Onderwijs & Ondermijning: Daders of Slachtoffers?
In de presentatie van Petra van den Berg, programmaleider 'LeerlingAlert' kwam de vraag uit de titel naar boven: zijn jongeren - in of buiten het onderwijs - die verloren raken in een crimineel circuit nu dader of juist slachtoffer? Op woensdag 27 maart 2024 hield het CDA Apeldoorn een thema-avond over de samenhang tussen onderwijs & ondermijning. Twee woorden die volgens de sprekers en de zaal feitelijk niet alleen maar bij elkaar horen. In een 4-tal presentaties door politie, onderwijs, leerlingalert en de landelijke politiek werd een breder perspectief duidelijk waardoor meer duidelijkheid ontstond over de betekenis van ondermijning in het onderwijs, maar vooral ook breder in de maatschappij.
U kunt het bijna niet gemist hebben, de aanloop naar deze avond die overal breed werd aangekondigd. Hoe weerbaar is het onderwijs voor ondermijning. Het ronselen of beïnvloeden van schoolgaande jeugd voor criminele activiteiten. Dit kan vanzelfsprekend variëren van het witwassen van geld op een stage-adres, drugs-gebruik of drugs-transport. De beïnvloeding van dit milieu werkt soms door in alle andere activiteiten van een jongere.
Nadat Sjoerd Obbink, teamchef politie Apeldoorn, zicht gaf op de betekenis van ondermijning en de uitingsvormen sprak hij ook zijn zorg uit over de rolverdeling tussen politie en andere maatschappelijke instellingen. Maar ook de rol van ouders. De digitalisering in de huidige wereld waarin een 4-jarige gemakkelijker swipet dan één van de ouders kan een grote rol spelen in de beïnvloeding van opgroeiende pubers.
Vanuit het bestuur van de Veluwse Onderwijsgroep sprak John Odinot, directeur voortgezet onderwijs, in een beeldend verhaal over de samenhang tussen school, samenleving en leerling. Vanuit een breder perspectief kwam een appèl op echte aandacht, waardering en begrenzen. En de veranderende verhouding tussen leerling, school en ouder. Een signaal van een maatschappij die in haar geheel aan het veranderen is. De uitspraak: "Ik heb 1000 vrienden, maar niemand is echt emotioneel en sociaal present" blijft hangen. Een gevolg van de al door Sjoerd Obbink benoemde digitalisering in de vorm van een permanent aanwezig mobiel device in de handen van kind en ouder. De ban van mobieltjes uit de klas was voor deze onderwijsgroep zowel voor leerling als docent een bevrijding.
Voorlichting en preventie op het juiste niveau, met een maatwerk gedachte passend bij de omgeving is een belangrijke stap in het voorkomen van het afglijden van leerlingen. Petra van den Berg, programmamanager bij HALT liet ons virtueel kennismaken met twee jongeren die aangaven hoe dichtbij het drugscircuit in het dagelijks leven kan zijn. Als gebruiker of daar waar een pakketje moet worden weggebracht. De cijfers uit onderzoeken liegen er niet om. 1 op de 3 jongeren kent persoonlijk iemand die te maken heeft met crimineel gedrag van een ander, 1 op de 7 wordt benaderd iets strafbaars te doen. Het probleem is dichterbij en meer omvangrijk dan we misschien denken. In haar slotpleidooi gaf Petra aan dat het belangrijk is dat iedereen meedoet. Het is niet een probleem op één bord, maar op het bord van ons allemaal.
Als laatste nam Anne Kuik, voormalig kamerlid van het CDA, het woord. Als woordvoerder van jusititie & veiligheid, maar ook op het gebied van preventie brak zij een lans om te voorkomen dat het hokjesdenken gaat zorgen voor oplossingen. Het verbinden van ondermijning op alle aspecten is belangrijk. In zorg, veiligheid én het sociale domein. Ook Kuik meldde het dilemma van het niet straffen van slachtoffers die gedwongen zijn criminele activiteiten uit te voeren.
Na de pauze leidde Nathan Stukker, voorzitter van de avond, ons samen met de sprekers door een aantal stellingen, waar voors- en tegens elkaar afwisselden. Waar ook de zaal het gesprek kon aangaan of waar vragen kunnen worden gesteld. Vanuit de CDA Apeldoorn fractie sloot ook Alinda Fredriks aan. Om de vertaling te maken naar mogelijke lokale maatregelen. Het is duidelijk dat grote geldstromen ook partijen aantrekken die minder goede bedoelingen hebben. Daarnaast zullen we in de fractie aandacht vragen op alle domeinen voor ondermijning, zodat niet alleen de focus ligt op het veiligheids- en bestrijdingselement.