Niet het kind van de rekening
Algemene Beschouwingen 2020
Vorig jaar begon ik onze beschouwingen, vol optimisme, met een vooruitblik op de nieuwe jaren ’20. Dat ze maar net zo swingend mochten worden als de ‘roaring twenties’ van de vorige eeuw.
Drie maanden later kon dat verhaal in de prullenbak. Het coronavirus heeft alles veranderd. Ondernemers, die de brandstof leveren voor onze lokale economie en het verenigingsleven, dat de samenleving kleur geeft, werden hard geraakt. En dan heb ik het nog niet eens over het onderwijs. Ik had een tijdje geleden de eer om digitaal les te geven, op de Wegwijzer in Rijnsburg. Petje af hoe snel leraren en leraressen de omschakeling hebben gemaakt. Noodzakelijk ook, want de jeugd heeft de toekomst. Zij zijn de actieve burgers van morgen.
De jeugd heeft de toekomst. Zij zijn de actieve burgers van morgen.
Oog voor de jongeren van nu
Nu liggen er wederom pijnlijke bezuinigingsmaatregelen voor ons. Dan ga je met de fractie brainstormen. En dan kijk ik tijdens zo’n fractievergadering om me heen. Dan zie ik een aantal vlotte dertigers, een mid-twintiger, en een paar oudere jongeren, rock & rollers, van rond de 60 jaar. Natuurlijk, wij hebben allemaal onze crises meegemaakt. Zoals elke generatie. Ik moest zelf bijvoorbeeld de arbeidsmarkt op tijdens het dieptepunt van de economische crisis.
Maar de jongeren van vandaag, de actieve burgers van morgen, zij hebben het nog veel moeilijker. Laat me een beeld schetsen. Neem de 18-jarige scholier van vandaag. Gaat naar Pieter Groen, houdt van voetbal en heeft veel vrienden. Door de coronamaatregelen kan hij zijn school nu niet op een goede manier afmaken. Geen spetterend eindexamenfeest. Een tussenjaar naar het buitenland? Vergeet het maar. Maar dat zou je nog kunnen bestempelen als een luxeprobleem. Erger wordt het als je nagaat dat hij langzaam maar zeker het gevoel kwijtraakt de regie over zijn eigen toekomst te hebben. Zich eenzaam begint te voelen omdat er amper activiteiten zijn waar hij met leeftijdsgenoten kan sparren, discussiëren, feesten, leren, kunst en cultuur tot zich kan nemen, kortom: volwassen worden. Maar goed, hij begint vol goede moed met een vervolgstudie. Alle lessen digitaal. Lekker stimulerend.
Starters- en seniorenwoningen
Maar oké. Hij slaat zich door zijn opleiding heen. Met een beetje geluk zijn de coronamaatregelen afgezwakt en kan hij nog enigszins de boel in goede banen leiden. Op zoek naar een baan? Lastig, door de coronamaatregelen heeft hij amper een netwerk kunnen opbouwen, stages lagen niet voor het oprapen en de economie is na al die jaren nog steeds niet op het oude peil. Een woning zoeken in zijn geliefde Katwijk dan maar? Door de wooncrisis heeft hij daar tijdens zijn opleiding maar van afgezien. Hoewel hij zijn ouders graag mag, ze staan altijd voor hem klaar, wil hij op zijn 25e weleens het huis uit. Zeker nu hij tot over zijn oren verliefd is geworden. Samen een leuke starterswoning betrekken? Onmogelijk. Ze zijn onbetaalbaar geworden. Flexibel wonen? Dat is ook nog steeds niet mogelijk in Katwijk, net als een Knarrenhof, voor opa en oma die kleiner willen wonen maar doorstroom moeilijk is.
Als we die starters- en seniorenwoningen willen bouwen zullen we wél moeten investeren in volkshuisvesting!
