Het zijn veranderende tijden. Grote maatschappelijke vraagstukken vragen op dit moment allemaal om koers en richting. De roep om betaalbare woonruimte, duurzame energie, behoud van voorzieningen, werkgelegenheid en natuur als ook de noodzaak van een veilige en gezonde leefomgeving. Al deze vragen hebben een directe impact op beschikbare ruimte. Ruimte die in onze stad schaars is.
Omgevingsvisie als houvast voor toekomstige ontwikkelingen
De gemeente werkt momenteel aan het opstellen van een omgevingsvisie. Deze visie moet het houvast gaan vormen voor de toekomstige ontwikkeling van onze stad. Tijdens een beeldvormende raadsvergadering 13 april j.l. gingen raadsleden hierover met elkaar in gesprek. In dit bericht lees je de inbreng van de Culemborgse CDA fractie.
Trend: groei alleenstaanden en dubbele vergrijzing
Veranderende tijden vragen ons om met open blik naar de toekomst te durven kijken. Hoe ziet onze stad er over veertig jaar uit? Om met onze omgevingsvisie te kunnen anticiperen op die toekomst vraagt het CDA aandacht voor de trends die duidelijk zichtbaar worden in de ontvangen informatie. Zo is te lezen dat de samenstelling van onze bevolkingsopbouw op twee punten fors gaat veranderen. De komende decennia krijgt onze stad te maken met een groei van alleenstaanden en een zogenoemde dubbele vergrijzing: lees meer ouderen én oudere ouderen.
Veranderende woon- en zorgbehoefte
De groeiende groep alleenstaanden is een landelijke trend. Landelijk woont één op de zes Nederlanders alleen. Dat is tien keer zo veel als 80 jaar geleden. In grote steden vormt deze groep inmiddels 30% van de huishoudens. Samen met de niet te stoppen ontwikkeling van de dubbele vergrijzing kan het niet anders dan dat zal gaan leiden tot een veranderende woonbehoefte en een daarbij horen zorg-, leef en welzijnsvraag. Tel daar bij op het grote aandeel van kleine zelfstandigen. Culemborg is op gebied van werkgelegenheid blijkbaar een stad voor makers en doeners. Aan ons de taak hier oog voor te hebben bij de op te stellen omgevingsvisie.
Kansen en investeringen eerlijker over de hele stad verspreiden
Ingegeven door deze trends wordt het volgens het CDA tijd dat het nadenken over de toekomst van onze stad niet mag stoppen bij plannen voor de stationsomgeving en woningbouw in Parijsch. Het CDA wil dat we met de omgevingsvisie juist kijken naar maatschappelijke en economische kansen in andere delen van de stad. We noemen er twee. Het oosten en het gebied rondom de haven.
Het oosten van onze stad wordt gekenmerkt door inwoners met een grote veelkleurigheid in culturele achtergrond. Hoe gaan deze groepen inwoners straks hun oude dag doorbrengen? Het antwoord op deze vraag zal mede bepalend zijn voor de inrichting van de toekomstige woon- en leefruimte in dit deel van onze stad. Het CDA denkt dan specifiek aan nabijheid en combinatie met zorgvoorzieningen, het bevorderen van DUO-wonen/ hospitaverhuur of meergeneratiewoningen.
Richting geven aan nieuwe economische en maatschappelijke kansen
Wat betreft het gebied rondom de Haven. Onze stad kent op dit moment geen echte oriëntatie op de rivier. Als het gaat om het versterken van ons profiel ten aanzien van recreatie en toerisme ligt hier, ondanks het niet van de grond komen van plannen uit het verleden, een duidelijke kans om de lokale economie te versterken.
De huidige situatie van het voormalige restaurant Op de Haven zijn net als de bouwval op de Dr. Hockesingel en het Steenoventerrein voor veel stadsgenoten een doorn in het oog. Genoemde locaties zouden goed fungeren als stadsentree.
