Wat is er aan de hand in dit bijzondere land aan de Middellandse Zee?

Tekst: Frank Alserda, medewerker CDA

Van Chili tot Hong Kong en van Oost-Europa tot het Midden-Oosten: het lijkt wel alsof protesten en demonstraties tegen regeringen en machthebbers overal de kop op steken. In de Arabische wereld kennen we deze massabetogingen al wat langer en een nieuwe golf lijkt aanstaande. We zagen eerder dit jaar al veranderingen door massaprotesten in Algerije en in Irak en Iran hebben demonstraties tegen de machthebbers helaas al tot veel doden en gewonden geleid. En naast alle geopolitieke belangen in de regio rond Syrië en Turkije laat de bevolking in buurland Libanon zich nu ook luid en duidelijk horen. Maar wat is nou eigenlijk gaande in dit bijzondere land aan de Middellandse Zee? 

Libanon kent een omstreden geschiedenis vol oorlog en geweld. Daarnaast is het echter ook een land waar men heeft gebouwd aan een vorm van democratie en waar een modus is gevonden om met alle verschillende groeperingen in het land samen te kunnen leven. Zo is de verdeling van politieke functies bijvoorbeeld strikt afgesproken. De president is altijd Christelijk, de premier altijd een soenniet en de voorzitter van het Huis van Afgevaardigden is altijd sjiitisch.

In 2005 werd de Libanese oud-premier Rafik Hariri vermoord bij een bomaanslag. Daarna kwam de eerste beweging van massademonstraties op gang waarbij buurland Syrië besloot zijn troepen uit het land terug te trekken. Zoon Saad Hariri speelde een belangrijke politieke rol nadien en werd in 2016 voor de tweede keer premier van het land, onder meer door een omstreden akkoord te sluiten met het militante Hezbollah.

Afgelopen oktober 2019 besloot Saad Hariri zijn functie neer te leggen nadat de bevolking massaal de straat op was gegaan tegen een maatregel waarbij belasting zou worden geheven op Whatsapp-telefoongesprekken. Ook de Christelijke Lebanese Forces Partij, EVP partner en daarmee zusterpartij van het CDA, nam deel aan de regering van premier Hariri maar heeft zich direct achter de klachten van de bevolking geschaard. Inmiddels is de gehele regering opgestapt onder druk van de protesten die in zeer korte tijd zijn uitgemond tot een algehele klacht tegen de politieke elite en haar bewezen corruptie.

In een gesprek met een vertegenwoordiger van de Lebanese Forces, de internationaal secretaris, geeft de partij aan dat “met een technocratische regering, die bereid is samen te werken met het IMF, economische hervormingen nog steeds mogelijk zijn in Libanon. Alleen met een technocratische, a-politieke regering  zullen EU fondsen goed en transparant besteedt kunnen worden.”  

Een andere zusterpartij van het CDA in Libanon, de Kaeteb Pary, is de grootste oppositiepartij van het land. Parlementsleden van de partij sloten zich direct aan bij de demonstranten en eisten net als hen hervormingen. Ik sprak met de internationaal secretaris van de Kaeteb Party, want hoe nu verder?

Marwan Abdallah: ‘’Nu de regering is opgestapt vragen wij om de formatie van een neutraal kabinet. Met een onafhankelijke regering kan men snel noodzakelijke hervormingen doorvoeren om uit deze grote politieke crisis te komen en op deze manier kan de economische crisis in het land ook worden tegengegaan”.

Op de langere termijn moeten er volgens Abdallah vrije en eerlijke verkiezingen komen die een einde maken aan de vriendjespolitiek en corruptie in het land die de politieke elite al zo lang heeft gekenmerkt.

In een land met zoveel historie, etnische verschillen en geopolitieke problemen zal dat laatste niet makkelijk gaan en inderdaad een lange adem vergen. De Libanese bevolking heeft in ieder geval laten zien dat zij ondanks alle verschillen wel degelijk een vuist kunnen maken door samen te werken en massaal hun stem te laten horen voor een betere democratie.

De Eduardo Frei Stichting in Libanon

In 2019 heeft de EFS drie trainingen gegeven in Libanon. De trainingen waren voor vrouwen, en voor de jongeren van de Kataeb partij. Daarnaast is er een delegatie van vrouwen, leden van de Lebanese Forces en de Kataeb partij op werkbezoek geweest in Brussel. De EFS organiseerde dit in samenwerking met het Robert Schuman Institute, het trainingsinstituut van de EVP.