalde bezoekers wegblijven. De overlastgevers. De sissers en hufters in de patserbakken die vrouwen en meisjes lastig vallen, agressief zijn en de sfeer verpesten. De een vindt het belangrijk om te benoemen dat het met name allochtone mannen en jongens zijn die dat doen. Anderen vinden dat niet relevant: het gaat om het gedrag dat moet worden aangepakt.

,,Dan heb je het probleem in Scheveningen voor het grootste deel opgelost. Het gaat niet om een teveel aan shoarma- of patattenten. Scheveningen moet voor de gewone mensen blijven”, zegt Lars van Maarseveen, die als bewoner van Scheveningen actief meedenkt over de badplaats. ,,Er zijn gewoon regels waaraan iedereen zich moet houden, maar we zijn te veel gaan gedogen. Dan wordt het een chaos.” 

Die mix aan mensen is juist het mooie van Scheveningen, vinden veel mensen, iets wat in het sterk verdeelde Den Haag bijna nergens gebeurt. Iedereen heeft wel zijn eigen stukje strand. De sporters, de surfers, de zonnebaders, de gezinnen, de mensen met geld en die zonder. Zelfs de kroonprinses werkt er in de zomervakantie in een strandtent. 

Happy hours

Natuurlijk moet je vooruit denken over wat je wilt met zo'n unieke plek als Scheveningen. Maar laat een eventuele nieuwe bezoekersgroep organisch de weg vinden, aldus de critici. En ga strikt handhaven op overlastgevers en groepen dronken jongeren na happy hours. Het is nu niet te voorspellen wat over twintig jaar aantrekkelijk is in een badplaats. Misschien zijn we door de toename van huidkanker zo bang geworden voor de zon dat naar het strand gaan er heel anders uitziet. De verwachting dat ‘we’ na de coronapandemie vakantie dichter bij huis zouden blijven zoeken en het vliegtuig laten staan, lijkt ook niet uit te komen.

Er was een tijd dat de strandten­ten op Schevenin­gen werden vergeleken met de favela’s, de sloppenwij­ken, in Brazilië

,,Er was een tijd dat de strandtenten op Scheveningen werden vergeleken met de favela’s, de sloppenwijken, in Brazilië”, zegt Pluimgraaff. ,,Die tijd hebben we echt wel achter ons gelaten. Er zijn goede paviljoens voor teruggekomen. Het is waarom we als exploitanten vanaf 1998 pleiten voor de mogelijkheid het hele jaar op het strand te kunnen blijven staan en niet steeds te hoeven af- en opbouwen. Maar dat komt niet van de grond. Men is bang, terughoudend, er botsen ook wel eens belangen. Concurrentie tussen ondernemers op het strand en die op de boulevard. Belangen van bewoners die klagen over geluidsoverlast.”

Het zou de reden zijn geweest waarom de jongens van het trendy strandconcept Bloomingdale uit Bloemendaal het in 2014 niet lang volhielden in Scheveningen. 

Junkfood

Niemand wil dat Scheveningen verloedert. De ooit hypermoderne Palace Promenade is er een treurig voorbeeld van en is voor veel mensen niet meer dan de kortste route van de tram naar de boulevard. ,,Bij de opening in 1982 was het uniek dat je daar in het weekend kon winkelen. Vanaf het moment dat de winkels overal open mochten was dat het begin van de verloedering”, zegt Pluijmgraaff. 

Tel de tentjes en kiosken met junkfood, het zijn er veel. Maar ze hebben het druk, er is behoefte aan. Het idee dat de zak patat niet goed genoeg is en daarmee ook de mensen die het er eten, steekt velen blijkt uit hun reacties op de plannen om over twintig jaar ‘meer chique, minder aso’ te zijn. 

Het strand moet van iedereen blijven, van jong tot oud, arm tot rijk

Daan B. Zelf

,,Ach nee, krijgen we na de zogenaamde ‘upgrading’ van Kijkduin nu hetzelfde geintje in Scheveningen?” reageert Daan B. Zelf. ,,Wat een onzin. Het strand moet van iedereen blijven, van jong tot oud, arm tot rijk. En hoe denken ze eigenlijk dat surfers naar het strand gaan? Met hun surfplank in het openbaar vervoer? Dit soort dingen worden weer bepaald door mensen die er eenzijdig over nadenken. Ik hield van het kneuterige van Kijkduin. Helaas, weg. Ik houd van de veelzijdigheid van Scheveningen. Binnenkort dus ook weg?”

Apartheid

Hans Laats zegt dat ‘apartheid in Zuid-Afrika is afgeschaft, maar Nederland neemt het over’. ,,VVD-strand. Wat denk je van D66-strand. Hier zitten de meeste kakkers.” Ann Limbos ziet een gelijkenis met de ontwikkelingen in Knokke aan de Belgische kust. ,,Daar had men het over ‘koelbox-toeristen’ die niet meer welkom waren!”

Vlakbij het sportstrand zit een oudere meneer op een bankje een boterham te eten. De elektrische fiets naast zich geparkeerd. ,,Niemand kan tegen een schoon en mooi Scheveningen zijn", zegt hij. ,,Het is goed om vooruit te kijken naar wat je wilt met de badplaats. Maar laat mensen er wel over mee praten, want sinds de coronacrisis hebben veel mensen een hekel gekregen aan beslissingen van bovenaf. Ik mag hier altijd graag naartoe fietsen. Maar niet op warme zomerdagen want dan is het hier een gekkenhuis. De bereikbaarheid, daar moet wel iets aan gebeuren.”

Artikel @Maaike Kraaijeveld - AD.nl