Maassluis zal wel piepen

Het is inmiddels een aantal jaar geleden dat het bestuur van de Stichting Monstersche Sluis een beroep op mij deed om hen technisch van advies te voorzien. In de periode die achter ons ligt, hebben we veel uitgezocht, bekeken en hebben we zelfs de sluis aan een conditietest onderworpen. Om de volgende stap te kunnen nemen, wilden we heel graag het archief van het Hoogheemraadschap van Delfland inzien. Over het algemeen worden in het archief veel zaken bewaard, niet alleen de besluitvormingszaken van de verenigde vergadering of correspondentie van de Dijkgraaf met de omliggende organen, maar ook technische gegevens. Op dit moment wordt het Delflandshuis in Delft, waar het archief Hoogheemraadschap oorspronkelijk gevestigd is, verbouwd. Daarom heeft het archief tijdelijk onderdak gekregen in Rotterdam in het gemeentelijk archief.

Archiefbezoek

Een bezoek aan het archief moet je plannen, het is geen bibliotheek waar je zomaar even binnenloopt. Bij binnenkomst is legitimeren verplicht en als je de zaal betreedt mag je alleen een schrijfblokje en eventueel een fototoestel meenemen. Tassen zijn uit den boze en vanzelfsprekend is stil zijn wel een gedragsregel die nagestreefd moet worden. In ons geval moest er ook nog een ondersteunend ambtenaar van het Hoogheemraadschap aanwezig zijn, omdat zij de stukken van het archief mogen uitlenen. Kortom, de hele operatie was geen sinecure …

De geur van oud papier

Samen met voorzitter Jan Stuip van de technische projectgroep bogen we ons over de stukken. Geurig, want oud-papier heeft een bepaalde geur. Al snel vonden we de tekeningen van de sluisdeuren en het bewegingswerk uit 1959, de deuren die op dit moment ook nog steeds in de sluis aanwezig zijn. We werkten ons door het hele archief en in een paar luttele uren ging de geschiedenis van de sluis door onze handen. De huidige sluis is in 1889 gebouwd, u weet wellicht dat de sluis voor de bouw een ander type sluis was, namelijk een spuisluis. Via deze sluis werd overtollig water uit de polder via de Noordvliet in de Binnenhaven geloosd. Eind 19e eeuw moest de sluis worden gerenoveerd, voor Maassluis betekende dit een kans. Maassluis wilde graag een Schutsluis zodat er scheepvaart via de haven naar het achterland kon plaatsvinden. Nadat overeengekomen was dat Maassluis de extra kosten voor haar rekening kwam, kon de sluis worden gebouwd. We vonden het bestek (werkbeschrijving) van die verbouwing en ook de “Instructie voor den Sluiswachter en den Knecht”, die als secundaire arbeidsvoorwaarde had dat hij in het Delflandhuis mocht wonen.

Piepen

In de stukken vinden we ook een geannoteerde brief uit het voorjaar van 1970 van het Hoogheemraadschap aan de Dijkgraaf en de Heemraden, hier worden 2 problemen aangekaart; de zoutindringing en personeelsbezetting. De sluiswachter van dienst Dhr. Janson gaat in september 1970 met pensioen en er worden hoge concentraties chloor als gevolg van zoutindringing gemeten. De beroepsvaart is weg, want de enige gebruiker “Van der Gaag” uit Maasland heeft een groter schip gekocht om zand en potgrond naar tuinders te brengen en past daardoor niet meer door de sluis. De recreatievaart kan omvaren via Vlaardingen en spuien kan via de “Wateringse Sluis”. De sluis moet dicht aldus het Hoogheemraadschap. Op dat moment is al duidelijk dat dit een gevoelig voorstel is, want in een van de annotaties in de kantlijn staat “Maassluis zal wel piepen” en Maassluis piept en piept heel hard. Alles wordt in de strijd geworpen, bezwaren en overleggen op hoog niveau om de sluis open te houden, maar helaas. De sluis sluit en de kleikist wordt geplaatst. In de jaren daarop blijft Maassluis overigens tevergeefs piepen om de sluis te heropenen.

Bijna gepiept?

Anno 2017, piepen de Sluizers nog steeds en met het archiefbezoek en de gevonden informatie komen we weer stapje verder in het proces om de sluis in ere te herstellen. Op 28 maart j.l. nam de gemeenteraad van Maassluis het voorstel aan om de sluis over te dragen aan de stichting Monstersche Sluis. Daarnaast lijken de benodigde fondsen ook beschikbaar te komen en daarmee is het hopelijk bijna gepiept – om het zo maar te zeggen – en kunnen we aan de renovatie beginnen. Het enige gepiep dat we dan nog horen is het piepen van de nieuwe houten deuren bij het schutten van de schepen.

Deze column verscheen op 30 maart 2017 op maassluis.nu