Bijdrage Huibert van Rossum aan Jansdebat
"Als je op je in laat werken wat er allemaal gebeurt:
Het aantal vluchtelingen dat Syrië is ontvlucht naar een van haar buurlanden is meer dan 4 miljoen. Dit maakt het conflict tot een van de werelds grootste vluchtelingencrises in bijna 25 jaar.
Binnen Syrië zijn 7,6 miljoen mensen ontheemd geraakt. De verhalen wat er vervolgens gebeurd zijn bizar; duizenden verdronken mensen in de Middellandse Zee door de vele bootvluchtelingen.
En de beelden waarmee we geconfronteerd worden. Dode kinderen die aanspoelen op een strand, migranten die aan de grenzen van Europa verschijnen en doortrekken naar West Europa. Op de vlucht voor de horror en gruweldaden en barbarisme van bombardementen en geweld.
Vorig jaar november was de instroom van asielzoekers de hoogste ooit in Nederland. Vluchtelingen hebben tot en met november 2015 54.000 asielaanvragen ingediend. Maar er zijn ook andere verhalen waar we mee geconfronteerd worden:
Zoals de berichten over christenen die op de Middellandse Zee door moslims overboord werden gegooid. Twaalf christelijke vluchtelingen werden overboord gegooid vanwege hun geloof.
Homoseksuele asielzoekers worden belaagd in noodopvanglocaties en azc's, op veel grotere schaal. En dan Keulen inmiddels al meer dan 1000 aangiftes waarvan 821 gevallen te maken hebben met diefstal en 359 met aanrandingen. Waarvan van de 30 verdachten de helft asielzoekers zijn.
Wat doen die beelden en verhalen met mij?
Dat mensen uit slechte omstandigheden op zoek gaan naar een beter bestaan. Als je niets te verliezen hebt of veel verloren hebt dan ben je bereid grote risico’s te nemen.
En waar ga je dan naartoe? Uit de vorige jaar verschenen kaart van The Risk Advisory Group een kaart samenstelde waarop je de risico's per land en per regio kunt zien. West Europa behoort tot de veiligste regio’s van de wereld. Daar mogen we dankbaar voor zijn, want vanzelfsprekend is dat niet.
Maar ook binnen die veilige regio Europa zijn er oplopende spanningen. De Europese politieke en economische spanningen door nationale politieke crises, gedoe in Brussel, en instabiliteit in buurlanden zoals Turkije, Oekraïne en Bosnië.
Het is voor mij heel makkelijk te zeggen dat de oplossing van de stroom vluchtelingen in Europees verband moet worden gevonden. Dat is ook zo. De ideeën en plannen duiken over elkaar, maar de realiteit is dat er pas wat gaat gebeuren als de politieke belangen voldoende gedeeld worden. En die worden nog niet voldoende gedeeld. Dat is het cynisme van de geopolitiek, maar wel de realiteit waarmee we ook in Gouda worden geconfronteerd.
Feit is dat zolang er geen oplossingen worden gevonden in Syrië en de Midden Oosten regio de stroom zal aanhouden. Feit is dat zolang Turkije niet krijgt wat het wil, zolang de Oost en Zuid Europese lidstaten niet met elkaar het asielbeleid uitvoeren, de migranten blijven komen. Ik spreek bewust over migranten, want volgens de definitie van het Vluchtelingenverdrag van de Verenigde Naties uit 1951 is een vluchteling iemand die vervolging te vrezen heeft vanwege zijn ras, godsdienst of politieke overtuiging, of omdat hij/zij tot een bepaalde sociale groep behoort of een bepaalde nationaliteit heeft. En dat veel van de vluchtelingen uit kampen uit Turkije of elders uit de oorlogsgebieden komen (Eritrea) wil niet zeggen dat ze nog perse in directe vervolging waren. Alleen vanwege de tegenstellingen en het doorloop en wir schaffen das beleid is de migratie naar West Europa echt op gang gekomen. EU moet grenzen dicht, het EU beleid over het opvang en afhandelen van asielzoekers moet worden uitgevoerd en opvang in de regio is nodig. Maar….
