Een (t)huis in Gouda?
Stel je voor dat je op zoek bent naar een sociale huurwoning in Gouda en dat je aanwezig bent op een debatavond over de toekomst van de sociale woningmarkt in Gouda. Wat wil je dan horen? Dat er nieuwe sociale huurwoningen in Gouda komen. Hoe de wachttijd van 11 jaar wordt ingekort. Hoe er iets wordt gedaan aan de leegstand van kantoren op de Goudse Poort. En of de doorstroming op de woningmarkt prioriteit heeft van de kandidaat-raadsleden. Heb je aan het einde van de avond antwoorden gekregen op deze vragen?
Eerst de facts and figures. Het debat werd georganiseerd door Beter Wonen Gouda(BeWoGo) in samenwerking met Woonpartners (HRHM). Van de circa 75 aanwezigen woont circa 30% in een huurwoning, zo bleek uit een inventarisatie. Niet vreemd, de zaal was goed gevuld met vertegenwoordigers van de politieke partijen die aan de gemeenteraadsverkiezingen op 21 maart 2018 meedoen. In Gouda zijn er naar schatting 1.000 woningzoekenden. De wachttijd voor een sociale huurwoning bedraagt 11 jaar. Tot 2020 zijn er 1.600 extra huurwoningen nodig om aan de vraag te kunnen voldoen. Zou de 70.000 m2 leegstand van kantoren op de Goudse Poort soelaas kunnen bieden?
Creativiteit
Enkele experts belichtten vanuit hun vakgebied en professie een actueel thema. Zo sprak Margaret Zeeman (oud-directeur/bestuurder van JutphaasWonen en ambassadeur expertteam transformatie) over het slim transformeren van kantoorpanden. Kern van de keynote: bedenk niet van achter een bureau hoe het moet, maar benut de creativiteit uit de markt. Geef inspraak aan woningzoekenden en benut hun input. Essentieel is een meewerkende en meedenkende overheid door te ontschotten en te zorgen voor een vast aanspreekpunt over beleidsterreinen heen. Een vertegenwoordiger van Gemiva-SVG Groep stond stil bij specifieke doelgroepen zoals statushouders, kwetsbare ouderen en mensen met een beperking. Wonen en zorg kunnen niet zonder elkaar, maar lijken door financieringsvraagstukken uit elkaar gespeeld te worden.
De kandidaat-raadsleden hoefden niet lang na te denken waarom zij ervoor gekozen hebben de politiek in te gaan. ‘Van betekenis zijn’, ‘niet langer aan de zijlijn mopperen’, ‘idealen nastreven’; de statements kwamen er soepel uit. Cliëntelisme is nooit ver weg, altijd is er het gevaar het politieke mandaat te versmallen tot een enkele doelgroep of issue. Voor een zaal huurders begin je niet over de hypotheekrenteaftrek.
In een geanimeerde discussie passeerden concrete voorstellen de revue: transformeer kantoorpanden tot woonruimte met gemeenschappelijke ruimtes speciaal voor starters, vereenvoudig de bureaucratie rondom vergunningen, stel een projectmanager vanuit de gemeente aan, verkies in de binnenstad wonen boven winkels en wijs 30% van Westergouwe aan als sociale woningbouw, verstrek een blijverslening aan ouderen om ervoor te zorgen dat zij langer thuis kunnen blijven wonen.
Andere bril
Wat heb je aan bespiegelingen en mooie praatjes? ‘Ze [= de huurders] worden wel gehoord, maar met hun inbreng wordt niets gedaan.’ De debatleider vatte het kort samen. Dat wekt wrevel en irritatie. En terecht. Mooie praatjes zijn het zeker. Voor liefhebbers van managementbullshit kwamen er deze avond prachtige bingo-woorden voorbij: ‘prestatieafspraken’, ‘vraaggestuurde bouwontwikkeling’, ‘versnellingsnetwerk na transformatie’, ‘spoedzoeker’, ‘schimmelwoning’, ‘wethouder grondbeleid versus wethouder wonen’. En ondertussen stellen dat de communicatie van de gemeente beter kan? Ik begrijp het wel, maar snap het niet. Wees duidelijk, eerlijk en transparant! ‘Ga toch eerst eens naar een brillenwinkel om een andere bril te kopen! Jullie spraken er 4 jaar geleden ook over en er is niets van terechtgekomen!’ zo hield een ferme dame uit het publiek de dames en heren politici voor. Die zit. En terecht. Want óver mensen praten is veel eenvoudiger dan mét mensen. Uit de comfortzone dus: ambtenaar en wethouder moeten de wijk in! Het komt in de buurt bij de opvatting van filosofe Hannah Arendt die stelt in The Human Condition dat de politiek draait om het tot stand brengen van de samenleving als verschijningsruimte: laat mensen elkaar ontmoeten, werk aan vrijheid en verantwoordelijkheid en neem ze serieus.
Thuis
Terug naar de huurder. Want je zult maar graag een sociale huurwoning willen betrekken, terwijl je nu in de vrije sector eigenlijk teveel betaald, gerekend naar jouw persoonlijke situatie. Of je wilt graag de volgende stap zetten, maar dat is financieel onmogelijk en dus lonkt scheefwonen. Want dat is toch wel aantrekkelijk, lage lasten gecombineerd met hoge inkomsten. Geldt niet gewoon voor iedereen dat je veilig en plezierig (langer thuis) wilt wonen?
Hier en daar klonk een stemverheffing. Wat daaruit bleek, dacht ik, is de behoefte om gezien te worden. Zien jullie ons, mij staan? Weten jullie waar ik woon? Weten jullie waar ik behoefte aan hebben? Het is essentieel dat het stadsbestuur die kloof overbrugt. Het idee om een jaarlijkse ‘Staat van de stad’ te maken kon op bijval rekenen. Samen met inwoners nadenken over wat nodig is in onze mooie stad. Het stadsbestuur is er voor de Gouwenaar en niet andersom. Inwoners faciliteren hun eigen leven vorm te geven, dat is de opgave voor de politiek. Niet vanuit aanbod denken (Pim Fortuyn noemde dat in De puinhopen van acht jaar Paars ‘Vinex-flauwekul’) maar aandacht hebben voor de menselijke maat. Samen zijn en maken we de stad!
Aan het einde van de avond bleken alle partijen bereid om over 2 jaar de stand van zaken op te maken en bij elkaar te komen op een soortgelijke avond. Daarmee kan worden voorkomen dat deze avond een herhaling van zetten is – over de avond die 4 jaar geleden werd georganiseerd werd opgemerkt dat er maar bitter weinig van terecht was gekomen. Dat kan, moet en zal anders!
Hans Alderliesten