Standpunten

Algemene Beschouwingen 2025 - uitgesproken tijdens de Begrotingsraad op 5 november 2024 door Rutger Punt, fractievoorzitter.

In voorbereiding op deze bijdrage las ik nog eens onze Algemene Beschouwingen van vorig jaar terug. Dat was best een bijzondere ervaring. We riepen daarin onder meer op tot rolvastheid van raad en college. We bepleitten conservatief financieel beleid in de wetenschap dat er een aantal grote financiële uitdagingen op ons pad lagen en liggen. Een aantal zaken die ook nu nog actueel zijn. Maar dan ga ik maar uit van de kracht van de herhaling en de wetenschap dat Keulen en Aken ook niet op één dag gebouwd zijn.

Bij Algemene Beschouwingen is het goed om ook terug te kijken. Wat hebben we nou bereikt het afgelopen jaar, de afgelopen periode. We zien dat er nu duidelijkheid is gekomen over de renovatie van de Oude Haven, we kunnen aan de slag. De nieuwbouw van het Pieter Zeeman Lyceum is gerealiseerd. Er is een begin gemaakt met het aanpakken van de verkeerssituatie rondom Zierikzee. Daarnaast hebben we de ongebreidelde uitbreiding van B&B’s enigszins weten te reguleren middels strakkere kaders. We hebben naar vermogen een noodopvanglocatie in de lucht gehouden met elkaar en we zitten midden in de voorbereiding om een opvanglocatie te realiseren voor 5 jaar. En last but not least ligt er wederom een sluitende begroting voor. Voorwaar een puike prestatie waarvoor college en ambtelijk apparaat een groot compliment verdienen. Wij zijn als CDA fractie trots en dankbaar dat we daar ons steentje aan bij hebben mogen dragen.

Maar er is nog genoeg om naar te streven, te ambiëren, te realiseren. Eigenlijk stel je dan opnieuw de vraag; wat voor samenleving willen we nou zijn?

Voor het CDA is dat helder. Een samenleving waarin we omzien naar elkaar, waarin we rekening houden met elkaar, een samenleving waarin gerechtigheid, solidariteit, gespreide verantwoordelijkheid en rentmeesterschap centraal staan. De overheid, ook de gemeentelijke overheid, is er niet voor het individuele belang, maar voor het algemeen belang. Wij zijn er niet voor één bevolkings- of doelgroep. Wij zijn er voor iedereen. Ook voor hen die een andere visie op de samenleving hebben of er andere denkbeelden op na houden.

En dat is niet altijd even gemakkelijk in deze tijd.

Komt die oorlog ook naar ons? Wie gaat er voor mij zorgen als ik het niet meer zelf kan? Kan ik ooit nog uit huis? We zijn allemaal op zoek naar die ene stip op de horizon. Maar niemand die weet ‘hoe’. Velen van ons denken dit is ‘groter dan ik’.

Dat vraagt dat we met elkaar intensief nadenken over wat voor gemeente wij willen zijn. Hoe ziet onze gemeente er in 2030 of in 2040 uit? Aan wat voor gemeenschap willen we bouwen met elkaar? Dat is groter dan een reeks losse individuele ambities. Het vraagt om visie, om durf en om hoop. Voor het CDA is de hernieuwde strategische visie daarom van zeer groot belang. Het is ónze stip op de horizon.

Kwaliteit van besluitvorming is daarbij van cruciaal belang. Krijgt de raad dossiers met voldoende voorbereidingstijd, zijn deze dossiers compleet en volledig? In hoeverre worden moties nu uitgevoerd? In hoeverre worden raadsvragen nu adequaat en volledig beantwoord? In hoeverre worden toezeggingen in de tijd nu daadwerkelijk nagekomen? Voor de CDA-fractie echt punten van zorg. Vandaar dat wij deze hier dan ook op deze plek zo expliciet benoemen. Een reactie hierop vanuit het college zouden wij erg op prijs stellen.

