Begrotingsraad

Algemene beschouwing begroting 2024

Het is november 2023 en Voorne aan Zee is bijna 1 jaar oud. Veel te vroeg voor een goede evaluatie, maar toch willen we erbij de algemene beschouwing van de begroting voor 2024 er toch even bij stil staan. Het zou ons kunnen helpen om met elkaar de juiste koers te vinden. De fusie van de voormalige gemeenten Brielle, Hellevoetsluis en Westvoorne was er eentje zonder verzet van inwoners en met veel overeenstemming tussen de drie verschillende gemeenteraden. Dat was toch wel erg bijzonder. Maar er waren ook vragen van inwoners. Komt de politiek niet te ver weg te staan? Kunnen we onze eigenheid behouden? En: houden we op termijn onze voorzieningen in de dorpen nog wel? Voor ons als gemeenteraad van Voorne aan Zee de mooie uitdaging om te bewijzen dat de fusie een goede zet is.

Doelstellingen van de fusie

Met de fusie hadden we een aantal doelstellingen voor ogen, zoals goede dienstverlening, een robuuste organisatie en een sterke positie in de regio. En hierover valt volgens ons wel wat te zeggen.

· Dienstverlening

De geluiden die ons bereiken stellen ons nog niet gerust. Inwoners moeten vaak lang wachten voordat ze reactie krijgen op vragen, brieven en e-mails of krijgen dat helemaal niet. Een voorbeeld is de brief over de verzanding gestuurd door de dorpsraad Rockanje afgelopen juli waar pas na 5 maanden een antwoord op kwam. Dat dienstverlening aandacht verdient, is duidelijk. Dat is ook terug te lezen in de begroting. Maar we zouden graag zien dat er duidelijke strakke doelen en afspraken worden gemaakt. Ga daarmee ook direct aan de slag.

· Robuuste organisatie

Informeel bereiken ons nog altijd geluiden dat de organisatie nog niet loopt zoals het zou moeten. We realiseren ons dat een organisatie altijd in beweging is en tijd nodig heeft om te groeien. Het ontstaat een ongewenste situatie als beleidsvoornemens of uitvoering niet wordt behaald, door teveel vacatureruimte, ziekteverzuim of vakkennis die niet meer aanwezig is. Bij het jaarverslag 2023 in juli 2024 zouden we graag de resultaten zien wat betreft ziekteverzuim, personele verloop en het aantal vacatures. Bij voorkeur in een benchmark met gemeenten van vergelijkbare grootte. Als gemeenteraad gaan wij natuurlijk niet over de gemeentelijke organisatie. Mocht het college echter het idee hebben dat de slagvaardigheid afbrokkelt aarzel dan niet dit met de raad te delen. Want slagvaardigheid hebben we met deze begroting wel nodig. Dat er slagvaardigheid nodig is laat de begroting wel zien. We zijn blij dat in de begroting een tijdspad aan de beleidsvoornemens is gekoppeld. Het spreekt voor zich dat we dit zorgvuldig monitoren. Graag zouden we zien dat bij de bestuursrapportages niet alleen financieel, maar ook een inhoudelijke stand van zaken laten zien.

· Positie in de regio

Vanuit onze positie kunnen we niet overzien of onze positie daadwerkelijk sterker is geworden. Wij hebben de regio nodig. Een aantal verbonden partijen, bijna alleemaal gemeenschappelijke regelingen, zo lezen we in de begroting is nog steeds groot. Ook als gefuseerde gemeente kunnen we het niet alleen. Daar horen ook verantwoordelijkheden bij. We hebben een goede ontwikkelingen gezien in het collegeprogramma. De meer open en constructieve houding heeft

zich in de begroting voortgezet. We lezen bijvoorbeeld dat het college haar de afspraken wil nakomen waar het gaat om aantal megawat windenergie betreft. De windmolens komen niet op zee, niet op de Maasvlakte maar op Voorne te staan. Afspraak is immers afspraak. We maken graag een kanttekening bij de windmolens in Zwartewaal. Is dat de meest optimale plek of is er een betere plek binnen onze gemeente te vinden?

Politieke cultuur

We kunnen niet terugkijken op het afgelopen jaar zonder ook naar onszelf te kijken. De politieke cultuur van Voorne aan Zee was er één van vallen en opstaan. “Fris en kil” beiden woorden werden uitgesproken binnen de raad over de start. Maar wat willen we eigenlijk? Volgens het CDA zijn we als gemeenteraad en college opzoek naar een open politieke sfeer, elk raadslid meetelt- en doet voor een zo goed mogelijk besluit voor onze inwoners, ondernemers en verenigingen. Dat vraagt om een open debat waarin partijen elkaar opzoeken door de scheidslijn van oppositie en coalitie heen. Dit vraagt van de oppositie om collegevoorstellen door een open constructieve bril te bekijken en, op basis van inhoudelijke argumenten, ergens voor of tegen zijn. Kortom, dit vraagt van elke partij dat zij steun zoekt bij alle partijen voor zijn standpunten. We hebben wel wat onderwerpen gehad waar dit helemaal niet aan de orde was, zoals de OZB en huisvesting aan de Willemansweg. De oppositie werd over één kam geschoren, de rijen van de coalitie leken zich bij voorbaat al te sluiten. Hier zijn we als raad zelf bij: we hebben zelf een keuze om onze politieke cultuur te veranderen.

