37 partijen doen mee aan Tweede Kamerverkiezingen
Stembiljet groter dan ooit
Bij de aankomende Tweede Kamerverkiezingen doen 37 partijen mee, het hoogste aantal sinds de Tweede Wereldoorlog. In december waren er nog 89 groeperingen die een partijnaam lieten registreren bij de Kiesraad. Maar dat houdt niet automatisch in dat een partij mag meedoen aan de verkiezingen. Er moeten genoeg ondersteuningsverklaringen worden ingeleverd, een waarborgsom worden overgemaakt en een kandidatenlijst worden ingeleverd. Daardoor viel al een groot aantal partijen af. Na controle van de partijen die lijsten hadden ingeleverd, vielen er deze week nog vier af en bleven er 37 over.
Fragmentering politieke landschap
Die fragmentering van het politieke landschap is een weerspiegeling van de veelheid aan meningen die te horen zijn in de samenleving. Daarmee stevent de omvang van het stembiljet af op een record. In recordjaar 2017 was het stembiljet zó groot dat het voor stemmers nauwelijks vast te houden was. Het kabinet wil nu experimenteren met compactere biljetten, maar die kunnen op z’n vroegst bij de herindelingsverkiezingen van november 2021 worden gebruikt. Volgens de Kiesraad is een tweezijdig bedrukt stembiljet niet wenselijk, omdat dat zorgt voor meer risico’s bij het tellen van de stemmen.
Eerste record eind 2020 verbroken
Het eerste record van deze verkiezingen werd eind 2020 verbroken, toen 89 partijen zich in december registreerden voor de Tweede Kamerverkiezingen van 2021. Het oude record stamde uit 2017, toen 81 partijen zich registreerden. Toen haalden uiteindelijk 28 partijen het stembiljet. De coronacrisis bemoeilijkte voor veel partijen het binnenhalen van ondersteuningsverklaringen, die op een gemeentehuis ondertekend moesten worden. Bij veel gemeenten moest een aparte afspraak worden gemaakt. Dan is het ondertekenen een heel hoge drempel.
Ondersteuningsverklaringen
Vereisten als de waarborgsom en het aanleveren van genoeg ondersteuningsverklaringen gelden voor nieuwe partijen of partijen die bij de vorige verkiezingen geen zetels behaalden. Wie mee wil doen aan de verkiezingen, moet per kieskring dertig verklaringen tonen. Alleen in de twintigste kring, Bonaire, is tien genoeg. Een plek op het stembiljet staat niet gelijk aan een plek in de Kamer. Van de zeventien nieuwe partijen die in 2017 meededen aan de verkiezingen, wisten alleen Denk en Forum voor Democratie zetels te bemachtigen.
In totaal nemen 1.579 kandidaten deel aan de verkiezingen. In 2017 deden 1.116 kandidaten mee. Op de website van de Kiesraad staat de volledige lijst van partijen die mee mogen doen. Afgevallen partijen en kiezers kunnen tot uiterlijk 9 februari tegen de beslissingen van de Kiesraad in beroep gaan bij de Raad van State. De Raad doet uiterlijk zes dagen later uitspraak. Medio februari worden alle lijsten definitief.