Omtzigt: politiek focust teveel op statistieken en modellen

De Nederlandse politiek lijdt aan modellen- en statistiekenfetisjisme, en is daarmee gefocust op de verkeerde zaken. Die constatering deed Pieter Omtzigt tijdens het Verantwoordingsdebat. Tijdens dit debat wordt uitgebreid stil gestaan bij de verantwoording over wat de landelijke politiek in Den Haag allemaal doet. Omtzigt: “Ik ben van mening dat wij in Den Haag erg vasthouden aan modellen, afvinklijstjes en statistieken. Daar is veel op aan te merken. Voordat het kabinet aantrad, zijn alle verkiezingsprogramma's en het regeerakkoord doorgerekend. Tijdens het regeren volgt een constante stroom van rapportages op basis van modellen waaruit kan blijken of het beleid functioneert. Achteraf volgen rapportages waarin staat dat het beleid helemaal geweldig is geweest en dat de doelen zijn gehaald.” De Algemene Rekenkamer is een van de weinige instellingen die daar doorheen prikt met zijn gele kaarten, aldus Omtzigt.

Verantwoordingsdag is volgens hem een prima gelegenheid om ons te herbezinnen op dit soort plaatjes. “Hoe kunnen we wetenschappers, politici en wellicht de Rekenkamer samen zover krijgen dat deze modellen wel iets meer van de werkelijkheid weergeven en dat wij de achterliggende discussie voeren?” Zo voeren politici maatregelen door op basis van modellen en niet op basis van ideeën. Hij wees erop dat in de CPB modellen veiligheid niet goed gemeten wordt. Het heeft geen effect op de koopkracht en nationale veiligheid wordt niet gemeten. Het loonde dus in de modellenwereld om te bezuinigen op politie en justitie en een forse bezuiniging door te voeren op de AIVD. Het gevolg daarvan hebben we geweten: minder aangiftes, problemen bij de politie, bij de rechterlijke macht en een reorganisatie bij de AIVD die halverwege werd teruggedraaid.
 
Ook haalde Omtzigt hard uit naar hoe de regering berekend had dat de administratieve lasten verminderd waren. Volgens de regering was de allergrootste administratieve lastenvermindering het feit dat er 5000 politie agenten minder nodig zijn voor administratief werk. “Nou, zelfs de korpschef zegt dat hij dit niet merkt.’
 
Ook beweert de regering op basis van haar modellen dat de invoering van de PGB’s bij de SVB en van de modelverklaring voor ZZP’ers tot fors minder administratieve lasten geleid hebben. Omtzigt: ‘Als je dat beweert, heb je geen contact gehad met PGB-budgethouders of ZZP’ers.’

Omtzigt pleit voor een herbezinning op het gebruik van modellen. Over zijn motie daarover wordt volgende week gestemd.