Strategische beschouwingen CDA
Strategische beschouwingen CDA 25 juni 2020
Voorzitter, ik ben een optimistisch mens. En het CDA is een optimistische partij. Maar op onze sombere dagen zien we een naargeestig beeld opdoemen van Hoogeveen. Een beeld van een levenloos Hoogeveen. Een beeld van een gemeente waar winkels leegstaan, het zwembad overwoekerd is en het theater dichtgespijkerd, maar waarin auto’s vol jeugdhulpmedewerkers zich heen en weer haasten tussen client en mooie kantoren, slechte wegen, een vervallen gemeentehuis en slaperige woonwijken. Het is het beeld van een gemeente die jarenlang de begroting uit balans heeft laten raken en waar steeds meer uitgaven zijn geschrapt ten koste van met name de jeugdzorg. Net zo lang tot er voor niets anders meer geld was.
Gelukkig hebben we niet zo veel van die sombere dagen. Meestal zien we een ander beeld. Een vrolijk beeld. Een beeld van een levendige provinciestad Hoogeveen. Een beeld van een gemeente met voornamelijk gelukkige mensen, kinderen en gezinnen. Omdat het goed met ze gaat. Omdat er sportclubs zijn, een zwembad en een theater is. Omdat je er goed kunt werken en prettig kunt leven. En omdat, als het je even tegen zit, je kunt rekenen op precies die hulp die jij nodig hebt om weer in de goede richting te komen. Het is het beeld van een gemeente die niet te veel beknibbeld heeft op zorg, maar die ervoor gezorgd heeft dat er balans is met andere uitgaven om de gemeente leefbaar en aantrekkelijk te houden.
Voorzitter, ondanks onze optimistische kijk op het leven, zijn wij bij het bestuderen van de financiële stukken van de gemeente steeds vaker bezorgd. Bezorgd dat het sombere beeld realistischer is dan het vrolijke. Bezorgd omdat wij bij de notitie ‘samenredzaamheid’ een weg inslaan die bij ons grote vragen oproept. Wij roepen op tot duidelijke kaders voor het college. Voor OZB, voor SWO, voor verbonden partijen. Jaar op jaar proberen we te bezuinigen. Dat lukt moeilijk. Het is tijd voor duidelijke kaders. Ook voor de OZB, dit blijft de laatste knop voor het CDA om aan te draaien. Ook voor het sociaal domein en voor de jeugdhulp in bijzonder is het nodig om goede kaders te stellen. Want jaar op jaar legt het sociaal domein een groter beslag op onze begroting. En we vragen ons af: hoe krijgen we dat gekanteld? Hoe kunnen we binnenkort weer vol vertrouwen uitkijken naar dat vrolijke toekomstbeeld voor Hoogeveen? Hoe zorgen we ervoor dat we de bijna 200 miljoen die we ieder jaar tot onze beschikking hebben, zo effectief mogelijk daarvoor inzetten?
Soms moet je, om een goed beeld te krijgen, je gewoon focussen. Bij deze strategische beschouwingen willen wij ons focussen op de jeugdzorg en deze centraal stellen in onze strategische visie.
We hebben drie simpele uitgangspunten, die we ook vorig jaar hebben genoemd en die iedereen kan onderschrijven: We willen dat onze jeugd goede zorg krijgt. We willen dat onze hulpverleners goede zorg kunnen verlenen. En we willen dat ons jeugdzorggeld alleen daaraan besteed wordt. Maar hoe simpel ook, dit betekent nogal iets, we moeten ons beeld van de jeugdzorg bijstellen. Jeugdzorg moet onderdeel worden van het ‘nieuw sociaal’; een goed maar betaalbaar sociaal beleid. Ons uiteindelijk doel is om de SES van Hoogeveen omhoog te krijgen. Want met een beter inkomen, minder schulden, een fijne woning en een goede opleiding kunnen we veel problemen voor onze jeugd voorkomen. Daarbij is het van belang om vroegtijdig de juiste hulp in te zetten. Laagdrempelige hulp waar je zonder etiket terecht kunt en die je snel weer op weg helpt, zonder dat je in lange behandeltrajecten terecht komt. Pas als dat geen soelaas biedt, komt de professionele zorg in beeld.
