instemming CDA ambtelijke fusie Hillegom - Lisse en Teylingen
Op donderdag 25 juni heeft het CDA vóór de ambtelijke fusie van Hillegom met Lisse en Teylingen gestemd. De belangrijkste redenen daarvoor zijn:
· Er zijn al omvangrijke taken van het Rijk naar de gemeenten gekomen die ook nog eens complex van aard zijn. In de nabij toekomst is voorzien dat nog meer taken naar de gemeenten komen. Het Hillegomse ambtenarenapparaat is te klein om dat goed op te kunnen vangen. Het zou onverantwoord zijn door te gaan op de huidige weg;
· De ambtenaren staan volledig achter deze ambtelijke fusie. In het vorige traject waarin de bestuurlijke toekomst van de Duin- en Bollenstreek verkend werd, waren zij zelfs vóór een bestuurlijke fusie;
· Het CDA heeft door middel van een amendement en een motie gevraagd om waarborgen ten aanzien van de participatie van de gemeenteraad in het proces van totstandkoming van de ambtelijke fusie. Het amendement en de motie werden raadsbreed gesteund.
Hieronder treft u de tekst aan die fractievoorzitter Fred van Trigt heeft uitgesproken bij het behandelen van het raadsvoorstel om te komen tot de ambtelijke fusie van Hillegom, Lisse en Teylingen.
Voorzitter, op 30 september 2013 heeft het CDA op de raadsavond waar het over de bestuurlijke toekomst van de Duin- en Bollenstreek ging, de context geschetst waarin een keuze gemaakt moest worden over die bestuurlijke toekomst. Deze schetsen wij u, ik noem ze niet allemaal, nogmaals omdat wij van mening zijn dat deze nog steeds bestaat.
- De bestuurlijke context is er een waarin de D&B-gemeenten elkaar op uitvoerend niveau zo hier en daar weten te vinden maar op beleidsmatig niveau nauwelijks. Kleine succesjes worden soms geboekt maar heel vaak ging het eigen belang voor;
- Er is een zeer groot aantal gemeenschappelijke regelingen opgezet om beleid uit te voeren. Hier is erg veel afstemming, overleg en besluitvorming mee gemoeid. Bestuurlijke drukte dus;
- Er zijn grote projecten gaande en die zullen zich in de toekomst ongetwijfeld ook blijven aandienen waarover overkoepelende organen en hogere overheden iets te zeggen hebben. Het (stem)gewicht van Hillegom als afzonderlijke gemeente is bijzonder klein waardoor besluitvorming minimaal te beïnvloeden is;
- De ontwikkeling van de economie in de D&B blijft achter. Dit heeft negatieve gevolgen voor het bedrijfsleven en de werkgelegenheid;
- Zeer omvangrijke beleids- en uitvoeringstaken, denk aan die in het sociaal domein, worden door de overheid naar de gemeenten gedecentraliseerd. Kleine gemeenten hebben hier onvoldoende medewerkers en middelen voor en bovendien wordt nogal wat van het kennisniveau gevraagd;
- Overheidsbeleid dat er op gericht is dat er grote samenwerkingsverbanden ontstaan, gefuseerd of intensief samenwerkend omdat dit de maat is waarin zij de gedecentraliseerde taken en bevoegdheden aankunnen;
- Een gemeente Hillegom waarvan de omvang van het ambtelijk apparaat alleen maar kleiner wordt. Op bepaalde beleidsterreinen, een belangrijke daarvan is economie, was geen beleidsmedewerker in dienst omdat er geen middelen voor waren. Op vele beleidsterreinen is wel ambtelijke inzet maar deze is minimaal van omvang wat betekent dat er van met elkaar sparren geen sprake is. Dit werkt niet kwaliteitsverhogend;
- En ten slotte, daar leek in 2013 nog geen sprake van, een gemeente Hillegom die de broekriem moet aanhalen.
In deze context worden wij door het college gevraagd in te stemmen met een ambtelijke fusie van Hillegom, Lisse en Teylingen. Voor het CDA is het dan de vraag of deze ambtelijke fusie een antwoord is de geschetste context. Lossen we de problemen die er zijn ermee op?
