CDA bij de Programmabegroting 2024: "De basis op orde"

Op donderdag 2 november sprak de gemeenteraad over de Programmabegroting 2024-2027. In de Algemene Beschouwing van het CDA vroeg fractievoorzitter Stijn Sips aandacht voor diverse onderwerpen, zoals verhogen van giftengrens in de bijstand, een onderzoek naar subjectieve verkeersveiligheid en naar nieuwe (tijdelijke) steunmaatregelen voor inwoners die het moeilijk hebben. Hieronder kunt de u beschouwing teruglezen:

De samenleving staat onder hoogspanning. Na jaren van individualisering en versplintering worden we geconfronteerd met de grootste crises van onze tijd. De invasie van Rusland in Oekraïne en de oorlog in het Midden-Oosten hebben ook hun neerslag op Nederland én op onze lokale samenleving. Een samenleving die al steeds meer onder druk staat. Een samenleving die onzeker is. Die geconfronteerd wordt met een woningnood, met een energiecrisis en met een roep naar bestaanszekerheid.

De samenleving staat wat dat betreft op een kantelpunt en verkeert in een transitie. Mensen hebben het gevoel dat ze niet meer worden gehoord. Dat ze er alleen voor staan. Aan ons mede de taak om ervoor te zorgen dat de basis dan in orde is. Dat we bouwen aan een sterke gemeenschap waarin mensen zich thuis voelen. Waarin we samen werken aan een goede bestaansbasis. En waarin mensen mede-eigenaar zijn van de oplossingen.

Veilige en leefbare wijken
Om aan gemeenschappen te bouwen is het belangrijk dat we inzetten op veilige en leefbare buurten. Inwoners- en buurtinitiatieven dragen hier voor een groot deel aan bij. Wij zijn dan ook blij met het budget dat hiervoor is vrijgemaakt naar aanleiding van onze motie. Wij hopen en vertrouwen dat het smaakt naar meer.

Daarnaast helpen wijkschouwen, die we willen uitvoeren samen met inwoners en gemeentelijke partners, om wijken veilig en leefbaar te houden. Wat ons betreft duurt het dan ook te lang voordat er stappen gezet worden om onze motie die hiertoe oproept uit te voeren.

Maar ook voor dorps- en wijkraden is hier, in brede zin, een rol weggelegd. Het is daarom een zorgelijke constatering dat diverse dorps- en wijkraden verdwijnen of in ‘slaapstand’ verkeren. Al is het ook niet vreemd, want de gemeente heeft hierin de afgelopen jaren simpelweg te weinig geïnvesteerd. Het college heeft het laten gebeuren. En dat terwijl de dorps- en wijkraden vooral vragen om erkenning en om ondersteuning. Om maar eens te beginnen met gewoon een vast aanspreekpunt binnen de organisatie. 

De ‘coördinator wijkgericht werken’ is in ieder geval een stap in de goede richting om tot oplossingen te komen. Om aan de slag te gaan met deze punten. Laat dit het begin zijn van aandacht voor onze buurten en wijken. Voor politiek en besturen vanuit onderop. 

Verkeersveiligheid
Leefbare buurten vragen ook om voldoende plekken waar gesport, gespeeld en geleefd kan worden. Door de uitwerking van onze takendebatopdracht staat dit inmiddels hoog op de agenda. Maar we vinden het ook belangrijk dat dit veilig gebeurt. Is dat nu altijd het geval? Veel inwoners maken zich namelijk zorgen over de verkeersveiligheid in hun buurt. Toch heeft het college momenteel geen plannen om aan de slag te gaan met de subjectieve verkeersveiligheid bij onze inwoners. Wat ons betreft gaan we dat wel doen. Wij zullen hiervoor met een motie komen. 

Woningen
Zonder woningen is er überhaupt geen buurt of wijk. De nieuwe woonzorgvisie moet ons enerzijds helpen om de buurten van de toekomst vorm te gaan geven. Maar anderzijds moeten we ook aan de slag om snelle resultaten te behalen. Een dak boven je hoofd is immers een basisrecht voor iedereen. Maar momenteel voor velen een grote onzekerheid. De ambitie om 100 flexwoningen te bouwen, waarvan wij overigens hopen dat het voor verschillende doelgroepen beschikbaar wordt, is hiervoor een stap in de goede richting. Toch blijven wij ons ook afvragen hoe we écht versnellen in het realiseren van woningen.

Kanaalzone-Noord
Een mogelijke toekomstige ontwikkellocatie bevindt zich in de Kanaalzone-Noord. Al in de vorige begroting en in de kadernota is aangekondigd om met deze gebiedsvisie aan de slag te gaan. Echter moeten wij nu uit de beantwoording van onze vragen vernemen dat het wordt doorgeschoven naar 2025. Waarom gaan we niet gewoon aan de slag? Missen we zo geen kansen voor open doel? Als uitstel maar niet leidt tot afstel.

Bestaanszekerheid
Net als een dak boven je hoofd is ook de zekerheid op een bestaan een basisrecht. Het is zelfs in onze Grondwet verankerd. De realiteit laat echter zien dat de onzekerheden bij mensen vandaag de dag groot zijn. Te groot zelfs. Natuurlijk kunnen we dat als gemeente niet allemaal alleen oplossen, maar we kunnen weldegelijk onze bijdrage leveren. En dat doen we gelukkig ook: met een lokaal steunfonds, het herijken van het armoedebeleid, een onderzoek naar kinderarmoede, de witgoedregeling, de gratis Arriva OV-Meedoen Pas voor de minima. 

