De diplomatieke rel van vorig jaar, waarbij de Turkse minister Kaya het land werd uitgeleid als ‘persona non grata’, was zeer vervelend, maar kan nooit de enige reden zijn voor het terugtrekken van onze ambassadeur uit Turkije. Dat stelde CDA woordvoerder Buitenlandse Zaken Martijn van Helvert tijdens het Vragenuur. “Het terugtrekken van een ambassadeur is in diplomatieke termen een grote stap. Zeker als het om een land gaat waarmee we sinds eeuwen een sterke handelsrelatie hebben. Het komt dan ook niet door één kleinigheidje. Onze bondgenoot Turkije neemt het niet zo nauw met de rechtstaat. Turkije doorbreekt de interne rechtsorde door buurland Syrië binnen te vallen. Onze bondgenoot vraagt iets onaanvaardbaars aan Nederland, nadat zij illegaal Turkse ministers ons land hebben binnengesmokkeld.”
Eerder was het CDA al zeer kritisch in de richting van Minister Zijlstra over het begrip dat hij toonde voor de aanval van Turkije op Syrië door de provincie Afrin met tanks binnen te trekken. “Onze Nederlandse minister wordt door Erdogan gebruikt als boegbeeld van ondersteuning voor zijn acties.” Zo hield Van Helvert de minister voor. Turkije beroept zich bij deze inval op het recht op zelfverdediging: Artikel 51 van het VN Handvest. Bewijs voor een aanval vanuit Syrië heeft Turkije nooit geleverd.
Van Helvert vroeg de minister naar de positie van Nederlanders met een Turks paspoort. Zij kunnen worden opgeroepen voor militaire dienstplicht en dus aan Turkse zijde deelnemen aan de gevechten in de Syrische district Afrin. Volgens minister Zijlstra kan de Nederlandse overheid hier niet tegen optreden, omdat het gaat om de individuele keuzevrijheid van Turkse Nederlanders. De CDA fractie is hier sceptisch over en ziet Nederlandse staatsburgers liever niet naar dit oorlogsgebied vertrekken; eigen keus of niet.
Grote zorgen uitte het CDA over de (Nederlandse) ISIS-strijders die vastzitten of zich schuilhouden in Turkije en Afrin. Het kan zo zijn dat zij door deze rel op vrije voeten komen en afreizen naar Nederland. De minister gaf aan dat die zorg onterecht was omdat Nederland samen met Turkije ISIS-strijders blijft opsporen.
Tot slot vroeg Van Helvert de minister naar de gevolgen voor Nederlandse burgers, bedrijven en investeerders in Turkije, nu zij niet meer de beschikking hebben over een Nederlandse ambassadeur. Minister Zijlstra kon het CDA-Kamerlid verzekeren dat de tijdelijke zaakgelastigde in Turkije de Nederlandse belangen in Turkije blijft behartigen. Nederlandse burgers en bedrijven kunnen dus altijd terecht bij een Nederlandse vertegenwoordiger. Het CDA houdt nauwlettend in de gaten of de Nederlandse belangen in Turkije niet worden geschaad door het regeringsbesluit.