En als we het hebben over belangrijke dragers in de gemeenschap, dan vindt het CDA dat stads, dorps- en wijkraden hierin ook een belangrijke rol maar ook plek hebben. In dat kader vragen wij het college om aan te geven of zij de bij de begroting van vorig jaar, met algemene stemmen aangenomen motie ‘Wijkcentra in Zierikzee’ binnen de gestelde termijn (namelijk kwartaal 4 van dit jaar) denkt te hebben uitgevoerd? Zo nee, waarom niet en wanneer dan wel? En hoe ver staat het met de wijkraden in Zierikzee?

Een belangrijke pijler binnen onze lokale gemeenschap is voor ons ook Radio Schouwen Duiveland. Zij voorziet onze inwoners van informatie over hun directe leefomgeving. Radio SD is echter veel méér dan de brenger van begrijpelijk en relevant nieuws naar de bewoners. Doordat de omroepmedewerkers in de haarvaten van de gemeenschap zitten, halen zij ook informatie op en brengen dit ‘van de straat naar de raad’. Dit draagt bij aan de samenhang van de regio, de wijk of het dorp. Als vertellers, controleurs en verbinders hebben lokale publieke omroepen dus een onmisbaar aandeel in het leven van de gemeenschap en het functioneren van de lokale democratie. Vandaar ons amendement om middels een eenmalige subsidie van € 35.000 de omroep in staat te stellen een nog veel grotere subsidie binnen te halen en daarmee haar voortbestaan zo goed als te garanderen.

Regelmatig was de gemeenteraad kritisch op het college en op zichzelf, als er raadsvoorstellen werden besproken waarin de participatie niet naar wens was gegaan. Ondertussen hebben we de bestuursopdracht om tot participatiebeleid te komen vastgesteld. Toch gaat een beeldbepalend project in de Zuidoostflank rücksichtslos door, zonder noemenswaardige participatie. Ja, er werd aan de minimale publicatie eisen voldaan maar de direct aanwonenden wisten van niets. Daar past echt een raad en college die de lat hoger leggen voor zichzelf.

Tot slot willen we nog stilstaan bij het financieel perspectief, daar waar het bij de vaststelling van de begroting uiteindelijk wel om gaat. We staan er als gemeente goed voor en tegelijkertijd gooien we het geld zomaar over de balk bij momenten. De afgelopen anderhalf jaar hebben we als raad alleen al met amendementen rondom herinrichting Burgh-Haamstede en het modulair bouwen 2,4 mln euro in een handomdraai uitgegeven. Tel daarbij op de bijna 2 mln euro die de nieuwbouw van Brogum hoger uitvalt dan aanvankelijk voorgehouden en we tellen bijna 4,5 mln euro. Vier en een half miljoen euro: zo loopt het hard op, te hard vinden wij.

Zeker met de jaren ’27 en ’28 die eraan komen en waarin geen sluitende dekking voorligt. En dat betreft dan alleen nog maar zaken die we kunnen voorzien. Het exorbitante bedrag dat wij aan Brogum besteden – zeker als je het omslaat per hoofd van de doelgroep – rechtvaardigt wat ons betreft volledig de door ons in een motie gevraagde risicoanalyse.

Al met al, moeten we concluderen dat er een bijzondere begroting voorligt. Sluitend, maar met de onzekerheid dat het ravijnjaar 2026 met zich meebrengt, de nieuwe wind die er in de organisatie waait en de veerkracht van de samenleving die onder druk staat vraagt dat we met elkaar héél goed moeten nadenken wat de doelstellingen, kaders en ambities voor 2025 en daarna worden. Wat is realistisch? Wat is noodzaak? En wat kan wachten? Dat vraagt bescheidenheid van ons allemaal en dat vraagt de bereidheid om moeilijke keuzes te maken. Laten we dan ook met elkaar, vanuit solidariteit, gerechtigheid, gespreide verantwoordelijkheid en rentmeesterschap, vooral het goede voor álle inwoners en op Schouwen-Duiveland actieve organisaties doen. En laten we dat, met elkaar, steeds op rechtvaardige wijze doen, want de spreukendichter zei al in hoofdstuk 14: Rechtvaardigheid verheft een volk en in hoofdstuk 21: Wie rechtvaardigheid en trouw nastreeft, ontvangt leven, voorspoed en eer.