Verschijning CDV-herfstnummer ‘Migratie in een open samenleving’

Minister Leers: ‘Migratie is een verrijking voor de samenleving’

‘Een samenleving die het tot haar verdienste zou rekenen om migratie als zodanig tegen te gaan is op de verkeerde weg’, stelt minister Leers voor Immigratie en Asiel in het vandaag verschenen herfstnummer van Christen Democratische Verkenningen (CDV). ‘Migratie is een verrijking voor onze samenleving. Nieuwkomers brengen nieuwe inzichten en innovatieve ideeën mee. Tegelijkertijd wil ik de negatieve kanten van migratie niet ontkennen.’

De CDA-bewindsman heeft zichzelf voor de komende jaren als doel gesteld ‘om migratie uit de negatieve sfeer te halen en het positieve beeld te onderstrepen.’ ‘Migratie is door de politieke en maatschappelijke discussie van de afgelopen jaren in een kwaad daglicht komen te staan. Dat betreur ik zeer’, aldus Leers in een interview met CDV. ‘Migratie is in wezen iets positiefs en heeft ons land gemaakt tot wat het is: een land met ongekend veel mogelijkheden en met een grote rijkdom en welvaart voor de mensen die hier wonen.’

Leers wil zich niet laten afrekenen op aantallen als het gaat om de vermindering van het aantal niet-westerse migranten. ‘Dat is precies het verschil tussen mij en de PVV: de PVV ziet het als een primaire doelstelling om minder mensen naar Nederland te laten komen, voor mij is dat het niet; het zal een gevolg zijn van het gevoerde beleid.’ De minister is wel voor scherpe selectiecriteria voor nieuwkomers. ‘Anders krijgen we alleen mensen die "driehoog-achter" geraken, hun huis niet uitkomen en totaal niet meekunnen in onze samenleving.’

Behalve minister Leers levert ook minister Donner van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (CDA) een bijdrage aan dit CDV-nummer. Hij licht toe waarom het kabinet liever niet meer spreekt van ‘de multiculturele samenleving’, zoals hij eerder namens het kabinet in de nota ‘Integratie binding en burgerschap’ heeft gesteld. ‘Willen we het open, pluriforme, tolerante, solidaire en vrije karakter van onze samenleving behouden, dan zullen we afscheid moeten nemen van het relativisme en het gebrek aan commitment van de multiculturele samenleving als doel en ideaal’, schrijft Donner. ‘Dat is geen afscheid van pluriformiteit, verdraagzaamheid en veelkleurigheid, maar juist een bewuste keuze daarvoor.’
***
Het nummer van Christen Democratische Verkenningen, met als titel ‘Migratie in een open samenleving’, verkent de voorwaarden waaraan een moderne en christendemocratische migratiepolitiek zou kunnen voldoen. Het actuele migratiedebat wordt gedomineerd door discussies over boerka’s, minaretten en hoofddoekjes. Dat negatieve sentiment moet worden doorbroken. Uit dit nummer van CDV blijkt dat een perspectiefwisseling mogelijk is door enerzijds de migratiepolitiek een economische grondslag te geven. Voor sommige sectoren, zoals de zorg, het onderwijs en de tuinbouw, zou het door een dreigend personeelstekort wel eens onvermijdelijk kunnen zijn om arbeidskrachten van buiten aan te trekken. Dat vraagt wel om een selectief migratiebeleid. Anderzijds kan het cultuurdebat – de discussie over ‘de ander’ – een verdieping krijgen door uit te gaan van de notie van menselijke waardigheid, waarbij het eerste woord is: we aanvaarden ieder mens met alles wat hem ten diepste eigen is.
Het CDV-nummer valt in vier delen uiteen. In het eerste deel, ‘Migratie in perspectief’, beschrijft hoogleraar economie Harry van Dalen de omslag van Nederland als emigratie- naar immigratieland. Historicus Bart Wallet laat zien hoe de succesvolle integratie van de joden in de negentiende eeuw een spiegel kan zijn voor het huidige integratiedebat. En Leo en Jan Lucassen, beiden hoogleraar sociale geschiedenis, beschrijven de rol van het CDA gedurende dertig jaar debat over de multiculturele samenleving: christendemocraten stonden, samen met liberalen, aan de wieg van het concept van de multiculturele samenleving.
In het tweede deel staat de ‘Economie van migratie’ centraal. Migranten zijn weliswaar geen handelswaar waarvan de prijs op de markt wordt bepaald; als je economisch naar migratie kijkt, zijn er zelfs wel nadelen te noemen, zoals emeritus hoogleraar micro-economie Joop Hartog opmerkt. Maar het is wel mogelijk om de sociaaleconomische betekenis van migranten voor de economie in te schatten, zo blijkt uit een artikel van Peter Nijkamp, hoogleraar ruimtelijke economie. Hij laat met behulp van onderzoek uit het buitenland zien dat de stedelijke ‘melting pot’ die Nederland is, ‘een bron van creativiteit en sociale cohesie’ kan zijn. Rob Euwals en Bas ter Weel van het Centraal Planbureau tonen aan dat de huidige Nederlandse verzorgingsstaat een aanzuigende werking heeft op lager opgeleide migranten. Godfried Engbersen, hoogleraar sociologie, pleit voor een gedifferentieerd integratiebeleid voor migranten uit Midden- en Oost-Europa.
In het derde deel, ‘De culturele invloeden van migratie’, analyseert Peter Scholten, universitair docent beleid en politiek, de beeldenstrijd die het integratiedebat is geworden: de beoordeling van het succes van het Nederlandse integratiebeleid hangt af van het beeld en de interpretatie van feiten. CDA-delegatieleider in het Europees Parlement Wim van de Camp denkt dat Europa in de toekomst gedwongen zal zijn om migranten van buiten Europa aan te trekken. Dit dient volgens hem gecoördineerd en met beleid gedaan te worden: aan de migranten zullen duidelijke voorwaarden moeten worden gesteld, gebaseerd op Europese culturele waarden.
In het vierde deel, ‘Migratie en integratie in christendemocratisch perspectief’, staat de vraag centraal welke christendemocratische noties relevant zijn voor een moderne migratie- en integratiepolitiek. George Harinck, hoogleraar geschiedenis, ziet in de term ‘gastvrijheid’ een mogelijke sleutel voor een christendemocratische samenlevingsvisie. Gerrit de Kruijf, hoogleraar ethiek, betoogt dat we de diepste bronnen van de rechtsstaat bloot moeten leggen en van bijval dienen te voorzien. De rechtsstaat wortelt in een rechtscultuur, in een waardevol ‘verhaal’, in tradities en overtuigingen, en dat verhaal moet volgens hem gearticuleerd en verdedigd worden.

Kernredactie: Hubert Beusmans, Pieter Jan Dijkman, Ab Klink & Jan Willem Sap (red.), Migratie in een open samenleving, Christen Democratische Verkenningen, herfst 2011, Amsterdam: Uitgeverij Boom, pp. 180.

Wilt u een los nummer bestellen?
Neem dan contact op met de abonnementenadministratie,
tel.: 0522-237555, e-mail: [email protected].

Inhoudsopgave