Begroting 2023-2026: Goed wonen, Groene stad en Gezond oud!

Fractievoorzitter Menno van Enk heeft onderstaande bijdrage uitgesproken tijdens de eerste termijn van het begrotingsdebat op dindag 8 november 2022.
(Cursief: resultaat en reactie van het college)

Voorzitter, de begrotingscijfers voor de jaren 2023-2026 die het college aan ons heeft gepresenteerd zien er, wat de CDA-fractie betreft, vertrouwenwekkend uit. De rapportage laat zien dat het financiële beeld voor 2023 positief is met een netto begrotingsresultaat in 2023 van +€ 6,7 mln. Ook voor de jaren erna zijn er vergelijkbare positieve saldi, hetgeen zelfs ruimte biedt voor nieuw beleid. Ook dit jaar sluiten we positief af met zo’n € 4 mln. De algemene reserve ontwikkelt zich als gevolg van deze gunstige cijfers ook positief. Dit biedt al met al een goede uitgangspositie, ook voor het geval dat Rijswijk de komende jaren onverhoopt in financieel zwaarder weer terecht komt.

Deze cijfers bevestigen voor de CDA-fractie dat het vorige college een goed en gedegen financieel beleid heeft gevoerd. Dit biedt het nieuwe college nu de basis om hierop verder te bouwen. De CDA-fractie hoopt dat dit college een zelfde prudent financieel beleid zal voeren, en wij zullen dit ook nauwgezet volgen.

Het CDA is de verkiezingen dit jaar ingegaan met de slogan: Goed wonen, Groene stad en Gezond oud worden.

Goed wonen
Voorzitter, als we kijken naar het succes van de 100 woningen bestemd voor de beroepsgroepen die we hier in de regio node missen, dan smaakt dat naar meer. Het gaat ons niet om ‘Rijswijkers eerst’, maar om mensen die hier komen werken in de zorg of bij de politie. Een lerares die in Laak aan de slag zou gaan en toch noodgedwongen terugkeert naar Zeeland waar ze wel een huis kan vinden, dat leidt tot kinderen op straat i.p.v. in de klas. En daar hebben we allemaal last van, ook in Rijswijk. Die woningen in de middenhuur smaakt dus naar meer. Wat is het volgende project van dit college?
Reactie college: eerst evaluatie van toewijzing etc. afwachten van het huidige project.

Goed wonen is ook veilige wijken. Eerder kregen we steeds algemene toezeggingen over het beter faciliteren van buurtpreventieteams. Kunt u daar wat specifieker in zijn voorzitter? Wij zien vandaag nu graag eens een concrete toezegging, wat en wanneer!
Helaas wederom geen concrete toezegging, ondanks meedere pogingen van Menno van Enk. In een later debat komen we hierop terug.

Ik noem bij wonen ook de energietoeslag en energiebesparende maatregelen. De wat starre houding van het college in de forumvergadering heeft ons als CDA uitgedaagd met een beter uitvoerbaar voorstel te komen. Vervat in een motie die de willekeur van het uitdelen van witgoed beperkt door dit aan de bijstandsregeling te koppelen en welke middeninkomens ook een toeslag geeft. Uitvoerbaar zeker, want het gebeurt in andere gemeenten.
Gedurende de vergadering bleek er onvoldoende steun om middeninkomens tegemoet te komen en de witgoedregeling aan te passen. Onze motie werd dan ook verworpen. 

Groene stad
Op het snijvlak van goed wonen en groene stad voorzitter: De Voorde. Helaas lukt vestiging vanuit de Stichting ZH-Landschap niet. Raad krijgt weer meer informatie, maar wat het CDA betreft is nu echt haast geboden. We moeten dit Rijksmonument z.s.m. een nieuwe bestemming geven. Desnoods koppelen we landgoed en bebouwing los. Is woonbestemming - bijvoorbeeld luxere appartementen - een optie voor dit college? En het Oude Raadhuis? Eigenlijk hebben wij daar langzamerhand dezelfde vraag: is verkoop echt nog steeds de beste optie?
Het college wijst woonbestemming De Voorde niet op voorhand af. Binnenkort meer informatie en wat onze fractie betreft dan snel actie! 

Naar aanleiding van onze vragen was het college positief over de aanleg van een Witte anjer perkje om onze veteranen te eren en te waarderen. Volgend jaar bij het Haantje. Wat is de stand van zaken? 
In 2023 gereed is nog steeds de bedoeling. Onze fractie hoopt dat het perk geopend kan worden op de Rijswijkse Veteranendag.

Voor deze raadsperiode is door het college een nieuw Groenbeheerplan aangekondigd.Onze fractie zal komend jaar met enkele voorstellen hiertoe komen. We moeten de titel ‘Groenste stad van Nederland’ immers verdedigen, (sommigen zeggen: echt verdienen) ook als we doorgroeien naar 70.000 inwoners.

