Ontmoeting raadsleden Hillegom en Kluczbork (PL)
Twee gemeenten in Europa, twee raadsleden en twee verkiezingen in 2018. Józef Mrozek uit het Poolse Kluczbork en Jan Zwaan uit het Zuid-Hollandse Hillegom bespraken overeenkomsten en verschillen. Hoe groot is de invloed van de landelijke politiek?
Jan Zwaan trouwde in 2010 met een Poolse vrouw en leerde zodoende Józef Mrozek kennen. Op een zonnige dag ontmoeten beide raadsleden elkaar in de Poolse provinciestad Kluczbork. ‘Tijdens de verkiezingen in maart behaalde het CDA in Hillegom 1 zetel winst’, vertelt Jan Zwaan. ‘We hebben nu 4 van de 19 zetels. De lokale partijen hebben bij elkaar 11 van de 19 zetels. Op het CDA na, leverden alle landelijke partijen in.’ In het najaar zullen er lokale verkiezingen in Polen plaatsvinden. Józef Mrozek: ‘Ik ben raadslid namens Ziemia Kluczborska. We hebben als lokale partij in Kluczbork een meerderheid van de zetels, maar liefst 15 van de 21.’
Polen beleeft roerige politieke tijden. In 2015 behaalde de Partij voor Recht en Rechtvaardigheid (PiS) de meerderheid in het Poolse parlement. De partij krijgt sindsdien veel kritiek vanwege maatregelen die werden genomen m.b.t. de rechterlijke onafhankelijkheid, de verzwakking van burgerlijke vrijheden, de politisering van het ambtenarenapparaat en de controle die wordt uitgeoefend over de media. Daarnaast werden er onlangs diverse verkiezingshervormingen aangenomen. Hierdoor veranderde de manier waarop de verkiezingscommissie van de staat wordt samengesteld. De oppositie stelt dat de PiS op deze manier haar kansen vergroot tijdens de lokale verkiezingen. En dat de wet nooit zo kort voor de verkiezingen veranderd had mogen worden. Desondanks ziet Józef Mrozek de kansen van zijn partij goed in. ‘Ondanks de ruime meerderheid die we al hebben, gaan we bij de komende verkiezingen uit van een groei van het aantal zetels’, vertelt hij. ‘We merken namelijk aan kiezers dat zij de strijdende partijen in Warschau zat beginnen te raken. Op deze manier wordt de kiezer in de handen van de lokale partijen gedreven.’ Jan Zwaan: ‘Uiteraard werd de uitslag van de lokale verkiezingen in Hillegom mede bepaald in Den Haag. We hebben ons, als CDA, echter tijdens de campagne sterk gepresenteerd als enige echte lokale partij, met kandidaten in vrijwel iedere wijk of buurt.’
De campagne moet in Kluczbork nog van de grond komen. ‘Wat zijn bij jullie in Kluczbork de thema’s die op dit moment spelen binnen de gemeente?’ vraagt Jan Zwaan. Józef Mrozek: ‘Er moeten besluiten worden genomen over een ringweg. Daarnaast moet er besloten worden over diverse grootschalige renovaties in de gemeente, waaronder die van het zwembad. We hopen van harte dat de kiezer zijn keuze op basis van deze lokale thema’s bepaalt.’ ‘Hoewel we ons geprofileerd hebben als lokale partij, sloegen we ook een duidelijke brug naar de landelijke politiek. Tijdens de campagne deden we dit onder meer door een bezoek van een CDA-minister aan onze afdeling. We zijn trots op ons netwerk’, reageert Jan Zwaan. ‘Bij het CDA hebben we vertegenwoordigers bij de provincie, in Den Haag en in Brussel. Zo zijn onze lijnen kort en hebben we slagkracht. Als lokale fractie van een landelijke partij hebben we ook andere praktische voordelen. We hebben veel gebruik gemaakt van de ontwerpservice. Daarnaast maakten we al gebruik van een CDA-website en deden we mee met landelijke campagne-acties.’ Józef Mrozek: ‘We starten binnenkort met het plaatsen van onze billboards. Ook hebben we inmiddels in een aantal dorpskernen evenementen gepland.’
Naast gemeenteraadslid in Kluczbork is Józef Mrozek ook sołtys van het dorp Bogacica. ‘In Polen kennen we de bestuurlijke eenheid sołectwo,’ vertelt hij. ‘De gmina (gemeente) Kluczbork bestaat uit een aantal sołectwa, Bogacica is daar één van. De gekozen leider van een sołectwo wordt een sołtys genoemd.’ Een sołtys kan worden gezien als het hoofd van de dorpsraad. De verkiezing voor dit ambt heeft, los van de gemeenteraadsverkiezingen, in het voorjaar plaatsgevonden. ‘Ziemia Kluczborska hield onlangs een bijeenkomst in Bogacica,’ vertelt Józef Mrozek. ‘In diverse gesprekken werden we geconfronteerd met onvrede over de landelijke partijen.’
Józef en Jan kijken uit over het Poolse landschap. ‘We zijn hier ver weg van Warschau,’ zegt Józef. De lokale verkiezingen in Polen vinden plaats op 21 oktober. In een tweede ronde op 4 november kunnen de Polen kiezen voor een burgemeester en andere overheidsfunctionarissen in hun gemeente.