Alert blijven op kwetsbaarheid van de vrijheid
De dodenherdenking op 4 mei en Bevrijdingsdag op 5 mei blijven twee bijzondere dagen. Wanneer de tijd verder gaat, laten velen het verleden rusten, maar hopelijk blijven we alert op de kwetsbaarheid van de vrijheid. We zullen de nieuwe generaties moeten blijven vertellen wat naastenliefde en gelijkwaardigheid betekenen.
Vrijheid niet vanzelfsprekend
De jaarlijkse traditie van gedenken en vieren heeft nog steeds een grote waarde. Door de oorlog in Oekraïne komt onze vrijheid nu in een ander licht te staan. We realiseren ons ineens dat vrijheid niet vanzelfsprekend is. Een grootmacht valt een buurland aan, in ons Europa. We dachten generaties lang aan een nieuwe toekomst en nooit meer oorlog. Generaties lang hoopten we daarvan weg te blijven. Maar de tijd heeft de beschaving ingehaald. Met de oorlog in Oekraïne komt voor veel mensen de oorlogsdreiging heel dichtbij. Het geweld treft vele burgers en er dreigt een exodus aan vluchtelingen. De vrijheid komt meer en meer onder druk te staan door racisme en antisemitisme, wat voelbaar en zichtbaar is in alle bevolkingslagen van onze samenleving. Daarom is het nu extra belangrijk om erbij stil te staan dat wij geruime tijd betrekkelijke vrede kennen. Verder is het heel mooi dat er bij de herdenking en viering steeds meer aandacht is voor de rol van gekleurde mensen in het verzet en de bevrijding van Nederland. Zo kan in ons multiculturele land iedereen herkennen dat zijn voorouders ook gestreden hebben voor onze vrijheid.
Nationaal Monument
Na de lezing in de Nieuwe Kerk voegden de aanwezigen zich naar de Dam, waar koning Willem-Alexander en koningin Máxima in het bijzijn van duizenden mensen een krans bij het Nationaal Monument legden. Stipt om acht uur klonk de traditionele Taptoe waarna de twee minuten stilte volgden. Het trompetgeluid echode indrukwekkend tussen de oude gevels. Een ervaring die de vele aanwezigen nooit zullen vergeten. Na de traditionele twee minuten stilte sprak de 19-jarige Tieme de Laat over zijn overgrootvader, die in de oorlog eten en medicijnen concentratiekamp Vught binnensmokkelde. Daarbij nam hij ook briefjes van gevangenen mee naar buiten. Die link met de buitenwereld zorgde ervoor dat de mensen in het kamp zich weer een beetje mens konden voelen. De Amsterdamse burgemeester Femke Halsema memoreerde in haar toespraak aan de eerste oorlogsdagen na de invasie van de Duitsers in ons land. Nederland verloor zijn vrijheid, zijn democratie en zijn rechtsstaat.
Het is belangrijk dat we herdenking en vrijheid overal blijven ondersteunen. Je moet daarom eerst gedenken en dan in dankbaarheid je vrijheid vieren.