Georgië volgt Europese verkiezingen op de voet
Tekst: Hege Knaven, Internationaal Secretaris CDA / Secretaris Eduardo Frei Stichting
‘Waarom zeggen populistische partijen dat het beter is om uit de EU te stappen?’ Levan uit Georgië snapt het niet. ‘Begrijpen ze daar dan niet dat de EU ontzettend belangrijk is?’ De Eduardo Frei Stichting van het CDA geeft trainingen in landen net buiten de EU. Onze trainers, CDA’ers met politieke ervaring op lokaal, provinciaal of nationaal niveau, merken de laatste tijd steeds vaker dat deelnemers zich zorgen maken over de aanstaande Europese verkiezingen. Levan is één van die deelnemers. ‘Wat zal er na de verkiezingen veranderen in de EU?’, vraagt hij zich af. ‘Blijft de EU wel bij elkaar?’
Georgië is één van de landen waar deze zorgen het meeste leven. Het is een bijzonder land, gelegen op de Kleine Kaukasus. In Georgië hebben veel mensen een Europese mind-set. Het land is slechts anderhalf keer zo groot als Nederland en het raakt bij toeristen steeds meer in trek: er is een gebergte met gletsjers en toppen hoger dan de Mont Blanc (4800 m) en de hoofdstad Tbilisi is een prachtige historische stad. Onze EFS trainers zien maar weinig van al dat moois. Zij leren het land kennen door te spreken met de deelnemers, die uit alle hoeken van het land zijn gereisd en de meest interessante verhalen met zich meebrengen. Door goed te luisteren naar hun verhalen begrijpen de trainers waarom Georgiërs zich zo’n zorgen maken over de Europese verkiezingen.
In Georgië hebben veel mensen een Europese mind-set
Wat de trainers veel horen zijn de verhalen over de oorlog in 2008 om Abchazië en Zuid-Ossetië en de angst die die oorlog heeft achtergelaten. De angst dat Georgië geen eigen staat blijft, maar dat buurland Rusland op een dag Georgië weer zal binnenvallen. Georgië heeft in 2008 gemerkt dat Rusland oorlog niet uit de weg gaat en zelfs zo ver gaat dat het Georgisch grondgebied betreedt. De Georgische regering heeft een pragmatische opstelling ten opzichte van Rusland: er zijn vele economische banden waar wederzijds van geprofiteerd wordt. Daarom is de regering niet uitgesproken pro-Russisch maar zetten ze zich ook niet af. Net als de Krim ligt Georgië op een strategische plek, dat heeft zo zijn voordelen, maar is ook erg spannend.
Dat blijkt wel uit de verhalen over de andere buurlanden Turkije en Azerbeidzjan. Sinds juni 2018 ligt er een pijpleiding die gas van Azerbeidzjan naar Turkije vervoert, dwars door Georgië. Al jaren lobbyden zowel Turkije als Rusland om het gas van Azerbeidzjan op de wereldmarkt te brengen. Georgië zat midden in dit geopolitieke wereldspel en maakt met deze pijpleiding haar buurland Rusland niet blij. Hetzelfde geldt voor het treinspoor dat sinds 2017 China met Europa verbindt, via Azerbeidzjan, Georgië en Turkije. Georgië heeft op allerlei terreinen een strategische positie waarin zij keuzes moet maken, met de hete adem van Rusland in haar nek. Voor de jongeren in het land betekent dit veel onzekerheid. ‘De situatie is nu stabiel, maar blijft dat zo?’, vragen zij zich af. Voor hen is de steun van de EU een belangrijke factor in de stabiliteit van het land en de regio, en dus in hun toekomst.
Foto: Georgische jongeren van o.a. de partij 'European Georgia' nadat zij een studiereis naar Brussel wonnen.
De Georgische bevolking zit niet te wachten op een nieuwe oorlog met het grote Rusland. 85% van de bevolking zegt pro-Europees te zijn en kijkt vol verwachting naar de EU. Zeker de jonge mensen willen graag dat de EU zich meer laat zien in Georgië. Juist om een tegenwicht te bieden aan Rusland. De jongeren vertellen dat ze vrezen dat Rusland de publieke opinie probeert te kantelen.
Veel deelnemers willen in de EU studeren. Ook hun verhalen krijgen de EFS trainers te horen. Met een diploma van een goede Europese universiteit gaat de wereld voor Georgische jongeren open. Op dit moment is dat praktisch wel mogelijk, alhoewel de kosten vaak hoog zijn. Oudere politici hopen dat de jongeren wel terug naar Georgië komen, om met de opgedane kennis de politiek en het land verder te helpen.
Tot slot zijn er de verhalen die de deelnemers over de politiek in de EU hebben gehoord. Daar worden ze niet erg blij van. Voor hen was de EU altijd de plek van democratische waarden, waar verkiezingen werden gewonnen door partijen die het beste met de EU voor hadden. Inmiddels zien ze andere ontwikkelingen: populistische partijen die oproepen tot een Frexit of Nexit. Enerzijds kunnen ze dit bijna niet geloven, anderzijds zijn ze bang voor de gevolgen: “Als populisten aan de macht komen, zal er dan nog wel naar de wereld buiten de EU worden gekeken?” De grootste angst is er voor het idee dat de EU uit elkaar zal vallen. Want juist een sterke EU is voor een land als Georgië, dat omringt is door Turkije, Rusland, Azerbeidzjan en Armenië, ontzettend belangrijk.
De EU heeft in 2017 visumvrij reizen mogelijk gemaakt voor Georgiërs. Dat was voor de Georgiërs een groot teken van vertrouwen. Het bracht het land beter in contact met de EU en maakte uitwisselingen voor bijvoorbeeld bedrijven en studenten veel makkelijker. Op allerlei terreinen zijn de positieve effecten al merkbaar. Want visumvrij reizen brengt niet alleen economische voordelen, voor veel Georgiërs is Europa nu psychologisch een stukje dichterbij Georgië. De jongeren hopen dat democratische waarden daardoor sneller een plek zullen krijgen in hun land, wat hen vertrouwen geeft in de toekomst. Daarom hopen de jongeren van Georgië dat het nieuwe Europees Parlement dat na de Europese verkiezingen aantreedt, zal voortbouwen op de goede relaties met buurlanden zoals Georgië. Voor stabiliteit in de regio, voor uitwisselingen, voor democratie, maar bovenal voor een hoopvolle toekomst voor jongeren zoals Levan.