Nieuwe CDV uit over nepnieuws: de waarheid doet ertoe
Verschijning CDA-lentenummer
'Nepnieuws'
De discussie over nepnieuws laat zien dat er ook een keerzijde is: de waarheid doet er politiek en journalistiek toe, ook al is die waarheid complex en nooit een rustig bezit. Die conclusie dringt zich op in het Lentenummer van Christen Democratische Verkenningen, dat voor een belangrijk deel gewijd is aan het thema Nepnieuws.
Nepnieuws blijkt zich in verschillende gedaantes voor te doen. Niet alleen zou nepnieuws, doelgerichte valse informatie uit onder andere Rusland, de democratie in Europa en de VS bedreigen, ook vanuit ons vrije Westen doen zich bedenkelijke ontwikkelingen rond fake news voor. De Amerikaanse president Trump gebruikt het om media die hem onwelgevallig zijn af te serveren, terwijl hij zelf geregeld een loopje met de waarheid neemt. Wat moeten we doen als veel nieuws op internet niet meer betrouwbaar is en sommige politici weinig behoefte hebben zich aan de waarheid te houden? Kunnen we nog wel van 'waarheid' spreken, wanneer ook veel burgers steeds meer geïnteresseerd lijken in de bevestiging van hún visie op de werkelijkheid, of die nu op feiten is gebaseerd of niet? Dat zijn vragen die in CDV aan de orde komen.
Naast 'nepnieuws' blijkt ook zijn tegenhanger 'de waarheid' niet eenvoudig te duiden. De waarheid is gelaagd, in de journalistiek, de wetenschap en de politiek. Onderzoek, wetenschappelijk en journalistiek, kan wel degelijk valse beweringen en aanspraken ontmaskeren, maar dat betekent niet dat we het in de politieke arena allemaal gemakkelijk eens worden over wat politiek waar is en wat niet. Politieke waarheid kent immers ook een diepere dimensie, die van de ideologische overtuiging. Deze doet politici vaak lijnrecht tegenover elkaar staan, terwijl de cijfers ogenschijnlijk eenduidig zijn.
In het Lentenummmer van CDV dat geheel vernieuwd is, ook aandacht voor de uitslag van de gemeenteraadsverkiezingen. Tom van der Meer en Lisanne de Blok van de Universiteit van Amsterdam stellen dat in weerwil van veel analyses na de verkiezingen in maart gemeenteraadsverkiezingen nog altijd tweederangsverkiezingen zijn. ‘Het overgrote deel van de Nederlanders stemt bij de gemeenteraadsverkiezingen op dezelfde partij als bij de voorgaande Tweede Kamerverkiezingen. Lokale uitslagen volgen voor een groot deel de landelijke trends. In 2018 is dit ook duidelijk te zien’, aldus beide politicologen. Joop van Holsteyn, politicoloog in Leiden, analyseert dat het CDA zowel moet concurreren met de confessionele partijen ChristenUnie en SGP als met de seculier gematigd rechtse partijen D66 en VVD. Prioritering is daarbij wellicht gewenst en volgens Van Holsteyn biedt concurrentie met de seculiere partijen ‘mogelijkheden, met wel degelijk een toekomst voor de partij’. CDA’er en oud-burgemeester van Arnhem, Herman Kaiser, bepleit daarentegen dat het CDA zich uit overtuiging als middenpartij positioneert. ‘Als het CDA zich dreigt op te sluiten binnen het rechterdeel van het politieke landschap, vervreemdt het zich van zijn historische opdracht.’
Het thema in CDV is Nepnieuws, dat op allerlei manieren wordt uitgediept. Via interviews met de Leidse wetenschappers Peter Burger en Alexander Pleijter en met VVD-burgemeester en oud-journalist Willemijn van Hees van Geertruidenberg. Zij vindt het een lacune dat raadsleden niet gescreend worden. Volgens haar is er wat dit betreft sprake van een moeilijke spagaat: ‘enerzijds willen we dat het hoogste ambt van volksvertegenwoordiger voor iedereen toegankelijk is, anderzijds willen we vermenging van boven- en onderwereld voorkomen. Een burgemeester moet erop kunnen vertrouwen dat de gemeenteraad goed omgaat met (...) gevoelige informatie. Ik denk dat het daarom goed is, dat er, net als bij wethouders, iets van een screening van gemeenteraadsleden komt.’
Verder in het themadeel over Nepnieuws artikelen van de Vlaamse filosoof Maarten Boudry en de Nederlandse Denker des Vaderlands René ten Bos over onder andere de vraag of het postmodernisme schuldig is aan de opkomst van nepnieuws. Ook wordt er ingegaan op de verschillende manieren waarop in Rusland, de VS en Europa met nepnieuws wordt omgegaan en op de vraag of de wetenschap dan wel de journalistiek nog een gezaghebbende rol kan spelen in het debat over nepnieuws. Met bijdragen van onder meer Jan van der Stoep en Dick Houtman.
