Ruud Lubbers over de financiële crisis bij symposium WI

Het auditorium van de Duisenberg School of Finance aan de Amsterdamse ZuidAs vormde donderdagavond 6 oktober 2011 een buitengewoon geslaagd decor voor het symposium van het Wetenschappelijk Instituut voor het CDA over de Europese financiële crisis. Terwijl buiten donkere onweerswolken zich samenpakten wist oud-minister-president Ruud Lubbers met een inspirerend en bevlogen verhaal de aanwezigen te boeien.

De heer Lubbers stond stil bij het echec van "Zwarte Maandag" in september 1991. Destijds had hij samen met Jacques Delors, toenmalig voorzitter van de Europese Commissie, voorstellen gedaan voor een vergaande Europese integratie en een communautair Europa. Deze voorstellen stuitten echter op weerstand bij Duitsland en Frankrijk, iets wat onder meer resulteerde in de onvolkomenheden van het Stabiliteits- en Groeipact. De huidige eurocrisis is volgens de heer Lubbers in belangrijke mate terug te voeren op deze "Zwarte Maandag" en hij brak dan ook opnieuw een lans voor een stevigere monetaire integratie en een grotere rol voor de Europese Centrale Bank. Boeiend was ook zijn bevlogen kritiek op het "casinokapitalisme" en zijn daaruit voorvloeiende oproep om de geldstromen te verleggen naar meer duurzame investeringen.

In een co-referaat plaatste Arnoud Boot, hoogleraar Financiële Markten, enkele kanttekeningen bij het betoog van de heer Lubbers. Een vergaande monetaire integratie is in de optiek van de heer Boot alleen mogelijk nadat ook een fiscale integratie en de daarbij behorende democratische legitimatie heeft plaatsgevonden. Wel was er consensus over het gegeven dat de ECB in de huidige crisis zijn rol als crisismanager goed vervult en dat ook van politici het benodigde leiderschap verwacht mag worden in de aanpak van de financiële crisis. Europarlementariër Wim van de Camp pakte de handschoen op door in zijn co-referaat oplossingen aan te geven voor de Griekse crisis langs de lijnen van solidariteit en discipline. Op de lange termijn voelde hij zich aangesproken door de oproep van Ruud Lubbers tot "less greed and more sustainability" en riep hij op om deze uitgangspunten binnen het Rijnlandse model verder uit te werken.

Na de inleidingen van Ruud Lubbers, Arnoud Boot en Wim van de Camp vond een geanimeerde discussie met de zaal plaats onder leiding van Berend Kamphuis, waarnemend voorzitter van het Wetenschappelijk Instituut voor het CDA. In een spervuur van vragen werd de sprekers nog eens een aantal dilemma’s voorgelegd, waarbij met name gewezen werd op het belang van moraal in de economie. Al met al kan worden teruggezien worden op een zeer geslaagde avond, waar onder het genot van een drankje en een Hollandse bitterbal nog lang met elkaar werd nagesproken.