Raymond Gradus over de Amerikaanse presidentsverkiezingen

In een blog op publiekrechtenpolitiek.nl schrijft Raymond Gradus over het Amerikaanse electorale systeem als voorbeschouwing op de presidentsverkiezingen in de Verenigde Staten in november 2012. 

Amerikaanse presidentsverkiezingen: setting the stage
 
Het electorale systeem is niet in het voordeel van Obama. In 2008 won de Democraat Obama met duidelijke cijfers van de Republikein McCain. Uiteindelijk wist hij 365 kiesmannen achter zich te krijgen en McCain 173. Toch ging het bij de verkiezingen zoals voor het presidentschap in de afgelopen decennia in essentie om een beperkt aantal swingstates die de doorslag gaven, omdat het Noord-Oosten en Californië stevig in Democratische handen zijn, terwijl de Republikeinen het Zuiden en het Midden-Westen beheersen. Ook Fukuyama constateert in zijn recente boek over de oorsprong van onze politiek dat het aantal zetels in het congres dat behaald wordt met een marge van minder dan 10 procent –wat betekent dat beide partijen steeds een redelijke kans maken- is gedaald van tweehonderd aan het begin van de negentiende eeuw tot iets meer dan vijftig aan het begin van deze eeuw.

In 2008 was de overwinning van Obama in grote staten als Florida, Ohio en Pennsylvania in essentie bepalend voor zijn overwinning. Swingstates die bij de tussentijdse verkiezingen in 2010 weer in Republikeinse handen zijn gekomen. Overigens is het aantal kiesmannen per staat geen gegeven. Het aantal wordt iedere vier jaar aangepast aan de groei van de bevolking. Als met de huidige kiesmannen de 2008 verkiezing opnieuw gedaan worden zou McCain 12 kiesmannen meer gekregen hebben. Of met andere woorden de bevolking groeit in de Republikeinse staten en de vergrijzing slaat met name toe in de staten waar de Democraten een stevige machtsbasis hebben. Dit patroon zal zich de komende jaren versterken. Volgens Wolf en Amirkhayan zullen Republikeinse staten als Arizona en Nevada een bevolkingsstijging van 25% te zien krijgen in het komende decennium, terwijl het Noord-Oosten stabiel blijft of zal dalen.

Ook lijken in 2012 de Republikeinen zowel in het huis als in de senaat in staat om een meerderheid te verwerven. De Democratische meerderheid in de senaat is inmiddels geslonken tot één zetel. Dit gevoegd bij het gegeven dat in 2012 23 Democratische zetels ter discussie staan in staten als Alaska en South-Carolina tegen slechts 10 Republikeinse zetels lijkt deze Democratische meerderheid in de senaat moeilijk overeind te houden. De Republikeinen hopen dat kiezers zich realiseren dat bij een Republikeins huis en senaat alleen een Republikeinse president effectief kan zijn in 2012.

Dit artikel is verschenen op www.publiekrechtenpolitiek.nl