Menselijke bloei en economische groei
'Menselijke bloei en economische groei' is het thema van het twaalfde Zij aan zij-verdiepingspakket.
Uit Zij aan zij:‘
Economie’ komt van het Griekse ‘oikos’, het woord voor huis en thuis. Economie is de zorg voor het gemeenschappelijke huishouden. De economie is in feite een immens samenwerkingsproject. In onze visie moeten economische ontwikkeling en innovatie hand in hand gaan met het welzijn van mensen. Het uitgangspunt daarbij is het samenbrengen van menselijke bloei en economische groei. Wij combineren een innovatieve, lerende economie met een sociale economie waarin iedereen meetelt en meedoet. Een economie ook die in balans is met ecologie. Deze integrale manier van denken vraagt een heroriëntatie en heruitvinding van de huidige kapitalistische, exclusief op aandeelhouderswaarde en op korte termijn georiënteerde economie.
Rapport | Bloei en groei (2015)
De hoofdvraag van deze studie is: welke ideeën dragen bij aan een sterke Nederlandse economie ten dienste aan het goede leven? Vanuit de christendemocratie ontwikkelen we een nieuwe visie op de economie, waarbij het leidmotief is dat menselijke bloei en economische groei hand in hand gaan en elkaar nodig hebben. We werken deze visie stapsgewijs uit door te beschrijven wat mensen drijft om economisch actief te zijn, hoe economische ontwikkeling tot stand komt en wat kansen en knelpunten zijn voor de Nederlandse economie.
Lees hier 'Bloei en groei'
Artikel | ‘Economie als dienst aan het goede leven’, CDV winter 2013
Economie is een vorm van cultuur en een poging het goede leven te dienen en mede gestalte te geven. Een centraal criterium voor de beoordeling van de economie de vraag naar de mate waarin zij het mogelijk maakt om zorg te bieden aan mensen die dat nodig hebben. De conclusie kan dan alleen maar zijn dat onze economie niet goed in elkaar zit en ons gevangen houdt in een systeem dat het leven niet dient en in een onstuitbare drang naar consumptie, zo stellen Erik Borgman en Thijs Caspers. De vraag is hoe te bouwen aan een economie die ons feitelijk wereldwijde huishouden dient, en de leden van dit huishouden helpt tot bloei te komen en elkaar tot bloei te brengen.
Artikel | ‘Economisch inzetten op een Rijnlands model 2.0’, CDV zomer 2020
De coronacrisis is hét moment om de scheefgegroeide economische orde om te vormen naar een sociaal duurzame economie. Te midden van de grootmachten VS en China, die big business of de partij centraal stellen, is Europa de enige macht die in staat is deze taak op zich te nemen, stelt Govert Buijs. Nederland moet daarom stoppen met zijn zuinige, op de korte termijn gerichte en daardoor doodlopende opstelling richting de EU, en vol overtuiging inzetten op een Rijnlands model 2.0. Onze kwaliteit van leven en zelfs onze overleving staan op het spel.
Lees hier 'Economisch inzetten op een Rijnlands model 2.0'
Artikel | ‘Een kleine geschiedenis van de (ver)vorming van bedrijfskundigen’, CDV winter 2013
Bedrijfskunde is veruit de populairste studie van Nederland. Iedereen heeft wel een algemeen beeld van de inhoud van deze studie: je leert over management, economie en boekhouden. Maar wat is eigenlijk het ideaal dat in bedrijfskundestudies schuilgaat, vraagt Jelle van Baardewijk zich af. Wat is de ideologie die verscholen ligt in de veelgebruikte standaardleerboeken? Hoe verhoudt de bedrijfskunde zich eigenlijk tot sociale, morele en institutionele vraagstukken?
Lees hier 'Een kleine geschiedenis van de (ver)vorming van bedrijfskundigen'
Artikel | ‘Rijnlands denken: nieuwe wegen voor de economie’, CDV winter 2013
Het Rijnlands denken is een alternatief voor het rationele marktdenken. Geworteld in de lange traditie van het christelijk sociaal denken, stelt het Rijnlands denken waardeoriëntaties centraal en heeft het het streven naar het goede leven als uitgangspunt. Naast de rationaliteit wordt ook ervaringskennis als een bepalende factor onderkend. Het Rijnlands denken erkent dat de werkelijkheid groter, rijker en dieper is dan datgene wat mensen kunnen kennen, laat staan rationeel kunnen verklaren. En in de plaats van de in systemen verstrikte maakbaarheidsideologie stelt het de persoonlijke verantwoordelijkheid, aldus Hein Pieper.
Artikel | ‘Vrijhandel vanuit relationeel perspectief: kansen en bedreigingen’, CDV herfst 2017
Vrijhandel wordt vaak gemotiveerd op basis van het mensbeeld van de rationele en individualistische homo economicus. In deze bijdrage analyseert Lans Bovenberg vrijhandel vanuit een breder, relationeel mensbeeld.
Lees hier 'Vrijhandel vanuit relationeel perspectief: kansen en bedreigingen'
Artikel | ‘Hoe staat het met de onomstotelijke waarheid van de rationele mens?’, CDV herfst 2017
Na de economische crisis zijn economen die uitgaan van de rationele mens gericht op eigenbelang, het mikpunt van kritiek geworden. Heeft reflectie onder economen geleid tot een andere toon of een andere benadering van vraagstukken? Vooralsnog lijkt het erop dat het werkterrein waarbinnen de economische modelmens werkzaam is, alleen maar groter is geworden. In dit artikel onderzoekt Arjen Siegmann de nieuwe geluiden in economisch denken.
Lees hier 'Hoe staat het met de onomstotelijke waarheid van de rationele mens?'
Uit 'Zij aan zij'
Op zoek naar nieuwe gemeenschappelijkheid
Voor onze toekomst zou dít wel eens de grootste uitdaging kunnen zijn: het vinden van een nieuwe gemeenschappelijkheid. Die mag niet alleen draaien om regels, apparaten en voorzieningen, maar om een samenleving waarin ieder mens zich gekend weet en ieder mens een fundament vindt om bij te kunnen dragen aan het goede samenleven. Het vinden van zo’n nieuwe combinatie van sociale zekerheid, gemeenschappelijke orde en persoonlijke vrijheid is een complexe opgave. Misschien wel even uitdagend als de opbouw van de verzorgingsstaat na de Tweede Wereldoorlog.
Eén ding weten we zeker: de huidige manier van leven, samenleven, besturen en geld verdienen moet veranderen. Het neoliberale idee van ‘vrijheid, blijheid’ en winstmaximalisatie is in instrumentalistische bestuurspraktijken lang dominant geweest. In dat verhaal zijn mensen zelf verantwoordelijk voor geluk en falen en geldt de overheid als een hindermachten moeten maatschappelijke problemen door marktwerking worden opgelost. Dit is geen houdbaar verhaal meer. We lopen met z’n allen tegen culturele, ecologische en economische grenzen aan en daarmee tegen de grens van een draagbaar bestaan. Zo’n verhaal is zo niet vol te houden en blokkeert een samenleving die verder moet en verder wil op weg naar een gemeenschappelijke toekomst.
Het rijkere verhaal is nodig. Het verhaal waarin begrippen als samenwerken, vertrouwen geven, waarderen en verbinden centraal staan. Vanuit de politieke filosofie van de christendemocratie wil dit verhaal klinken. Het verhaal over de mens in zijn gemeenschap,over vrijheid in gelijkwaardigheid en verantwoordelijk burgerschap. Niet óf staat óf markt, niet óf jij óf ik, maar zij aan zij.