Waar staan we als CDA in dit krachtenveld? Als middenpartij staan we voor verbinding, degelijkheid en waarden en normen. Verbinding binnen onze raad maar ook verbinding naar de buitenwereld. Wij geloven in de kracht van de samenleving. We toetsen voorstellen op basis van inhoud en haalbaarheid. Hierin nemen wij graag een onafhankelijke positie in. Wij geloven niet in simpele slogans om te scoren, want de werkelijkheid is vaak weerbarstig. Voor oplossingen moeten we keuzes maken. Dan blijkt dé inwoner vaak niet te bestaan, maar is er een veelheid aan meningen. Keuzes maken kan dan betekenen dat we niet iedereen blij maken. In het verlengde hiervan liggen onze waarden en normen. Respectvol naar elkaar luisteren. Het betekent niet groepen mensen wegzetten, maar kijken naar feiten, logica en argumenten.

Begroting 2024

Gemeentelijke begrotingen komen op een bijzondere manier tot stand. Op 22 november zijn er landelijke verkiezingen. En laten we eerlijk zijn: we hebben allemaal vaak het idee dat gemeenten, via het gemeentefonds, het sluitstuk zijn van de Rijksbegroting. Geld erbij gaat met veel moeite, geld eraf gaat met grote snelheid. We zien dat in onze begroting (maar ook bij andere gemeenten) terug in een groot tekort voor de jaren 2026 en verder. Een ingreep van de provincie maakt het tekort juist in die jaren nog hoger. Tot onze verbazing weerhoudt dit het college er niet van juist in die jaren extra uitgaven te ramen voor bijvoorbeeld groen, grijs en de inhuur van externen. Tel daarbij op dat aan de inkomstenkant de hondenbelasting per 2024 afgeschaft wordt en de parkeerbelasting per 2025. Het lijkt wel of het college de begrotingsdiscipline vanaf 2026 laat varen onder het motto: ‘het tekort is toch onoverbrugbaar’. Zijn er echt geen andere keuzes te maken waardoor het tekort juist minder verder oploopt? Natuurlijk hopen ook wij

dat het Rijk over de brug komt met extra geld, maar wat als dat niet zo is? Laten we dan nu verstandige keuzes maken waar we later geen last van hebben. Daarom hebben we samen met D66 hierover een motie gemaakt, waarin we oproepen om goed voorbereid te zijn op de zware jaren die voor ons liggen.

Sociaal domein

Onze partij meent dat de sterkste schouders de zwaarste laten moeten dragen. De meest kwetsbaren moeten worden ontzien. Dat neemt niet weg dat er ook naar het sociaal domein kritisch gekeken mag worden Het sociaal domein kent een enorme groei in uitgaven. Graag blijven we dan ook op de hoogte van de bestuursopdracht die hiernaar onderzoek doet. We zien graag dat het onderzoek ingaat op de vraag waarom de vraag naar bijvoorbeeld jeugdzorg zo enorm toeneemt. Wordt te gemakkelijk een beroep gedaan op jeugdzorg? Of moeten we er juist blij mee zijn als investering in onze toekomstige generatie? Op welke manier zijn de uitgaven te beïnvloeden? Wat zijn de gevolgen hiervan?

Uiteindelijk willen we een duurzaam stelsel, ook financieel, waarin mensen die steun nodig hebben, en dat niet zelf kunnen dragen of regelen, die ook krijgen.

Wonen

De woningmarkt en het tekort aan passende en betaalbare woningen blijft belangrijk. We spreken onze zorg uit of er voldoende wordt gedaan om voor specifieke doelgroepen, zoals ouderen, een passende woning te vinden. Het programma Wonen rept over een evenwichtig, passend en toekomstbestendig woningaanbod. Dit biedt onvoldoende houvast. Voor het CDA is dit voldoende reden om te pleiten voor een duidelijke cijfermatige doelstelling per doelgroep. Daarmee bieden we specifieke doelgroepen een perspectief en krijgt de doorstroming een impuls. We krijgen door krapte op de arbeidsmarkt vaker te maken met werknemers van buiten onze regio die, vaak tijdelijk, huisvesting nodig hebben. De aanvraag voor tijdelijke woningen aan de Willemansweg heeft veel onrust in onze samenleving teweeg gebracht. Wij pleiten ervoor hier beter op voorbereid te zijn in de motie die we hiervoor hebben gemaakt. Een ander punt van zorg is en blijft de verkeersafwikkeling, zoals bij de Oude Goote in Brielle, de Kickersbloem in Hellevoetsluis en de Valweg in Oostvoorne. In het verlengd daarvan ligt het Openbaar Vervoer. Komend jaar gaat de Blankenburgtunnel open. Een mooi moment om ook te zorgen voor een directe busverbinding naar Schiedam voor studenten. Wij vragen het College aandacht hiervoor.