Ruim baan voor meervoudig ruimtegebruik
Veel ruimte in deze stad kenmerkt zich door haar enkelzijdig gebruik. Ruimte met slechts één doel of eigenaar. Het CDA zou er voor willen pleiten het denken in enkelvoudige bestemmingen los te laten en bestaande of vrijkomende ruimte veel beter te gaan benutten dan nu het geval is. Dit om zodoende een kruisbestuiving van functies te verkrijgen. Passend bij de leefbaarheid die je mag verwachten van een stad. Passend bij de vitaliteit van een buitengebied vol dynamiek.
Kortom, de toenemende druk op ruimte vraagt om een creatieve herbezinning van bestemmingen. Voor het CDA is de op te stellen omgevingsvisie dan ook bij uitstek het moment te kiezen voor een planologie die uitnodigt tot een meervoudig gebruik van ruimte. Daar waar in de vorige eeuw werk, wonen en zorg in de Ruimtelijke Ordening nog strict van elkaar gescheiden waren moeten we met de op te stellen omgevingsvisie af durven te stappen van deze traditionele functiescheiding. Monofunctioneel gebruik van ruimte is niet langer volhoudbaar. Wonen, werken, energie opwekken, boeren en recreëren. Het kan samen gaan op dezelfde plek.
Het beter gebruik van beschikbare ruimte kan je heel ver doorvoeren. Of het nu gaat om opvang van vluchtelingen of stadsgenoten met een acute woningvraag in ons Weeshuis, het Natuurinclusief boeren met een Bed en Breakfast, kleinschalig wonen in ons buitengebied, het multifunctioneel herinrichten van de buitenruimte bij scholen of het toestaan van horeca op de kinderboerderij. Allemaal voorbeelden waarmee we beschikbare ruimte slimmer kunnen gaan gebruiken.
Vergroten zeggenschap inwoners
De overheid hoeft hierin niet alles zelf te organiseren. We zien steeds meer coöperatieve vormen waarlangs de samenleving zich zelf organiseert. Hoopgevende wooninitiatieven in andere steden laten zien dat eigentijdse samenwoonvormen ook binnen de huidige woningmarkt te realiseren zijn. Veelal betreft het dan bouwen via de vorm van de woon coöperatie, waarin inwoners middels een verenigingsvorm gezamenlijk eigenaar zijn van het gebouw. Kunst is deze krachten uit de stad op het spoor komen en meer zeggenschap te geven.
Keuze voor gevarieerd bouwen
Wie vooruit wil kijken, moet zo nu en dan ook eens achteruit kijken. Wanneer we terugkijken naar de wijze waarop onze stad zich de laatste vijftig jaar ontwikkeld heeft moeten wij vooral concluderen dat de focus eenzijdig heeft gelegen op de bouw van gezinswoningen. Dit heeft geleid tot wijken met weinig dynamiek naast de functie van het wonen zelf. Laten wij hieruit lering trekken voor de toekomst.
Tot slot: Voor het CDA is Culemborg geen forensenstad en dat moet het ook niet willen worden. De mens is geen woon-werk machine. De mens is een sociaal wezen dat zich in zijn doen en laten met zijn omgeving verbonden mag voelen. Sporten, natuurbeleving, naastenhulp en vrijwilligerswerk het mag zich allemaal af spelen in zijn nabije woonomgeving.
Het zijn veranderende tijden. Laat de stad Culemborg haar ruimte goed gebruiken.
Bovenstaande tekst is uitgesproken op de beeldvormende avond over de op te stellen omgevingsvisie op 13 april j.l.
De inbreng van de verschillende fracties is hier online terug te kijken.
Bekijk hier de bijdrage van de CDA fractie
Aan welke ontwikkelingen wordt gedacht? Lees hier de opgestelde informatiebladen met achtergrondinformatie.
Wat vinden inwoners belangrijk? Lees hier de opbrengsten van het participatie traject
