Datagedreven sturing: mogelijkheden en verantwoordelijkheid

De raadscommissievergadering van 9 april 2020 was uniek. Het was namelijk de eerste raadscommissievergadering in Hillegom ooit die online plaatsvond. Weer een stap verder in het digitale tijdperk, helaas gedwongen door het coronavirus. Een van de agendapunten betrof het digitale terrein. Het raadsvoorstel Programma Datagedreven Sturing werd namelijk behandeld.

Het is duidelijk dat de hoeveelheid data in onze samenleving groeit. Een gemeente als Hillegom kan door datagedreven inzichten kosten besparen op processen en tot innovaties te komen. Het CDA is daarom in principe blij met het Programma datagedreven sturing zoals dat nu in het raadsvoorstel voorligt. Bij de bestrijding van ondermijning, een van de prioriteiten in het programma, kan slim gebruik van data goed van pas komen. Wel zijn er wat ons betreft belangrijke punten van aandacht.

Bij datagedreven sturing spelen er allerlei vraagstukken, zoals privacy en eigenaarschap van data. In het raadsvoorstel staat dat de prioriteit onder andere wordt gelegd bij ontwikkeling van de monitor sociaal domein. Nu blijkt uit onderzoek dat het sociaal domein geschikt is voor datagedreven projecten, maar dit ook een complex domein is, onder meer door privacy-vraagstukken.

Wat we verontrustend vinden is dat de functionaris gegevensbescherming (FG) recent de HLT organisatie verlaten heeft. Deze FG, de eerste in deze functie binnen HLT, werd destijds in september 2018 aangesteld. Dit was destijds al rijkelijk laat omdat het moeite kostte een goede kandidaat te vinden. We hopen dat HLT op zeer korte termijn een opvolger zal aanstellen.

Daarnaast roepen we op om niet opnieuw het wiel uit te vinden. Bij de VNG-categorieën van datagedreven gemeenten mag de HLT-organisatie zich rekenen tot de ‘late majority’, of wel de achterblijvers. Het CDA drong erop aan dat er bij het opstellen van het projectplan kennis wordt ingewonnen bij de koplopers en pioniers onder nabijgelegen gemeenten. De BBH was het hier van harte mee eens.

Samenvattend: HLT heeft veel data binnen haar bereik en daarmee ook veel mogelijkheden. Tegelijkertijd heeft HLT ook een publieke verantwoordelijkheid. Het is belangrijk om de implicaties goed te overzien en te bepalen wat qua privacy conform Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) acceptabel is. Zolang dit goed geregeld is, is de CDA-fractie een voorstander van de stap naar een datagedreven organisatie.

Voor de fracties van D66, GroenLinks en Bloeiend Hillegom waren ethische afwegingen over het gebruik van data een reden om het voorstel te agenderen als bespreekstuk voor de raad van 16 april 2020. Zij willen ook meer inzicht in de besparingen die te behalen zijn. Het CDA vindt echter dat Hillegom, Lisse en Teylingen niet verder achterop mogen raken in de ontwikkeling van datagedreven sturing. Daarom had het CDA liever gezien dat het voorstel voor dit programma een hamerstuk was geworden.

UPDATE 25-4

De heer Van Egmond diende tijdens de raadsvergadering namens de fracties van GroenLinks, Bloeiend Hillegom en D66 een amendement in. Daarnaast diende de heer Boschma (D66) los namens zijn fractie een amendement in. Wethouder Van Rijn zei toe het programma Datagedreven sturing pas starten nadat een nieuwe Functionaris Gegevensbescherming is aangesteld. Hierop trokken de indieners beide amendementen in. Geen van de raadsleden verlangde stemming, zodat de raad unaniem volgens voorstel besloot.

Bronnen:

vng.nl/sites/default/files/datagedreven_sturing_bij_gemeenten_lr.pdf

https://www.berenschot.nl/publish/pages/4414/naar_een_datagedreven_gemeente.pdf

vng.nl/sites/default/files/2019-11/09a-bijlage-principes-voor-de-digitale-samenleving.pdf