Onderwijs

Nog een groot dossier is de kwaliteit van de panden voor het onderwijs. Meerdere panden zitten aan het einde van hun levensduur. Gaan we renoveren? Of gaan we nieuwbouw neerzetten? En welke gebouwen gaan dan als eerste? Al deze keuzes leggen we vast in het Integraal Huisvestingsplan (IHP) voor het onderwijs. Een IHP dat eind vorig jaar als zo goed als klaar was, maar waar we nog altijd op wachten. De prognose is nu begin volgend jaar: zorg dat we dat in ieder geval halen. We vinden dat we voor het onderwijs ook meerder sporen tegelijk kunnen lopen, zeker wat betreft de situatie in Oostvoorne. Net voor het zomerreces ontvingen we als raad nog een petitie waaruit blijkt hoe nijpend de situatie is. Voor een aantal locaties in Oostvoorne is het 5 over 12, dus zullen we snel keuzes moeten maken. En dat kan zeker als het gaat om de locatie van een Integraal Kindcentrum (IKC)

in Oostvoorne. Dat is dan ook de reden waarom we samen met D66 de motie voor een snelle locatiekeuze voor een IKC in Oostvoorne.

Verduurzaming en energietransitie

In de begroting lezen we dat er wordt ingezet op onderzoek naar het gebruik van door particuliere huishoudens opgewekte stroom voor bijv. het opladen van elektrische auto’s. Dit is wel erg vrijblijvend. We zien liever een gedetailleerde routekaart, waardoor inwoners en bedrijven bij eigen investeringen er rekening mee kunnen houden. We pleiten er ook voor om het aantal laadpunten voor elektrische auto’s in de gemeente te vergroten en zelf grotere stappen te zetten bij het verduurzamen van het gemeentelijk vastgoed.

Kern- en dorpsgericht werken

Belangrijk zijn ontmoetingsruimtes zoals de Man in Oostvoorne, Het Dijkhuis in Vierpolders en de buurtkamers in Hellevoetsluis. Goed dat er geïnvesteerd wordt in het dorpshuis in Zwartewaal, maar dat zou ook moeten gebeuren met Tintestein. Het beleid voor wijk- en dorpsraden moet er ook zo snel mogelijk komen. Er zijn al een aantal dorpsvisies, zoals voor Westvoorne, maar we zien graag dat dit verder wordt uitgebreid en dat deze worden uitgevoerd. Zoals bijvoorbeeld voor het centrum van Rockanje. Onderdeel daarvan is het verlenen van een bescheiden subsidie aan de dorpsraden. Over de participatie van wijk- en dorpsraden hebben we het eerder al gehad.

Participatie is breder dan dat. In verkiezingstijd waren alle partijen het erover eens dat jongerenparticipatie ook hoog nodig is. Het college gaat dit volgend jaar uitwerken: geen dag te laat volgens ons.

Sportverenigingen

Voor sportverenigingen is de dienstverlening ook belangrijk. Niet alleen als het gaat om de subsidie, maar ook als het gaat over de communicatie met de verenigingen. Recent ontving de raad een brief van een verenging die geprobeerd had contact te leggen met de gemeente, maar geen antwoord kreeg. De situatie op het Geuzenpark is en blijft zorgelijk. Wij zouden hierin zo snel mogelijk een gedegen aanpak zien. Het college zal hieraan overigens nog een hele kluif hebben, maar dat is geen reden dit onderwerp uit de weg te gaan.

Lastendruk

Het belang van bedrijven gaat bij de OZB daar boven het inwonersbelang. In de beantwoording op de technische vragen zien we ook terug dat bedrijven in onze gemeente fors minder dan het landelijke gemiddelde betalen. Dat is op zich natuurlijk niet erg, maar wel erg jammer dat dit voor inwoners (woningen) niet het geval is. Samen met andere partijen hebben we daar in februari een andere keuze in voorgesteld: bij de vaststelling van de tarieven komen we daar graag nog een keer op terug.

Tot slot

’t is mooi hier in Voorne aan Zee: dat weten wij wel zeker! We houden dat ook graag zo en dat betekent dat we keuzes moeten maken die niet alleen vandaag werken, maar ook in de toekomst. Die keuzes maken we niet alleen, maar met elkaar. Met 12 politieke partijen verdeeld over de gemeenteraad en het college.

Laten we luisteren en met elkaar in gesprek blijven voor een nog mooier Voorne aan Zee.