Feit is dat migranten hier in Nederland gaan komen en blijven komen zolang daar geen oplossing is.
Dan komt toch de vraag weer bij mij, wat doet dat me je? Zowel als politicus in Gouda, maar ook als vader en Gouwenaar.
Wat voor mij daarbij centraal staat is dat de overheid verantwoordelijk is voor de veiligheid. Veiligheid is een klassieke kerntaak van de overheid. Veiligheid is bescherming tegen gevaar; het is de opgave van de overheid de samenleving tegen gevaar te beschermen. Veiligheid is dan ook een van de overheid wordt veel verwacht. Wat ik wil is dat mijn gezin, mijn vrouw en kinderen, dochter in een veilige stad opgroeien en hier de vrijheid hebben om zichzelf te zijn. Dat zal niet anders zijn voor jullie en andere Gouwenaars. Die veiligheid is ook een recht voor mensen die hier komen en het recht krijgen om hier te blijven of wachten op vertrek. Dat recht moeten we ook verdedigen want de vrijheid.
Maar wat is de impact van migranten op de samenleving op Gouda. Want ook in Gouda wordt er gewerkt aan de realisatie van een AZC dus al die beelden krijgen ook hier een concreet gezicht.
Maar Schaffen wir das? De vraag is voor mij veelmeer; wie verkraften wir das?
Hiervoor moet Gouda zelf zorgen. Het vreemde is dat de discussies in Nederland gaan over aantallen. Veel, weinig, meer, minder. Terwijl het vooral zou moeten gaan over draagkracht en impact. Om een voorbeeld te geven. Een groep van 500 bestaande uit gezinnen is wellicht klein, maar een groep van 200 adolescente mannen is te veel.
De randvoorwaarden en omstandigheden waaronder je migranten kan opvangen is waarover het moet gaan. De draagkracht van de samenleving moet zo zijn dat migranten niet anoniem en buiten de samenleving vallen. Het is de verantwoordelijkheid van het stadsbestuur om duidelijk te maken wat de draagkracht en de randvoorwaarden zijn. Draagkracht kan je alleen invullen door de bijdrage van vrijwilligers, professionals, kerken, verenigingen etc. Alleen als duidelijk is wat men aan kan is duidelijk wat voor opvang kan worden geregeld (dagbesteding, taal, omgangsvormen, spelregels in Gouda, omgang vrouwen, mensenrechten).
Dan hebben we het alleen over de fysieke opvang, want eigenlijk is de grootste opgave nog de moeilijkste. Dat is de integratieopgave. Met de geschiedenis van gastarbeiders moeten we die fout niet meer maken. Daarmee moeten migranten ook hun plek verdienen door als ze mogen blijven en een bijdrage willen leveren aan de samenleving; werk, taal en opleiding en wonen.
Vanaf het begin helderheid over dat er rechten en plichten zijn. Daarbij wijs ik maar op Glas 1 en Glas 25 van deze St. Janskerk. De vrijheid van het geweten en de vader des vaderlands die het symbool is van de geboorte van ons land en gestreden heeft voor die vrijheid. Die vrijheid en die democratie willen we als samenleving verdedigen. Diegene die hier komt en de vrijheid wil gebruiken om anderen te onderdrukken (vrouwen, homo’s, religieuze minderheden; joden) die ontneemt zichzelf dat recht.
Als we die waarden en spelregels niet kunnen overbrengen en laten doorleven dan hebben we een probleem.
Wat dat betreft moet er voor migranten in Gouda een concreet Gouds burgerschapsprogramma worden opgezet. En moeten de randvoorwaarden waaronder de opvang kan plaatsvinden (veiligheid, opleiding, dagbesteding) helder worden afgesproken. Pas dan wordt er echt werk gemaakt van de echt opvang van migranten.
Ik dank u."