Het kabinet heeft afgelopen vrijdag het voornemen uitgesproken om te komen tot een verbod op knalvuurwerk en losse vuurpijlen. Afgelopen dinsdag hebben wij als CDA-fractie besloten die maatregelen te onderschrijven. De reacties vanuit de partij en vanuit de samenleving hebben ons geholpen bij het nemen van die beslissing.
Er zijn sinds de jaarwisseling veel mails en berichten binnen gekomen bij het CDA. De meningen waren zeer verdeeld: van felle voorstanders van een algeheel of een gedeeltelijk verbod op consumentenvuurwerk tot en met overtuigde tegenstanders. En alles wat daar tussenin mogelijk is. Eén ding hebben alle reacties gemeen: de afschuw over hoe deze jaarwisseling is verlopen. Met name over de geweldpleging tegen politiemensen, brandweermensen, tegen burgers en de talloze zinloze vernielingen.
Daarom moeten we als samenleving fundamenteel nadenken over de manier waarop we met elkaar veilig en feestelijk Oud en Nieuw willen vieren. Zonder de rellen, zonder het zinloze geweld en vernielingen, en zonder deze aantallen onnodige slachtoffers onder burgers én hulpverleners. Waarden en normen gelden ook in de Oudjaarsnacht! Dat is de kern waar het om gaat. Zulke veranderingen gaan wel altijd stap voor stap, omdat ze alleen slagen als ze ook kunnen rekenen op een breed draagvlak in de samenleving.
Die eerste stappen hebben we als CDA in de afgelopen periode al gezet. Als woordvoerder vuurwerk en als oud-politieman is Chris van Dam al sinds zijn aantreden als Kamerlid bezig met dit onderwerp. Zo heeft in het afgelopen najaar de CDA-fractie het voorstel gedaan voor een verbod op zware vuurpijlen (klasse F2) en zogenoemde single shots (lichtkogels die in de lucht exploderen). Juist dit vuurwerk vormt een groot gevaar voor hulpverleners en politieagenten als kwaadwillenden ze gericht afvuren op onze hulpdiensten. Dit voorstel is met grote steun van de Tweede Kamer aangenomen. Een voorstel van het kabinet om een aantal producten uit de klasse F3 te verbieden (waaronder Chinese rollen) hebben we als CDA-fractie ook ondersteund. Maar nu stemmen we dus ook in met het verbieden van knalvuurwerk en losse vuurpijlen. Daar koppelen we wel een aantal voorwaarden aan, in de zin dat we verwachten dat het kabinet ook daar met plannen komt.
Allereerst gaat het om de sfeer van anarchie en losbandigheid die voor velen bij de viering van Oudjaar lijkt te horen. Maar we zien de ‘verhuftering van de samenleving’ ook bij andere publieke feesten, zoals voetbalwedstrijden, trouwstoeten, maar ook in de gewelddadige bejegening van politiemensen en andere hulpverleners. Kennelijk heeft een groot aantal Nederlanders moeite om zich in het publieke domein zo te gedragen dat dit niet leidt tot overlast voor anderen. Deze praktijk is het werkelijke, onderliggende probleem en dat veranderen we niet alleen door rotjes en vuurpijlen te verbieden. Misschien zijn ook wel niet de pijlen, maar de pillen en de alcohol het probleem. Als CDA vinden wij dat normen en waarden voor iedereen gelden, ook in de Oudjaarsnacht. En we verwachten voorstellen van het kabinet om hier verandering in te brengen.
Daarnaast vinden wij dat de handhaving veel strakker moet. Nu al is het zware vuurwerk verboden en nu al geldt tot oudejaarsdag 18.00 uur een afsteekverbod. Maar zoals we allemaal kunnen constateren kan dat nauwelijks gehandhaafd worden. Dát moet veranderen. We verwachten van het kabinet concrete plannen op dit punt en we denken zelf aan het onder de Wet Wapens en Munitie brengen van het nu al zware, illegale vuurwerk (waardoor er onder andere preventief gefouilleerd kan worden) en het vastzetten tot en met nieuwjaarsdag van mensen die zwaar, illegaal vuurwerk voorhanden hebben.
Voor ons is de kern van de zaak dat onze hulpverleners veilig kunnen werken, dat ouderen, mensen met huisdieren en kwetsbare mensen óók een leuke Oudjaarsavond kunnen hebben, dat vernielingen en geweld terug gedrongen worden. Dat bereik je niet met alleen een verbod op vuurwerk: daar is veel meer voor nodig. Kern van het probleem is het wangedrag, de anarchie van een groep Nederlanders die het voor de grote groep verpest. Strakke handhaving is daarbij één van de voorwaarden om het tij te keren. Al was het maar om te voorkomen dat de brave burger die stopt met knalvuurwerk en pijlen moet toezien hoe zijn buurman gewoon door knalt.
