Blog Jaco Kastelein: "Niet alles kan overal"
Dit stelde Johan Remkes in zijn stikstof-rapport. Daar zitten waarheden in, net als in de rest van het rapport. Binnenkort behandelen we het soortenbeleid in de provincie. Als Statenlid word ik veel aangesproken over dit onderwerp. De gedachte achter het actieve soortenbeleid is dat de natuur in volle breedte zal profiteren van maatregelen gericht op verbetering van het leefgebied van icoon- soorten; dieren en plantensoorten die kenmerkend zijn voor Zuid-Holland. Elk overlastgevend diersoort verdient een eigen aanpak. Daar zal voor het ene soort vangen de oplossing zijn en voor het andere soort afschieten.
In Nederland hebben we een landschap met cultuur-natuur. Zelfs de Veluwe is door mensenhanden ingericht. Door de eeuwen heen hebben we Nederland gevormd tot wat het tot op heden is. Wereldwijd wordt er met bewondering gekeken hoe wij dat hebben gedaan en ook vaak nog onder zeeniveau. Tegelijkertijd heeft de manier van inrichten ook een andere kant; de natuur kan niet zelfstandig in stand blijven, dus daarvoor hebben we beheer nodig. Maar natuur is zo dynamisch dat het vasthouden van wat het is een enorme inspanning vraagt. Het is goed als we daar geld en kennis voor willen inzetten.
De wolf in Nederland
Maar het in stand houden van wat we hebben is soms ingewikkeld, neem nu het soortenbeleid. We worden geconfronteerd met de wolf in Nederland. Tot op heden is deze niet gesignaleerd in Zuid-Holland, maar dat is meer een kwestie van tijd dan denken dat de wolf er niet komt. De emoties lopen hoog op, begrijpelijk. Als de boer moet zien hoe zijn schapen worden afgeslacht dan raakt het de mensen diep in hun ziel. Het onbegrip die men ervaart vanuit de ecologen die het als verrijking zien wordt door de boeren niet zo beleefd. En het verhaal dat je een afrastering moet plaatsen en daar hulp en geld voor kan krijgen is wel een heel zwak bod. Je zou maar een koppeltje schapen hebben in een veenweidegebied waar de kavel smal en lang is. Dan heb je enorm veel afrastering nodig, die ook meerdere keren verplaatst moet worden vanwege het maaien van slootkanten. De wolf kan door de één als verrijking gezien worden, terwijl de boeren stoppen met het houden van schapen. Dat is dan weer een verarming van het landschap. Denk hierbij aan de lammetjes die in het voorjaar altijd voor een mooi plaatje zorgen.
Kaderrichtlijn water-doelen
Maar er is meer te doen in dit dossier. Damherten in de Hoeksche waard vindt de burger bijvoorbeeld prachtig, maar de fruitteler wordt geconfronteerd met enorme schade. Neem de Aalscholverkolonie in de Nieuwkoopse plassen; een sterk beschermd dier dat zorgt voor een slechte waterkwaliteit in een deel van het gebied en er voor zorgt dat meerdere doelen van het Natura 2000 gebied niet gehaald gaan worden. Neem de ganzenoverlast waar er nu in onze provincie 3 tot 4 keer zoveel zijn als wenselijk, vervuilde recreatieterreinen en het voorbeeld van het door mest vervuilde oppervlaktewater dat zorgt dat we de Kaderrichtlijn water-doelen niet gaan halen. Daarnaast is er veel schade aan landbouwgewassen. Ook hier geldt dat door het niet ingrijpen de gevolgen steeds groter worden voor het landschap, maar nog meer voor de natuurgebieden zelf. Kokmeeuwen geven overlast in de steden aan de kust. Doordat ze niet meer nestelen in hun natuurlijk habitat, maar op daken nestelen, is de overlast nog veel groter geworden.
Exotische dieren
En dan hebben we nog de exoten. De groene halsband-parkiet overheerst soms zo erg dat de soorten die er van nature thuis horen wegtrekken. De muskusrat is beheersbaar doordat er veel menskracht wordt ingezet. De Amerikaanse rivierkreeft rukt in een groot tempo op. We onderzoeken hoe we dit kunnen voorkomen. Doordat er geen beleid voor is vastgesteld gebeurt er niets en de overlast groeit met de dag. Deze alleseters zorgen dat al het leven uit de sloot verdwijnt. Vis, kuit en planten gaan er aan. Wat overblijft is troebel vuilwater. Ook deze soort zorgt ervoor dat we de Kaderrichtlijn water-doelen niet gaan halen. Doordat ze schuil-gangen graven in de kanten van de sloot treden er ook steeds meer afbrokkelende slootkanten op. De exoten is een bevoegdheid van het Rijk, echter deze laat het afweten om in te grijpen. We zijn dus nu al te laat.
Het CDA zal pleiten voor beheersing van de overlastgevende soorten. De rechters moeten steeds de afweging maken tussen verschillende belangen. Vaak wordt de eenzijdig gekeken naar schade die wordt aangericht aan de landbouw. Maar de schade is inmiddels zo groot dat het ook onze natuurgebieden negatief beïnvloedt. Wellicht is dit voor de rechter ook eens een element om mee te wegen.
Het is duidelijk; niet alles kan overal.
Jaco Kastelein
Woordvoerder Natuur