Beschouwing CDA Zoeterwoude op begroting 2025
Onderwerp van bespreking is de Begroting voor 2025. En dat is ook precies wat het is: hoe staat het op dit moment met Zoeterwoude? In 1 woord kunnen we stellen dat het met Zoeterwoude Goed gaat. Financieel gezien kunnen we op dit moment alles doen wat nodig is dit jaar en het komende jaar 2025. De begroting sluit positief. Dit is een compliment voor het College en in het bijzonder voor onze wethouder van Financiën waard.
Het College kiest voor een beperkte stijging van de woonlasten met 2,8 % en wordt de rioolheffing 2025 niet verhoogd. Dit is voldoende om onze voorzieningen op peil te houden.
Wel zijn er zorgen richting de toekomst: Zo is er nog steeds onzekerheid over het gemeentefonds, de belangrijkste bron van inkomsten voor gemeenten. Het is vanaf 2026 onzeker hoeveel geld het Rijk daarvoor beschikbaar stelt. We wachten de concrete maatregelen van het College af om tot een sluitende begroting 2026 te komen.
We realiseren ons dat het zoeken naar bezuinigingsopties niet een populaire bezigheid is van ons als raad, college, management en ambtenarij, maar het moet.
Op wettelijke taken en rollen, zoals riolering en het verstrekken van uitkeringen, is niet of nauwelijks te bezuinigen. Wij krijgen taken van de Rijksoverheid maar geen voldoende knaken! Bezuinigingsmogelijkheden zitten voornamelijk in (beleids-)keuzes waar de gemeente ook echt zelf over gaat. Kijk kritisch naar infrastructurele projecten; wanneer worden lantaarnpalen vervangen? Of opnieuw gestraat? Als infrastructuur nog in voldoende en degelijke staat is kan vervanging worden verschoven. Onze steun heeft de wethouder om nog eens goed te kijken naar de tijdsplanning van infrastructurele projecten.
We geven het College in overweging om de inwoners, verenigingen en bedrijven vroegtijdig te betrekken in het bezuinigingsproces. Het past dan ook kritisch te kijken naar ons zelf. Wat willen we uitstralen? Als CDA maar ook de andere fracties hoeven geen superdeluxe nieuwe raadszaal. Daaruit ontlenen wij geen prestige. Twee stoelen erbij en wat extra stopcontacten voor 2026 en dan is het goed. Dat geldt voor het CDA ook wat betreft de nieuwjaarshow. Dit kan en mag soberder. Ontmoeten moet weer centraal en daarvoor hoeft geen complete studio te worden ingehuurd.
De kosten van de vele regionale samenwerkingsverbanden stijgen snel. Daar hebben we gevoelsmatig minder grip op. We blijven waakzaam dat deze kosten binnen de perken blijven. Zorgelijk is dat de kosten voor de jeugdzorg sterk zijn gestegen, onder andere vanwege tariefstijgingen, maar ook door de sterk gestegen gebruik. Hopelijk kan de regionaal ingestelde Taskforce zorgen voor een ommekeer en daling in de kosten. Dit is voor de CDA fractie een bron van grote zorg.
Een ander zorgpunt is de hoge inhuur van externen. We weten dat de arbeidsmarkt krap is, maar bezuinigen begint bij minder inhuur, zowel personen als onderzoeken door onderzoeksbureaus. We verzoeken het college, maar ook het management van dit gemeentehuis om de externe inhuur zo snel mogelijk te verlagen. Niet voor ieder project weer een externe projectleider aanstellen, of weer een duur extern onderzoek laten doen. Dat zijn flinke kosten. Het CDA geeft voorkeur aan vaste medewerkers ipv dure inhuur. Naast kosten speelt binding met de werkplek (en daarmee ook de omgeving) mee.
Klimaatverandering is een van de grootste uitdagingen van onze tijd. Ook Zoeterwoude heeft hierin een verantwoordelijkheid. Het CDA is blij met het investeren in duurzaamheid in 2025 zoals het vervangen van lichtmasten naar duurzame hybride lichtmasten met zonnecellen. Door de beperkte ruimte is er geen tot weinig geschikte ruimte binnen onze gemeente voor grootschalige opwek van elektriciteit. Zonnepanelen op daken geeft minder weerstand en zorgt voor minder hinder en overlast en is sneller te realiseren dan het plaatsen van windmolens.
Ook het op initiatief van het CDA geldt er per 1 januari 2025 een ingestelde houtstook verbod bij bepaalde weeromstandigheden. Dit verbod draagt absoluut bij aan een gezonde leefomgeving in onze gemeente. Veel inwoners ondervinden hinder van houtstook. Zij verdienen onze bescherming. De fractie is blij dat het College heeft toegezegd om met voortvarendheid het Omgevingsplan voor de hele gemeente te gaan opstellen zodat bepalingen uit de APV overgeheveld kunnen worden naar het Omgevingsplan, zoals het houtstookverbod.
Een veilige woonomgeving draagt bij aan het welbevinden van de burger. Jammer is het dat er voor de gehele gemeente naaste de beperkte inzet van een wijkagent maar één Boa beschikbaar is. Wij kijken als CDA met belangstelling naar de proef in diverse gemeenten in Nederland om met “stadreservisten” te gaan werken die als vrijwilliger een positieve bijdrage kan leveren aan de veiligheid en leefbaarheid van die gemeente.
