Amhaouch: Nederland moet inzetten op gelijkwaardige handelsrelaties met Afrika
Op 30 mei lanceerde het kabinet de langverwachte Afrikastrategie. Twee jaar geleden riep het CDA al op om de banden met het Afrikaanse continent aan te halen en anderhalf jaar geleden nam de Tweede Kamer een motie van Mustafa Amhaouch aan met de opdracht een strategie te ontwikkelen. Mustafa reageerde met onderstaande opiniestuk in Dagblad Trouw op de strategie. Gelijkwaardige handelsrelaties zijn wat het CDA betreft de manier voor Europa en Afrika om elkaar te helpen.
Vooral handel met het Westen helpt Afrika verder en kan ook de asielstroom beperken
De grote vraagstukken van onze tijd vragen dringend om internationaal samenwerken. De geopolitieke onrust blijft toenemen door de sterker wordende positie van China en agressie van Rusland. De oorzaken en gevolgen van klimaatverandering laten zich niet tegenhouden door landsgrenzen. En zolang de internationale ongelijkheid groeit, groeien migratiestromen.
Om tot oplossingen te komen, moet nadrukkelijk worden gekeken naar de belangrijke rol van Europa's zuiderburen: Afrikaanse landen. Met alleen ontwikkelingssamenwerking is Afrika niet geholpen en laat Nederland een kans op een goede relatie liggen. Daarom heeft de Tweede Kamer het kabinet op initiatief van het CDA twee jaar geleden gevraagd de banden met het continent aan te halen. Op verzoek van het CDA presenteerde het kabinet deze week een strategie voor Afrika. Om die te laten slagen is een uitvoeringsagenda voor de korte, middellange en lange termijn essentieel.
Om de samenwerking met Afrika tot een succes te brengen, moet de focus van ontwikkelingshulp naar gelijkwaardige handelsrelaties. Ook moet er een einde komen aan de Europese neo-kolonialistische trekjes, zoals het opleggen van onze waarden en normen. De economie van veel Afrikaanse landen vraagt om structurele verbeteringen en investeringen. Als deze landen aan het infuus van ontwikkelingssamenwerking blijven hangen, wordt Afrika niet volwassen en weerbaar voor het internationale speelveld.
Een aantal landen is zo ver nog niet. Die moeten kunnen blijven rekenen op humanitaire of ontwikkelingshulp als het lokale maatschappelijk middenveld het niet alleen kan. Ngo's hebben een belangrijke rol om hen te ondersteunen tot de volgende stap. Afrika is geen homogeen continent. Wij moeten oog hebben voor de grote onderlinge verschillen en de verschillende ontwikkelingsfases.
Die volgende stap kan zijn: Afrika opnemen in de Europese economische waardeketen en de eerste fase van het productieproces daar plaats te laten vinden, in plaats van slechts grondstoffen te importeren uit dit continent. De Franse auto-industrie heeft deze eerste stap deels al gezet. Dat Azië de afgelopen decennia succesvol onderdeel is geworden van deze waardeketen, laat zien dat beide werelddelen kunnen profiteren. Het zorgt voor een sterkere lokale economie en duurzame banen.
Met dat economisch perspectief hebben jongeren een toekomst in eigen land en kan een braindrain van de relatief jonge bevolking worden tegengegaan. Die morele verantwoordelijk heeft Europa door de manier waarop met Afrikaanse landen is omgegaan in het verleden. De mogelijkheid van een bloeiende economie komt ook de innovatiekracht en het economisch potentieel van Afrika ten goede en gaat de migratiestroom naar Europa tegen.
Ook biedt het de kans om als Europa de standaard te zetten voor handelsrelaties met Afrikaanse landen. Als economisch blok kan Europa internationaal maatschappelijk verantwoord en duurzaam ondernemen afdwingen en stimuleren.
Duurzaam ondernemen gaat klimaatverandering tegen, maar om de energietransitie door te maken, zijn grondstoffen nodig. Een belangrijk deel daarvan is in Afrika. De fout uit het verleden om als Westen waardevolle materialen weg te halen zonder structurele verbetering van de lokale economie, kan en mag niet worden herhaald. Tegelijkertijd is dat wel de inzet van bijvoorbeeld de Russen en Chinezen. Het is in het belang van zowel Afrika als Europa om hier tegenwicht aan te bieden. Wil zowel Afrika als Europa autonoom kunnen handelen, moet de invloed van mogendheden als Rusland en China op Afrika worden beperkt.
Het Afrikaanse continent barst van de potentie, terwijl de wereld onrustig is. Daar zullen Europa en Nederland in het bijzonder als handelsland zich toe moeten verhouden. De beste manier om wederzijds de vruchten te plukken van die potentie is door als gelijkwaardige handelspartners relaties aan te gaan.
Mustafa Amhaouch Tweede Kamerlid voor het CDA