We geven een aantal punten mee voor jeugdhulp en jeugdzorg, die voor ‘Nieuw Sociaal’ cruciaal zijn.
Ten eerste: We willen dat onze jeugd goede zorg krijgt. Dit betekent dat kinderen en jongeren de hulp krijgen die ze nodig hebben en die ze echt verder brengt. Geen dure projecten en trajecten zonder meetbaar resultaat. Maar nuchterheid en maatwerk. Geen 13 instanties over de vloer, maar één hulp dichtbij, Zo min mogelijk kinderen naar instanties en zeker geen gesleep van instanties naar instantie. Blijf onderscheid maken tussen helpen en zorg verlenen. Vaak is een goed gesprek, een luisterend oor, een hand op een schouder of de juiste uitdaging effectiever dan praten, praten of pillen. Wij pleiten voor een belangrijke rol voor scholen die dichtbij onze kinderen staan.
Ten tweede: We willen dat onze hulpverleners goede zorg kunnen verlenen. Met ander woorden: geen oeverloze overleggen en bureaucratie, maar ruimte om aan te pakken en door te pakken. Kijk daarbij ook vooral naar het doorbreken van organisatiebelangen. Kijk niet in de eerste instantie naar wat kan en mag, maar maak mogelijk wat nodig is. Zoek de grenzen op van wetgeving en grijp de kansen voor slimme samenwerking. Zoek de directe oplossing. Samen met de hulpvragers. Gebruik innovatieve mogelijkheden. Investeer in vernieuwers, in andersdenkenden.
Ten derde: We willen dat ons jeugdzorggeld alleen aan goede zorg wordt besteed. Oftewel: stop met het schrijven van dikke rapporten, beleidsnota’s en transitieplannen, maar ga aan de slag. Besteed het geld aan de echte hulpverleners, werk vanuit de professionaliteit en deskundigheid van de jeugdhulpprofessionals. Niet meer ambtenaren, stop de gulzige overheid!
Maar ook: besteed jeugdzorggeld aan jeugdzorg en wees duidelijk wat daarvoor wel en niet in aanmerking komt. Definieer met ons als raad wat is wel en wat is in Hoogeveen geen zorg! Wees kritisch en durf nee te zeggen bij vragen de geen hulpvragen zijn.
Voorzitter, met deze beschouwing willen we ons niet alleen richten op het college, de raad en ambtenaren, maar vooral ook op de samenleving. De zorg voor onze jeugd is een zorg van ons allemaal. Werken vanuit eigen kracht, is meer dan de zelfredzaamheid van een gezin. Het CDA gelooft in het verdelen van dit soort belangrijke verantwoordelijkheden. Hulverleners vertellen ons dat kinderen vrijwel nooit zelf het probleem zijn als ze in de jeugdzorg terecht komen. En dat is ook zo. Vaak zit er een wereld achter, een wereld die zich vaak thuis afspeelt. Een wereld van problemen, van schulden of scheidingen. Of juist een wereld van te weinig aandacht en tijd van ouders voor hun kinderen. Leg kinderen geen onbereikbare doelen op. Niet alles is een probleem en niet iedereen is hetzelfde. Het ene kind is drukker dan het andere. Het ene is socialer dan een ander. De een leert makkelijker dan een ander. Niet voor alles hoeft je kind direct naar therapie, niet iedere diagnose helpt je kind verder in het leven. Geef u op als mentor van zo’n jongere, of wees een moeder die (heel jonge) moeders op weg helpt. Voor het CDA is jeugdhulp niet iets van ambtelijke burelen, maar van omzien naar elkaar. Noaberschap.
Voorzitter, Nieuw Sociaal vraagt om keuzes. Om kaders. Daar is de raad voor aan zet. Wij hebben diverse vragen over de jeugdhulp en – zorg in onze gemeente. Na decentraliseren moeten we nu integreren. Dat is niet makkelijk. Laat de kaderstellende raad haar beste gezicht laten zien voor het sociale Hoogeveen van de toekomst. Wij willen direct na het reces met de wethouder in debat over de jeugdhulp en jeugdzorg in Hoogeveen. En wij vragen bij deze alvast steun voor dit verzoek van onze collega-fracties.
EJ Kreuze, fractievoorzitter CDA Hoogeveen