Maar ook hier zijn inwoners vooral gebaat bij stappen die we nú zetten. Daarom zien wij graag dat we de giftengrens in de bijstand, in navolging van onder andere de gemeente Tilburg, verhogen naar 1.800 euro. En hoe zorgen we dat we ook in 2024 klaarstaan om de samenleving vitaal te houden? Want nu het Rijk de knoppen weer terugdraait, moeten we als gemeente ons blijven inspannen om bij te dragen waar nodig. Wij zien graag een nieuw pakket maatregelen in het steunfonds die laat zien dat we klaarstaan voor wat kan komen in 2024. Wij zijn voornemens om op beide punten met voorstellen komen.

Zorgzame samenleving
Binnen de bestaanszekerheden die we allen horen te hebben, is ook de toegang tot zorg van essentieel belang. Om dit in de gemeente te versterken wordt er gewerkt aan de komst van een Dorpsteam. Dat moet leiden tot laagdrempeligere zorg die plaatsvindt in de eigen leefomgeving van inwoners. Iets wat ons aanspreekt. 

Het spreekt ons ook aan dat het college de mogelijkheden voor een digitaal kennisplatform in combinatie met de sociale kaart aan het onderzoeken is. Dat moedigen we alleen maar aan. En mag wat ons betreft nog breder worden onderzocht. Want waarom bekijken we niet gelijk de kansen voor een digitaal zorgmeldpunt? Een digitale plek waar inwoners met zorgvragen terecht kunnen en direct verwezen worden naar juiste zorgaanbieder. Wat ons betreft is dit digitale pad wel een zijpad. Een extra dienst.

Laat dus voorop staan dat wij vinden dat we ons primair moeten richten op de fysieke, zorgzame, samenleving. In deze zorgzame samenleving zijn we afhankelijk van het goede en vele werk wat door onze zorgvrijwilligers en mantelzorgers wordt verricht. Het is meer dan terecht dat we in beeld brengen hoe we deze inzet meer kunnen ondersteunen en faciliteren. En dat we de mantelzorgwaardering continueren. Een belangrijk aandachtspunt hierbij is voor ons wel de ‘jonge mantelzorger’. Hoe zorgen we dat deze groep niet vergeten wordt?

Maatschappelijk middenveld
Een zorgzame samenleving vraagt dat we naar elkaar omkijken. We mogen in onze gemeente dus blij zijn met de vele maatschappelijke organisaties, stichtingen en verenigingen die zich elke keer inzetten om ‘samen succesvol’ te zijn. Wij zijn dan ook blij dat onze motie om al deze vrijwilligers te waarderen wordt uitgevoerd. Wij zijn erg benieuwd naar de uitkomst. 

Binnen het maatschappelijk middenveld moeten we onze onderwijspartners niet vergeten. Zij vormen het fundament van groei en ontwikkeling van onze jongeren. Aan de gemeente om hierin te faciliteren. Bijvoorbeeld door onze lokale en regionale netwerken in te zetten om onderwijs en bedrijfsleven bij elkaar te brengen. Maar ook faciliteren door zorg te dragen voor goede voorzieningen. Goed onderwijs begint namelijk gewoon in goede gebouwen. Wij zijn dan ook blij met de investeringen die we nu doen.

Financiën
Deze beschouwing begon ermee dat we de basis voor inwoners op orde moeten hebben. Dat kan alleen als wij, als gemeente, ook onze eigen basis op orde hebben.  Er worden stormachtige jaren voor gemeenten aangekondigd: de ravijnjaren. Voor de oplossing wordt gekeken naar het Rijk. Wat ons betreft terecht, maar wat doen wij als die oplossing er niet of onvoldoende komt? Hoelang blijven wij wegkijken? 

In het licht van de toekomstige ontwikkelingen is het bijzonder dat we nu kortingen invoeren. Op de afvalstoffenheffing wordt een korting van 5% ingevoerd. Echter wordt ook aangekondigd dat de prijzen in komende jaren stijgen. Betekent dit dat we nu cadeautjes uitdelen die de inwoners later zelf terug moeten betalen?

Ondanks de stormachtige jaren die kunnen komen, staan we er financieel redelijk goed voor. We brengen de OZB-tarieven in lijn met de landelijke gemiddelden. En we verlagen de gemiddelde woonlasten voor onze inwoners. Daarnaast blijven de kengetallen verbeteren, ondanks dat we flinke investeringen blijven doen. 

De ‘de basis in orde’ betekent ook dat we moeten investeren in onszelf. In de politiek en in de organisatie. Het uitbreiden van de capaciteit met 12 fte lijkt ons daarom passend en wenselijk om de uitvoering van onze taken en voornemens terdege uit te kunnen voeren. 

Tot slot
Het CDA ziet dat er een begroting voorligt die bijdraagt aan een fatsoenlijke basis voor onze inwoners. Die inzet op verbinden van onze gemeenschap. Maar wij zien ook dat het fundament op enkele punten nog kan worden versterkt. Zoals gezegd zullen wij daartoe met voorstellen komen.

Heeft u vragen of opmerkingen naar aanleiding van de beschouwing? Dan kunt u mailen naar [email protected] of appen naar 06 - 200 402 95.