Zij aan zij-verdiepingspakket 13

Wat is de rol van de overheid in een samenleving waarin enerzijds mensen voor hun eigentijdse maatschappelijke initiatieven ruimte claimen en anderzijds de politiek verantwoordelijkheden wil terugleggen bij burgers? De huidige trend is immers een terugtredende overheid, die niet langer de pretentie heeft de samenleving vanuit een bepaald ideaalbeeld te vormen, maar aansluiting zoekt bij de initiatieven die uit die samenleving komen. Het is precies deze ontwikkeling die vanuit de vertrouwde christendemocratische waarden vraagt om een actuele overheidsvisie. 

Lees hier 'Gezag, vrijheid en burgerschap'

Vorm geven aan Nederland vraagt een gezamenlijke inspanning van de samenleving en de overheid. De politieke missie van de staat ligt immers in het veilig stellen en bevorderen van het algemeen belang, het bonum commune. Dat gebeurt voor een deel door ‘particulier initiatief’, en waar nodig ook door de overheid. In dit rapport staat het functioneren van de staatkundige structuur en cultuur centraal. Sluiten de staat en de straat nog wel voldoende op elkaar aan? Dit rapport wil het optimum aan staatkundige voorwaarden verkennen voor, ten eerste, een politiek die van visie getuigt en, ten tweede, een rechtsgemeenschap waarmee mensen zich identificeren, met de doelstelling rechtvaardige maatschappelijke verhoudingen te scheppen en te bestendigen.

Lees hier 'De spiegel van de staat'

In de samenleving geven mensen op allerlei manieren blijk van onderlinge betrokkenheid en verbondenheid. De vraag is of we er voldoende oog voor hebben. In de politieke en economische orde staat het technocratische beheersingsdenken centraal. Het christelijk-sociaal gedachtegoed biedt een andere manier van kijken. In dat denken wordt de werkelijkheid ontvangen om er vervolgens een plaats in te vinden, in plaats van de regie erover te nemen.

Lees hier 'Verbondenheid als kritisch potentieel tegen het beheersingsdenken'

Per saldo hebben privatisering, verzelfstandiging, marktwerking en decentralisatie het politieke domein alleen maar uitgebreid. Het zijn, ondanks de retorische klank van het tegendeel, politieke strategieën om beleidsdoelen te realiseren. Deze tot mislukken gedoemde wens klinkt evenzeer door in de ambivalente pleidooien voor de ‘vermaatschappelijking van organisaties’ en in politieke lofzangen op burgerbetrokkenheid, stelt Paul Frissen.

Lees hier 'Het publieke domein is van de burger'

De onoverzichtelijke werkelijkheid van de spaghettiachtige netwerksamenleving roept gevoelens van onbehagen bij burgers op en een vergeefs verlangen naar controle en morele eenduidigheid, stelt Hans de Bruijn. Veel politici reageren op dit onbehagen door burgers duidelijkheid en daadkracht te beloven. Het politieke midden is gevaarlijk terrein – dat is niet duidelijk, niet daadkrachtig.

Lees hier ‘Gelukkig het land dat door gematigden wordt bestuurd'

Een bloeiende civil society is van vitaal belang voor de gezondheid van de vertegenwoordigende democratie in een land. Hoe meer de burger zich mengt in sociale verbanden, hoe beter hij de vaardigheden, kennis, betrokkenheid en gevoelens van solidariteit ontwikkelt. Daarmee zou de burger beter voorbereid zijn op het politieke keuzemoment tijdens de verkiezingen, en zouden deze verkiezingen wel eens minder op een Idols-aflevering kunnen gaan lijken, aldus Emma Cohen de Lara.

Lees hier 'De civil society als oefenplaats voor democratisch burgerschap'

De veronderstelling dat de machteloze burger tegen de machtige overheid moet worden beschermd, heeft geleid tot extreme rechtsbescherming, grote aantallen regels en procedures die nu effectief kunnen worden gebruikt om zand in de justitieraderen te strooien, stelt Stavros Zouridis. Zeker in de grote en middelgrote strafzaken is de relatie tegenwoordig omgekeerd: de machtige crimineel staat tegenover een tamelijk machteloze justitie.

Lees hier 'De institutionele crisis van de rechtsstaat'

Voor het evalueren van de winst voor de lokale democratie van de decentralisaties in het sociaal domein is de politieke stijl van het lokaal bestuur van groot belang. De politieke stijl van christendemocraten in het sociaal domein is betrokken, verbindend en radicaal subsidiair. Zij weten in de praktijk verschil te maken door maximale politieke verantwoordelijkheid en minimale ambtelijke beheersing na te streven, aldus Geerten Boogaard en Rogier van der Wal.

Lees hier 'Radicale subsidiariteit als praktische wijsheid'