Investeren in volkshuisvesting
Als we niet willen dat bovenstaande situatie voor meerdere jongeren werkelijkheid wordt, dan zullen we verantwoord economisch bestuur moeten voeren. Vanuit het perspectief van solidariteit tussen generaties. Bezuinigen waar mogelijk, maar maatschappelijke functies in stand houden waar nodig. Bezuinigen waar mogelijk, maar ook investeren waar absoluut nodig. Als we die starters- en seniorenwoningen willen bouwen zullen we wél moeten investeren in volkshuisvesting. Het is te gek voor woorden dat er binnen no-time 1500 inschrijvingen binnenkomen voor een sociale huurwoning aan de Prins Bernardlaan. Er moeten snel meer woningen bij! Wij volgen in grote lijnen de drie ambities van het college: meer woningen in een prettige leefomgeving, die bereikbaar is, en goede zorg voor elkaar. Als we die waar willen maken dan ontkomen we bijvoorbeeld niet aan die vreselijke OZB-verhoging. Maar creativiteit en een frisse blik zijn óók nodig. Bundel de creativiteit van verenigingen en clubs nog meer met gemeente en bedrijfsleven. Heb oog voor efficiëntie en geef een prikkel voor mensen om meer, of óók naar het eigen netwerk te kijken voor hulp. Zet als lokale overheid een stapje terug wanneer het kan, maar ook een vooruit als het moet. Voer een gerichte investeringsagenda en kijk ook naar de eigen organisatie voor bezuinigingen.
Geef een prikkel voor mensen om meer, of óók naar het eigen netwerk te kijken voor hulp.
Bezuinigen op gemeentelijke organisatie
Daarin verschillen we met het college van visie. Voor het CDA ligt de gemeentelijke organisatie bijvoorbeeld wél voor de hand, met name in het 3e en 4e jaar. Ook op wegenonderhoud zien wij, na de flinke investeringen van de laatste jaren, kansen voor aanvullende bezuinigingen zodat dat op andere posten niet hoeft.
Inzetten op preventie
Jeugd- en jongerenwerk en ontmoeten in de wijk, zo cruciaal als preventiemiddel tegen langdurige zorg, daar bezuinigen we niet op. Het sport- en accommodatiebeleid, kan efficiënter worden georganiseerd. We zien uit naar het benchmarkonderzoek dat meer duidelijkheid moet bieden waar en hoe dat kan. Hoe dan ook: sporten moet, juist nu, voor iedereen toegankelijk blijven. Ook voor kinderen met ouders met een minder dikke portemonnee. Uitstel van de renovatie van onze scholen mag geen afstel worden. We zijn benieuwd hoe het met de aanvraag bij het Rijk staat, om hieraan bij te dragen.
Bezuinigen waar mogelijk, maar maatschappelijke functies in stand houden waar nodig.
Mantelzorgcompliment behouden
Elke generatie heeft zijn unieke kwaliteiten. Ook daar hebben we mooie voorbeelden van voorbij zien komen het afgelopen jaar. Maatjes op Maat, bijvoorbeeld, die een grootschalige bingo organiseren voor ouderen omdat ze de deur niet uit konden. Jongeren die bij een club voetballen of leren zeilen bij de zeeverkenners hebben ouderen nodig als leiding. Het vrijwilligerswerk en de mantelzorg vormen een brug tussen generaties die we in stand moeten houden. Van het mantelzorgcompliment, als blijk van waardering voor de onbaatzuchtige helden van de samenleving, blijven we zoveel mogelijk af. Ook voor het armoedebeleid, zoals dat nu is georganiseerd, gaan we in het debat knokken. We hebben met elkaar een agenda opgesteld over wat nodig is aan zorg, werk, opgroeien en ontwikkelen. Het bezuinigen op de kwetsbaarste groepen is dan zeker geen optie.
Luid de klokken!
Aan het eind van mijn betoog zoek ik naar een lichtpuntje na een zwaar jaar waarbij we, door bekende omstandigheden, ook Oud & Nieuw niet op de traditionele manier kunnen vieren. Daarom heb ik een oproep die het college wellicht krachtig kan ondersteunen: laten we op de grens van Oud naar Nieuwjaar, om 0.00 uur, zoveel mogelijk de kerkklokken luiden in onze gemeente. Onder het mom van ‘wat kan er wel?’ Het kan toch niet zo zijn dat we dit jaar zo afsluiten en het nieuwe jaar in sobere stilte beginnen. Luid de klokken! Als teken van eenheid. Als teken van hoop. Als teken van verbinding tussen generaties. Zo kan ons religieus erfgoed worden ingezet om iedereen op een speciale manier een mooi begin van het nieuwe jaar toe te luiden. En, verfrissend in deze bezuinigingsoperatie: het kost niets!
Blijf gezond allemaal. Wij wensen eenieder alvast Gods zegen toe.
Barend Tensen, fractievoorzitter CDA Katwijk