Het antwoord is gedeeltelijk. Volgens het CDA kunnen de eerder geschetste problemen gedeeltelijk het hoofd worden geboden. De belangrijkste is wel dat de kwetsbaarheid van het ambtelijk apparaat ermee zal afnemen. Door de toename van de hoeveelheid taken raken medewerkers overbelast. Het werkaanbod zal bij een ambtelijke fusie beter verdeeld kunnen worden over meer medewerkers en vakantie, ziekte of welke reden dan ook zal er niet toe leiden dat kleinere afdelingen meteen vleugellam zijn. De denkkracht zal ook toenemen. Medewerkers kunnen met elkaar sparren wat waarschijnlijk tot kwalitatief betere producten zal leiden. En ook moet het volgens het college, dit is gestoeld op ervaringen elders, mogelijk zijn te besparen op de kosten voor de bedrijfsvoering. Inderdaad antwoorden op een aantal voornamelijk uitvoeringstechnische zaken.
Echter voorzitter, het gaat natuurlijk niet alleen om uitvoering bij de gemeenten. Zeker niet. Het begint bij beleid maken. In diverse rapporten, en het CDA vindt dat het college terecht van mening is dat die er al genoeg waren, is naar voren gekomen dat de Duin- en Bollenstreek beleidsmatig moet gaan samenwerken om bijv. de economische potentie die er aanwezig is te benutten. Maar ook beleidsmatige samenwerking op het gebied van infrastructuur en veiligheid kan leiden tot efficiëntere oplossingen. De 36 strategische samenwerkingsafspraken leken een goed begin maar in de uitwerking blijkt het, net zoals in het verleden, dat het in de Duin- en Bollenstreek meestal niet lukt om over de eigen grenzen heen te kijken waardoor het niet voor elkaar komt om de gezamenlijke potentie te benutten. Een bestuurlijke fusie had dat binnen handbereik gebracht.
Is dat dan reden om dit voorstel niet te omarmen voorzitter? Nee dat vindt het CDA niet. Er is een grotere schaal nodig om de uitvoering van het fors in aantal maar ook in complexiteit toegenomen taken aan te kunnen. Deze eerste stap in een formele samenwerking met twee naar onze mening goed bij Hillegom passende gemeenten moet worden gezet. Het zou vooral met betrekking tot het ambtelijk apparaat onverantwoord zijn dit niet te doen. Wellicht voorzitter is het zo dat juist het feit dat de drie gemeenten goed bij elkaar passen al tot een bepaalde harmonisatie van beleid kan leiden ook al blijven de drie bestuurlijk zelfstandig.
Voorzitter, hoe nu verder na vandaag? Het CDA heeft al een aantal keren aangegeven dat er erg veel snelheid in het proces tot nu toe heeft gezeten. Er is nog heel veel dat wij niet weten over ambtelijke fusies. De uitgangspunten die gehanteerd worden bij het realiseren van de ambtelijke fusie staan beschreven in het raadsvoorstel. Maar welke keuzes moeten er nog gemaakt worden? En welke keuzemogelijkheden zijn er? Wat zijn de succesverhalen bij eerdere ambtelijke fusies? En wat waren de valkuilen? En wat is verbetering van de kwaliteit? En vermindering van kwetsbaarheid? Het CDA is van mening dat bij een zo belangrijk proces met nog zoveel keuzes de gemeenteraad niet alleen toehoorder, informatie-ontvanger zou moeten zijn maar meningsvormende meeprater moet zijn. ‘De raden worden stelselmatig geïnformeerd’, zo staat het in het raadsvoorstel, is voor ons niet voldoende. Wij dienen daarom een amendement en een motie in en roepen het college hiermee rekening te houden in het op te stellen plan van aanpak.
Voorzitter, het CDA wenst de colleges van Hillegom, Lisse en Teylingen veel succes bij de uitwerking van dit besluit en wij hopen spoedig meningsvormend meepratend aan tafel te zitten.
Fred van Trigt, Voorzitter CDA Hillegom