Gezond oud
Gezond oud(er) worden geldt voor elke leeftijdscategorie. Voor het CDA geldt voor ouderen dat onze gemeente hen daarin zo goed mogelijk ondersteunen. Gezond gaat dan vaak samen met maatregelen voor sociale cohesie. Tegen de eenzaamheid. Daarom twee vragen:
-Hoe zorgen we dat de Trias-locatie zo snel mogelijk kan worden bebouwd met hofjeswoningen? Of zoals het college het omschrijft Wonen met een Plus voor iedere prijsklasse.
-En hoe houden wij mensen mobiel voorzitter? Openbaar vervoer is erg belangrijk als aanvulling op bewegen op de fiets of wandelend. Maar soms zijn de afstanden te groot, het weer te slecht en de portemonnee leeg. Daarom heeft mijn fractie een amendement ingediend om voor Rijswijkse Ooievaarspashouders vrij reizen met HTM mogelijk te maken voor twee groepen. U kent het amendement, we hopen op brede steun. In dit kader zijn we ook blij met de toezegging van de wethouder om in gesprek te gaan met de ANWB en Welzijn Rijswijk om Automaatje in Rijswijk mogelijk te maken: een vervoersdienst door vrijwilligers voor minder-mobiele stadsgenoten.
Trias-locatie: het college begrijpt de wens. Seniorenhuisvesting, moderne hofjeswoningen conform onze motie. Ook met commerciële partij mogelijk.
Amendement HTM Ooievaarspas: tijdens het debat bleek er onvoldoende steun om jongeren met een Ooievaarspas vrij te laten reizen met HTM. Amendement aangepast naar alleen vrij vervoer met HTM voor Rijswijkse Ooievaarspashouders die AOW-gerechtigd zijn. Een mooi resultaat van onze fractie! 

Voorzitter. Het aantal mensen met dementie in Rijswijk loopt naar verwachting op van 1200 nu naar zo’n 2500 in 2050. We moeten ons daar goed op voorbereiden. Vandaar ook de motie over het toegroeien naar een dementievriendelijke gemeente. Een concrete vraag: wat is nu de wachttijd en de beschikbaarheid van casemanagers?
Helaas geen antwoord gekregen op wachttijd casemanagers. Wel is de motie met ruime meerderheid aangenomen. Goed!

Overmorgen, 10 november, is het de Dag van de Mantelzorg. Die dag waarderen we mantelzorgers extra en zetten we hen in het zonnetje. In Rijswijk doen we dat vanuit de gemeente met de mantelzorgwaardering van € 75,- en een vrijkaart voor het museum. De komende vier jaar is elk jaar € 135.000,- hiervoor opgenomen in de begroting. Op basis van cijfers uit 2021 van het SCP (Mantelzorg.nl), hebben wij de indruk dat we aan dat budget niet genoeg hebben. In Rijswijk alleen al 2631 mantelzorgers in de categorie ‘langdurig en intensief´. (Een snelle rekensom laat zien dat als iedere mantelzorger uit die categorie een mantelzorgwaardering zou krijgen van de gemeente we minimaal € 200.000,- hiervoor nodig hebben.) Doen we wel genoeg? Moeten we het bedrag niet indexeren? Hoeveel mantelzorgers krijgen de waardering deze week?
Zo'n 1500 mantelzorgers ontvangen de mantelzorgwaardering. Maar er zijn in Rijswijk veel meer mantelzorgers! Op een later moment komen we hierop terug.

Mijn fractie was verheugd over het antwoord op onze schriftelijke vragen over financieel kwetsbare ouderen, een rapport van de Nationale Ombudsman. Het college gaf aan: ‘we onderzoeken de mogelijkheid om deze bestaande gemeentelijke inzet te vertalen naar een proactief integraal beleid gericht op (kwetsbare) ouderen.’ Is er al meer nieuws vraag ik het college vandaag?

De collectieve zorgverzekering is begroot op € 432.000 per jaar, voor 2524 inwoners. Nu alleen voor inwoners met een gezinsinkomen tot 130% van de bijstandsnorm. Blijft dat zo vraagt ik het college. Of kunnen we hier ook iets milder zijn richting de lagere middeninkomens?
Het college had een kort antwoord: nee.

Verder hebben we een motie ingediend om een flinke stap te zetten naar een toegankelijk Rijswijk. Van groot belang voor zowel onze inwoners als voor bezoekers van onze gemeente.
De oproep in onze motie werd door het college overgenomen. Fijn! De motie hebben we daarom ingetrokken.

Tot slot. Het CDA wil inwoners graag meer betrekken bij de raad en de raadsvergadering. We hebben daarvoor een motie ingediend om inwoners persoonlijk uit te nodigen voor een raadsvergadering als ze één van de publieksbalies bezoeken. Met ontvangst door raadsleden. Laten we proberen na de verhuizing naar het nieuwe-oude stadhuis, onze vergaderingen aantrekkelijk te maken en te streven naar een volle publieke tribune.
Deze motie is met ruime meerderheid aangenomen! Mooi! De raad gaat dit samen met de griffie uitwerken.

Dank u.