De kabinetsformatie (2)
Met veel belangstelling volgen we de huidige politieke ontwikkelingen en de kabinetsformatie in het bijzonder. We werden op 15 maart van dit jaar opgeroepen om via de stembus een parlement samen te stellen. Nu, een half jaar later is er nog steeds geen nieuwe ministersploeg. Na een zomerstop van een kleine drie weken zijn de onderhandelaars weer begonnen met de gesprekken. Niet in volle vaart zoals veel mensen hadden gehoopt en er komt maar heel weinig echt interessant nieuws naar buiten.
Veel politici zijn verworden tot paljassen die in diverse programma's en bij diverse gelegenheden die niets met hun professie te maken hebben hun opportunistische opwachting maken. Alles voor de stemmen van de kiezers. Daarna moet de kiezer zijn mond houden en afwachten. Als diezelfde politici dan maandenlang disputeren over onderwerpen die voor de kiezer geen absolute prioriteit hebben en zij een onderwerp dat de kiezer wel van belang acht tot sluitstuk van de formatie onderhandelingen bombardeert, dan moet je niet verbaasd zijn dat de kiezer zich afwendt. Politici moeten zich buigen over de grote kwesties van deze tijd en ogenblikkelijk ophouden met partijpolitiek geneuzel. Wie zit daar in vredesnaam op te wachten? Het kabinet in wording heeft in de peilingen bovendien nu al de meerderheid (één zetel) verloren. Als er daags na de bordesscene zich in ons land een niet te voorziene ernstige politieke kwestie voordoet kan het regeerakkoord zo in de shredder.
We staan voor grote vraagstukken waar politici en beleidsmakers wereldwijd geen raad mee weten: globalisering, digitalisering en robotisering, de vastlopende verzorgingsstaat, immigratie en het opkomende radicalisme. Voeg hier de klimaatverandering aan toe en je hebt de vraagstukken die overal op de wereld leiden tot een steeds onstabielere nationale en geopolitieke situatie.
CDA-leider Buma constateerde in zijn onlangs gehouden HJ Schoo-lezing dat de individuele vrijheid en gelijkheid in de loop der jaren enorm zijn toegenomen, maar dat de gewone Nederlanders onderweg iets heel wezenlijks zijn kwijt geraakt: hun herkenbare gemeenschap met haar haar vertrouwde cultuur, identiteit en omgangsvormen. Individuele vrijheid is uiteindelijk collectieve versplintering geworden. En zorgen over de staat van het land en gebrek aan vertrouwen zijn daardoor een permanent fenomeen geworden. Politici die we als populistisch bestempelen zijn volgens Buma in dat gat gesprongen. Hun kracht is dat zij de pijn zien, maar hun zwakte is dat ze geen fundamentele antwoorden geven. Zij gaan mee in de symptoombestrijding zonder samenhangende visie.
Buma pleit ervoor om veel meer het belang van de gemeenschap te benadrukken tegenover het individu. Hij zei onder meer dat in een gezonde samenleving rechten en plichten in balans horen te zijn en dat gedeelde vrijheid een gedeeld besef van onderliggende waarden en normen vereist. Dat beslissingen voor de toekomst altijd genomen moeten worden met besef van de traditie waar we in staan. Dat symbolen nodig zijn die deze tradities in leven houden. Vrijheid en gelijkheid zijn geen op zichzelf staande begrippen. Ze moeten altijd worden ingebed in de traditie en de cultuur waarin ze zijn ontwikkeld.
De –inmiddels derde- informateur heeft laten weten dat er voor Prinsjesdag geen nieuw kabinet is te verwachten en dat de formatie zeker nog enkele weken zal voortduren. Het Centraal Planbureau moet eerst alle financiële zaken doorrekenen voordat we de eindfase kunnen ingaan. Natuurlijk, het resultaat geldt, maar de tijd nu wel begint te dringen. Mogen we een geïnspireerd en een actief, daadkrachtig kabinet verwachten? De meeste burgers willen een krachtig optreden tegen de uitwassen van de EU, zoals ongerichte immigratie en voortgaande islamisering. Zo moet er ook halt en front worden gemaakt met de afbraak van onze cultuur en het maatschappij ontwrichtende verbale en fysieke geweld. Niet alleen de leugen maar ook de angst om voor je mening uit te komen regeert. De door velen gevoelde traagheid bij het voortdurende overleg wordt mede veroorzaakt door het feit dat zo langzamerhand bij elke activiteit van de onderhandelende partijen de hand van Brussel om de hoek komt kijken. Zeventig jaar vrede heeft een Nederland opgeleverd dat qua wet- en regelgeving zodanig is dichtgespijkerd dat elk nieuw initiatief amper levensvatbaar is geworden. En Brussel doet er aan mee door stiekem zo veel mogelijk bevoegdheden uit EU landen binnen te smokkelen en idem te voorzien van wetten en regels. Op die manier zijn we als land al veel bevoegdheden op slordige wijze kwijtgeraakt. Ons land heeft een bijzondere politiek-filosofische traditie. En juist die traditie, die in de loop van vele eeuwen in Europa is gevormd, moet een stabiele basis zijn voor de komende decennia.