Zie hiervoor verder de inhoudsopgave.
Verschijning CDA-lentenummer
'Nepnieuws'
De discussie over nepnieuws laat zien dat er ook een keerzijde is: de waarheid doet er politiek en journalistiek toe, ook al is die waarheid complex en nooit een rustig bezit. Die conclusie dringt zich op in het Lentenummer van Christen Democratische Verkenningen, dat voor een belangrijk deel gewijd is aan het thema Nepnieuws.
Nepnieuws blijkt zich in verschillende gedaantes voor te doen. Niet alleen zou nepnieuws, doelgerichte valse informatie uit onder andere Rusland, de democratie in Europa en de VS bedreigen, ook vanuit ons vrije Westen doen zich bedenkelijke ontwikkelingen rond fake news voor. De Amerikaanse president Trump gebruikt het om media die hem onwelgevallig zijn af te serveren, terwijl hij zelf geregeld een loopje met de waarheid neemt. Wat moeten we doen als veel nieuws op internet niet meer betrouwbaar is en sommige politici weinig behoefte hebben zich aan de waarheid te houden? Kunnen we nog wel van 'waarheid' spreken, wanneer ook veel burgers steeds meer geïnteresseerd lijken in de bevestiging van hún visie op de werkelijkheid, of die nu op feiten is gebaseerd of niet? Dat zijn vragen die in CDV aan de orde komen.
Naast 'nepnieuws' blijkt ook zijn tegenhanger 'de waarheid' niet eenvoudig te duiden. De waarheid is gelaagd, in de journalistiek, de wetenschap en de politiek. Onderzoek, wetenschappelijk en journalistiek, kan wel degelijk valse beweringen en aanspraken ontmaskeren, maar dat betekent niet dat we het in de politieke arena allemaal gemakkelijk eens worden over wat politiek waar is en wat niet. Politieke waarheid kent immers ook een diepere dimensie, die van de ideologische overtuiging. Deze doet politici vaak lijnrecht tegenover elkaar staan, terwijl de cijfers ogenschijnlijk eenduidig zijn.
In het Lentenummmer van CDV dat geheel vernieuwd is, ook aandacht voor de uitslag van de gemeenteraadsverkiezingen. Tom van der Meer en Lisanne de Blok van de Universiteit van Amsterdam stellen dat in weerwil van veel analyses na de verkiezingen in maart gemeenteraadsverkiezingen nog altijd tweederangsverkiezingen zijn. ‘Het overgrote deel van de Nederlanders stemt bij de gemeenteraadsverkiezingen op dezelfde partij als bij de voorgaande Tweede Kamerverkiezingen. Lokale uitslagen volgen voor een groot deel de landelijke trends. In 2018 is dit ook duidelijk te zien’, aldus beide politicologen. Joop van Holsteyn, politicoloog in Leiden, analyseert dat het CDA zowel moet concurreren met de confessionele partijen ChristenUnie en SGP als met de seculier gematigd rechtse partijen D66 en VVD. Prioritering is daarbij wellicht gewenst en volgens Van Holsteyn biedt concurrentie met de seculiere partijen ‘mogelijkheden, met wel degelijk een toekomst voor de partij’. CDA’er en oud-burgemeester van Arnhem, Herman Kaiser, bepleit daarentegen dat het CDA zich uit overtuiging als middenpartij positioneert. ‘Als het CDA zich dreigt op te sluiten binnen het rechterdeel van het politieke landschap, vervreemdt het zich van zijn historische opdracht.’
Het thema in CDV is Nepnieuws, dat op allerlei manieren wordt uitgediept. Via interviews met de Leidse wetenschappers Peter Burger en Alexander Pleijter en met VVD-burgemeester en oud-journalist Willemijn van Hees van Geertruidenberg. Zij vindt het een lacune dat raadsleden niet gescreend worden. Volgens haar is er wat dit betreft sprake van een moeilijke spagaat: ‘enerzijds willen we dat het hoogste ambt van volksvertegenwoordiger voor iedereen toegankelijk is, anderzijds willen we vermenging van boven- en onderwereld voorkomen. Een burgemeester moet erop kunnen vertrouwen dat de gemeenteraad goed omgaat met (...) gevoelige informatie. Ik denk dat het daarom goed is, dat er, net als bij wethouders, iets van een screening van gemeenteraadsleden komt.’
Verder in het themadeel over Nepnieuws artikelen van de Vlaamse filosoof Maarten Boudry en de Nederlandse Denker des Vaderlands René ten Bos over onder andere de vraag of het postmodernisme schuldig is aan de opkomst van nepnieuws. Ook wordt er ingegaan op de verschillende manieren waarop in Rusland, de VS en Europa met nepnieuws wordt omgegaan en op de vraag of de wetenschap dan wel de journalistiek nog een gezaghebbende rol kan spelen in het debat over nepnieuws. Met bijdragen van onder meer Jan van der Stoep en Dick Houtman.
Zie hiervoor verder de inhoudsopgave.