Nog veel vragen over toekomst landbouw en natuur
Nu uit het regeerakkoord duidelijk is geworden dat het NPLG (Nationaal Programma Landelijk Gebied) zal worden stopgezet maakt het CDA Zuid-Holland zich zorgen over de toekomst van de landbouw en natuur in onze provincie. Door de wijze waarop aan het NPLG in Zuid-Holland tot nog toe werd vormgegeven, samen met betrokken partijen zoals de agrariërs in de drie kerngebieden, heeft de provincie al flinke stappen kunnen zetten. Het CDA hoopt dat deze inspanningen niet voor niets zijn geweest.
Het kabinet wil voortaan op een andere manier werken aan internationale doelstellingen op het gebied van landbouw en natuur. Het Rijk zal hierop de regie nemen. Er zal worden gestuurd op herverkaveling, er wordt een nationale grondbank opgericht en plannen zullen vooral gebieds- en uitvoeringsgericht zijn. Naar verwachting wordt eind 2024 meer duidelijk.
Het CDA Zuid-Holland vraagt zich af of deze veranderingen voor de direct betrokkenen, de agrariërs, het zo gewenste perspectief gaan bieden. Juist doordat in Zuid-Holland nauw werd samengewerkt met de betrokken partijen is er al veel werk verzet in de drie kerngebieden Veenweiden, Kust en Duinen en Zuid-Hollandse delta. De vrees bestaat dat al dit werk voor niets is geweest.
Ook de situatie van de PAS-melders baart ons zorgen. In het Programma Aanpak Stikstof (PAS) was het in het verleden voor (agrarisch) ondernemers mogelijk om via een melding onder de Wet natuurbescherming (Wnb) toestemming te krijgen voor activiteiten met weinig stikstofneerslag. In 2019 oordeelde de Raad van State dat het PAS in strijd was met de Europese Habitatrichtlijnen en moesten ondernemers alsnog een vergunning aanvragen. We kennen deze groep nu als PAS-melders. In de vorige regeerperiode was € 250 miljoen beschikbaar gesteld voor legalisering van deze groep, maar het lijkt er nu op dat er € 226 miljoen beschikbaar komt om het legalisatieprogramma uit te voeren. De nieuwe regering wil, eventueel samen met provincies, werken aan andere oplossingen: maatwerk, vrijwillige uitkoop en/of schadevergoeding en persoonlijke begeleiding. Dat klinkt goed maar voor het CDA Zuid-Holland is niet helder hoe snel dit gaat gebeuren. Legalisatie moet namelijk uiterlijk maart 2025 plaatsvinden; daarna krijgen de provincies de taak om te gaan handhaven op PAS-melders. De tijd dringt en gezien het aantal te legaliseren PAS-melders verwachten wij dat dit problemen gaat opleveren. In de eerste plaats voor de PAS-melders zelf: zij verkeren al sinds 2019 in onzekerheid en dat komt tot uiting in bijvoorbeeld het moeizaam verkrijgen van financiering voor innovatie en bedrijfsontwikkeling.
In het regeerakkoord wordt over innovatie van de landbouw gesproken. Het CDA mist hierbij de aandacht voor verduurzaming van de landbouwsector, bijvoorbeeld in de vorm van korte ketens, kringlooplandbouw en de rol in de energietransitie. Ook daarin kan deze sector belangrijk zijn.
Ook natuurbeheer zal onder regie van het Rijk gaan vallen. Het bedrag voor agrarisch natuurbeheer wordt substantieel verhoogd (naar ruim € 500 miljoen). Dat is een goede ontwikkeling. Als de regering echter vasthoudt aan de doelen die (inter)nationaal worden gesteld dan zal er daarnaast veel meer aan biodiversiteit en het verhogen van de waterkwaliteit gedaan moeten worden.
Kortom: er zijn nog veel vragen over de toekomst van landbouw en natuur in onze provincie. Woordvoerder Tea Both-Verhoeven zal de ontwikkelingen kritisch blijven volgen en is graag bereid tot contact als er hierover vragen zijn.