In een veilige woonomgeving passen ook zoutkisten in straten waar de gemeente niet volgens het strooischema strooit. Als wegbeheerder heeft de gemeente ook in die straten een zorgplicht. Ook de inwoners in een doorlopende straat betalen hun gemeentelijke belastingen en hebben recht op een veilige woonomgeving.
Een speerpunt van het College is de gezondheidsbeweging als doel om de gezondheidsambities van de gemeente te halen. De forse inverstering om de toplaag van kunstgrasvelden 3 en 4 van Meerburg te vervangen is daar ook onderdeel van. Dit betekent niet dat ook wij de verenigingen in het Dorp vergeten. Een compliment is op zijn plaats voor de tennisverening in het dorp die samen met de gemeente een mooie Padelkooi heeft gerealiseerd. Dat mag ook gezegd worden.
Het CDA wil dat het College op korte termijn helderheid geeft over herinrichting Haasbroek. Is verplaatsen van de Klaverhal, gelet op de financiën nog wel een reële optie? Het Avontuur en de verenigingen zoals SJZ en de scouting krijgen uiterlijk in de eerste kwartaal 2025 te horen wat er wel of niet gerealiseerd gaat worden zodat zij ook weten waar ze aan toe zijn. Een alternatief is renovatie van de bestaande hal. Noodzakelijk onderhoud uitstellen heeft ook zijn grens en wordt alleen maar duurder. Voor de zomer moeten we als college en raad een besluit hebben hoe verder. Daar hebben alle verenigingen recht op.
Het CDA is tevreden over het onderhoud en het zwembad. Het Zwembad staat dan ook niet ter discussie. Wel zijn wij van mening dat planning van medewerkers in de zomerperiode echt beter moet. Want afgelopen zomervakantie moest Haasbroek meer dan een week dicht. Dit moeten we echt zien te voorkomen.
Met zorg kijken we naar het slinkend winkelaanbod in het dorp. Voor vele inwoners is de aanwezigheid van winkels op loopafstand erg belangrijk. We nodigen marktkooplui uit om met een kraam op het dorpsplein te komen staan.
Het CDA kijkt uit naar de realisatie van de flexwoningen Molenpad. Dit is een al jarenlang gekoesterde wens van het CDA. We zien graag dat hier in 2025 concrete stappen worden gezet.
Terloops wordt in de begroting genoemd dat het College verder gaat met het fietspadenplan. Het CDA vindt het prima dat er een doorfietsroute komt en dat het fietsgebruik wordt gestimuleerd. Hoe meer deelnemers aan de wielerronde hoe meer feest. Maar het CDA is tegen het aanpakken en verbreden van de kerkenpaden die als historisch en cultureel erfgoed van Zoeterwoude mogen worden aangemerkt. De huidige kerkenpaden passen prima in ons open en weids landschap. Brede fietspaden á la het molenpad passen daar niet bij. College doe het niet!
In 2025 heeft Zoeterwoude een toekomstbestendige Bernardusschool. Na de zomer 2025 hebben de leerlingen op de Zoeterwoude-Rijndijk een top school, en de leraren een moderne werkplek. Ook is de planvorming gestart voor uitbreiding van het Avontuur. De komende jaren blijft het aantal leerlingen groeien. Dat is goed voor de levendig van onze gemeente. Maar onze kinderen hoeven niet een duiventil te zitten en extra lokalen zijn meer dan nodig.
Het CDA dankt een ieder die zich inzet bij de opvang van de Oekraïense ontheemden. Inmiddels hebben vele Oekraïners hier een werkend bestaan gevonden. En gaan ook vooruit in taal en onderwijs. Naast een aantal beroepskrachten leveren vele vrijwilligers leveren een belangrijke bijdragen hieraan. Zij verdienen een compliment.
In het algemeen geldt dat vrijwilligerswerk essentieel onderdeel is van onze gemeenschap. Alle vrijwilligers zijn bij veel activiteiten onmisbaar en een unieke schakel binnen onze gemeente. Wij roepen de inwoners op, jong en minder jong om van de bank te komen en zich aan te melden als vrijwilliger.
Juist in tijd van uitdagingen is het belangrijk om elkaar als raad, college, management en ambtenaren vast te houden. De CDA fractie dankt de inzet en betrokkenheid van vele ambtenaren voor Zoeterwoude. Laten we met elkaar daadkracht tonen dat we dit kunnen, want Zoeterwoude is om van te houden. Dat was zo, dat is zo en dat blijft zo.
Ik sluit af met een positieve noot. En kondig ik een motie aan. Die is gedragen door alle fracties en betreft het 750 jarig bestaan van Zoeterwoude.
In 1276 gaf graaf Floris V van Holland het ambacht Sotrewold aan Dirk van Santhorst. Deze gebeurtenis was het begin van een zelfstandig Zoeterwoude. Rond 1330 en 1414 werd de dijk langs de Oude Rijn verhoogd; sindsdien heet hij 'Hoge Rijndijk'. In 1446 verscheen ook de naam Weipoort voor het eerst in bronnen. Kortom, in 2026 bestaat Zoeterwoude 750 jaar. En daar willen wij een verantwoord bedrag voor reserveren. Hiervoor dienen wij een amendement in.